Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αποφάσισε σήμερα να ξεκινήσει το προκαταρκτικό στάδιο μιας επίσημης διαδικασίας ελέγχου με το ερώτημα αν οι ενέργειες της πολωνικής κυβέρνησης αναφορικά με τη μεταρρύθμιση του συνταγματικού δικαστηρίου της χώρας παραβιάζουν τους κανονισμούς της ΕΕ για το κράτος δικαίου.
Μιλώντας μετά την ασυνήθιστα μακρά συνεδρίαση της Επιτροπής στις Βρυξέλλες, ο πρώτος αντιπρόεδρός της, Φρανς Τίμερμανς, είπε στους δημοσιογράφους: «Σήμερα αποφασίσαμε ότι η Επιτροπή θα προχωρήσει σε μια προκαταρκτική διερεύνηση του ζητήματος» με βάση το πλαίσιο για τη διασφάλιση του κράτους δικαίου στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Αυτό θα είναι το πρώτο στάδιο (από τα τρία συνολικά) της διαδικασίας διασφάλισης του κράτους δικαίου, η οποία θα εφαρμοστεί για πρώτη φορά, εξήγησε ο Τίμερμανς. Η διαδικασία αυτή εισήχθη τον Μάρτιο του 2014, αφού η Επιτροπή κατηγορήθηκε ότι δεν κατάφερε να πείσει την κυβέρνηση της Ουγγαρίας να διατηρήσει τις ευρωπαϊκές δημοκρατικές αρχές. Ευρωπαϊκές πηγές ανέφεραν ότι ορισμένοι Επίτροποι τάχθηκαν υπέρ της αναβολής εφαρμογής αυτής της διαδικασίας προς το παρόν.
«Ο σκοπός της διαδικασίας που ξεκινήσαμε είναι να αποσαφηνίσουμε τα γεγονότα με αντικειμενικό τρόπο, να εκτιμήσουμε την κατάσταση σε βάθος και να ξεκινήσουμε διάλογο με τις πολωνικές αρχές χωρίς να προκαταβάλουμε τα πιθανά επόμενα βήματά μας», συνέχισε ο Τίμερμανς.
Ο αντιπρόεδρος της Επιτροπής διευκρίνισε επίσης ότι οι Βρυξέλλες θα εξετάσουν και τις ανησυχίες που εκφράζονται για τα μέτρα που λαμβάνει η πολωνική κυβέρνηση προκειμένου να ενισχύσει τον έλεγχό της στη δημόσια ραδιοτηλεόραση.
«Αυτό δεν έχει καμία σχέση με την (εσωτερική) πολιτική της Πολωνίας, είναι απλώς η ευθύνη που έχουμε με βάση τις Συνθήκες. Η εσωτερική πολιτική της Πολωνίας δεν με αφορά, δεν ξέρω τίποτα για αυτήν και δεν θέλω να μάθω», τόνισε ο Επίτροπος.
Εξάλλου, με επιστολή του προς το υπουργείο Δικαιοσύνης της Πολωνίας ο Τίμερμανς σημειώνει ότι οι αλλαγές στον νόμο για τα μέσα ενημέρωσης θίγουν ζητήματα που αφορούν την ελευθερία και τον πλουραλισμό τους.
Η αντίδραση της Πολωνίας
Στο μεταξύ, ο υπουργός Εξωτερικών της χώρας Βίτολντ Βαστσικόφσκι ανακοίνωσε πως η Πολωνία θα περιμένει να λάβει γραπτώς την απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σχετικά με την έναρξη της διαδικασίας σε βάρος της για τη διασφάλιση του κράτους δικαίου, σημειώνοντας ότι επικρατεί «σύγχυση» μετά τις δηλώσεις που έκανε ο Τίμερμανς.
«Θα θέλαμε να δούμε γραπτώς την απόφαση της Επιτροπής. Οι δηλώσεις του Τίμερμανς ήταν αντιφατικές», ανέφερε ο επικεφαλής της πολωνικής διπλωματίας, σημειώνοντας ότι οι διαπραγματεύσεις μεταξύ της Βαρσοβίας και των Βρυξελλών είναι πιθανόν να κρατήσουν πολλούς μήνες.
Για τις ανακοινώσεις του Τίμερμανς, ο Βαστσικόφσκι σχολίασε: «Από τη μία πλευρά μιλούσε για την ανάγκη διαλόγου με την Πολωνία και από την άλλη αναφέρθηκε στη διαδικασία διασφάλισης» του κράτους δικαίου.
«Αν μιλάμε για τις Συνθήκες της ΕΕ, η τροποποίηση του νόμου για τα μέσα ενημέρωσης στην Πολωνία δεν μπορεί να αποτελέσει αντικείμενο αξιολόγησης της Κομισιόν. Για το Συνταγματικό Δικαστήριο, ο Τίμερμανς δεν έλαβε υπόψη του τις τελευταίες αποφάσεις του Δικαστηρίου να δεχτεί δύο δικαστές», συνέχισε ο Πολωνός υπουργός.
Το Συνταγματικό Δικαστήριο αποφάσισε στις αρχές της εβδομάδας να αποδεχτεί δύο δικαστές που είχε προτείνει το κυβερνών κόμμα PiS.
Η δήλωση του Τίμερμανς «προκαλεί περισσότερη σύγχυση» αντί να αποσαφηνίζει τα πράγματα, συνέχισε ο Βαστσικόφσκι. «Θα περιμένουμε να δούμε την απόφαση γραπτώς και σε διαφορετική περίπτωση θα προσπαθήσουμε να αποσαφηνίσουμε τα πράγματα με άλλον τρόπο. Ο διάλογος θα πάρει μήνες», κατέληξε ο υπουργός.