Να απαντήσει στο κρίσιμο ερώτημα, αν οι Τούρκοι είναι συνεργοί των τζιχαντιστών επιχειρεί με ανάλυσή του ο Guardian.
Σημειώνεται ότι αμέσως μετά την κατάρριψη του ρωσικού τζετ από την Τουρκία, ο Βλαντιμίρ Πούτιν χαρακτήριζε τους Τούρκους συνεργούς των Τζιχαντιστών.
Ο Guardian σε ανάλυσή του τονίζει ότι: «Από την αρχή του συριακού πολέμου η Τουρκία είχε ενεργότερη ανάμειξη και διέτρεχε περισσότερους κινδύνους από καθένα από τα άλλα κράτη που συντάχθηκαν κατά του Ασαντ.
Τα τουρκικά σύνορα ήταν η κύρια οδός για τους τζιχαντιστές και για όλους όσους ήθελαν να εισέλθουν στη Συρία. Οι στρατιωτικές της βάσεις χρησιμοποιούνταν για τη διανομή όπλων και εργαλείων για τους τζιχαντιστές».
Η εφημερίδα σημειώνει πως πολλοί, αν όχι όλοι, από τους 15.000 με 20.000 ξένους μαχητές του Ισλαμικού Κράτους έφθασαν στη Συρία είτε μέσω των αεροδρομίων της Κωνσταντινούπολης και των Αδάνων ή μέσω των ακτών της Μεσογείου.
Υπογραμμίζει ότι η εισροή των μαχητών προσέφερε γόνιμο έδαφος στους συμμάχους του Ασαντ, πολύ πριν την κατάρριψη του ρωσικού τζετ, να υποστηρίζουν ότι η Τουρκία υποστηρίζει το ISIS.
Κατά τον Guardian η αναφορά του Πούτιν ότι η Τουρκία είναι «σύμμαχος των τρομοκρατών», μπορεί να βρει απήχηση ακόμη και ανάμεσα σε κάποιους τραπεζίτες της Άγκυρας.
Μάλιστα από τα μέσα του 2012, όταν οι τζιχαντιστές άρχισαν να ταξιδεύουν προς τη Συρία, η παρουσία τους ήταν εμφανής.
Στο αεροδρόμιο της Κωνσταντινούπολης, στις νότιες πόλεις της Χατάι και του Γκαζιαντέπ, οι οποίες και οι δυο βρίσκονται σε κομβικά σημεία, και σε άλλα χωριά στα σύνορα. Οι ξένοι μαχητές που πήγαιναν να πολεμήσουν ακολουθούσαν αυτές τις διαδρομές μέχρι και τα τέλη του 2014 όταν, μετά από μια συνεχιζόμενη πίεση από τις χώρες μέλη της ΕΕ και τις ΗΠΑ, έγιναν προσπάθειες για να τους γυρίζει πίσω.
Μέχρι τότε, όμως, το ISIS, είχε καταφέρει να γίνει κυρίαρχη δύναμη σε τμήματα της ανατολικής και της βόρειας Συρίας.
Για τη σταθερή ροή ξένων μαχητών από το Χατάι και το Γκαγιαντίπ δεν έγινε καμία προσπάθεια να γίνει διακριτικά, καθώς όλοι αυτοί που ετοιμάζονταν να ενταχθούν στο ISIS έμεναν κανονικά στα ξενοδοχεία της περιοχής, σύχναζαν στις καφετέριες και περίμεναν στις στάσεις λεωφορείων…
Ολα αυτά, μαζί τη συμπάθεια που έδειχνε η τουρκική ηγεσία στους συντηρητικούς ισλαμιστές που ταξίδευαν για να πάνε να πολεμήσουν κατά του Ασαντ, σήμαναν συναγερμό στους Ευρωπαίους διπλωμάτες.
Στη συνέχεια, και καθώς η Συρία κατέρρεε, η Τουρκία ενίσχυε τη δέσμευσή της για την ανάπτυξη στρατιωτικών δυνάμεων, ενώ την ίδια ώρα παραδεχόταν ότι οι τζιχαντιστές που περνούν από τα εδάφη της ήταν μια σημαντική απειλή.
Η αλλαγή της στάσης της, ενώ συνομιλούσε με δυτικούς αξιωματούχους ήταν εμφανής: Οι αξιωματικοί ασφαλείας δεν επέμεναν πλέον να αποκαλούνται οι εξτρεμιστές «εκείνοι που κάνουν κατάχρηση της θρησκεία», ενώ να αποκαλούνται πλέον απλά «τρομοκράτες» δεν αντιμετωπιζόταν ως τόσο σημαντικό πρόβλημα όπως πριν.
Παρόλα αυτά, οι σύνδεσμοι με κάποιες πτυχές του ISIS εξακολούθησαν να αναπτύσσονται. Τούρκοι επιχειρηματίες έκαναν προσοδοφόρες συμφωνίες με τους λαθρέμπορους πετρελαίου του ISIS, βάζοντας κατ΄αυτών τον τρόπο τουλάχιστον 10 εκατ. δολάρια την εβδομάδα στα ταμεία της τρομοκρατικής οργάνωσης.
Τα δύο τελευταία χρόνια, αρκετά ανώτερα στελέχη του ISIS είχαν πει στον Guardian ότι η Τουρκία σπάνια τους αντιμετώπιζε απευθείας.
Ηταν μια «συμμαχία» που είχε γίνει περισσότερο για λόγους ευκολίας. Οι φόβοι μεγάλωσαν το Μάιο, όταν οι ειδικές δυνάμεις των ΗΠΑ εισέβαλαν στην αντολική Συρία σκοτώνοντας τον αξιωματούχο του ISIS που ήταν υπεύθυνος για το εμπόριο πετρελαίου, Αμπού Σαγιάφ. Στους σκληρούς δίσκους που κατείχε ο Σαγιάφ ανακαλύφθηκαν διασυνδέσεις μεταξύ ανώτερων στελεχών του ISIS και κάποιων Τούρκων αξιωματούχων. Ενημερωτικά για τα ευρήματα εστάλησαν σε Ουάσινγκτον και Λονδίνο προειδοποιώντας τους ότι όσα ανακαλύφθηκαν θα μπορούσαν να είχαν επείγουσες πολιτικές συνέπειες.
Λίγο αργότερα, η Τουρκία άνοιξε ένα νέο μέτωπο κατά του αυτονομιστικού κινήματος των Κούρδων, του PKK, με το οποίο βρίσκεται σε διαμάχη τα τελευταία 40 χρόνια.
Τούρκοι αξιωματούχοι έχουν δηλώσει ανοιχτά ότι οι Κούρδοι, ο κύριος σύμμαχος των ΗΠΑ στη Συρία, είναι μεγαλύτερη απειλή για τα εθνικά συμφέροντα της Τουρκίας από ότι το ISIS.
«Η Τουρκία πιστεύει ότι μπορεί να τα ελέγχει όλα», είπε ένας ανώτερος δυτικός αξιωματούχος. «Αλλά το ISIS τους χτύπησε στην καρδιά (με τη διπλή βομβιστική επίθεση τον Οκτώβριο). Και αυτό θα τους στοιχειώνει για πολύ καιρό».
