«Απίστευτο». Αυτή ήταν η μοναδική λέξη που ξεστόμισε η Μαρίν Λεπέν, καθώς έφυγε από τη δικαστική αίθουσα στο Παρίσι το πρωί της Δευτέρας.
Έφυγε νωρίς από το δικαστήριο, προτού ακούσει ότι της απαγορεύεται να θέσει υποψηφιότητα για πέντε χρόνια, αφού κρίθηκε ένοχη για υπεξαίρεση κονδυλίων της ΕΕ. Το γεγονός αυτό σχεδόν σίγουρα την αποκλείει από το να θέσει υποψηφιότητα στις γαλλικές προεδρικές εκλογές του 2027.
Χωρίς καν να περιμένει τον δικαστή να ανακοινώσει τις λεπτομέρειες της ποινής, η επικεφαλής του Εθνικού Συναγερμού γνώριζε ότι τα πολιτικά της σχέδια έχουν πεθάνει.
Δεν θα υπάρξει καμία αναστολή εν αναμονή της έφεσης. Το μπλόκο στην υποψηφιότητα για το αξίωμα είναι πραγματικό και άμεσο. Η ποινή φυλάκισης τεσσάρων ετών, εκ των οποίων τα δύο με αναστολή, αναβάλλεται εν αναμονή της έφεσης.
Η δυσπιστία της Λεπέν μπορεί να δικαιολογηθεί καλύτερα, ίσως, στο πλαίσιο της συγκεκριμένης χρονικής στιγμής, σημειώνει σε ανάλυσή του το BBC. Είχε σχεδόν εδραιωθεί μια συναίνεση σε όλο τον πολιτικό κόσμο της Γαλλίας ότι αυτή η τελική ποινή από το δικαστήριο δεν θα μπορούσε -τελικά- να πραγματοποιηθεί.
Δεν το έλεγαν μόνο οι οπαδοί της Λεπέν. Οι εχθροί της συμφωνούσαν, από τον Ζαν-Λικ Μελενσόν στα αριστερά μέχρι τον πρωθυπουργό, Φρανσουά Μπαϊρού, στο κέντρο, και τον υπουργό Δικαιοσύνης, Ζεράρ Νταρμανέν, στα δεξιά.
Όμως όλοι έκαναν λάθος. Ο δικαστής είπε ότι ο νόμος είναι νόμος.
Ο νόμος είχε μάλιστα πρόσφατα αυστηροποιηθεί -από τους ίδιους πολιτικούς που τώρα διαμαρτύρονταν για την εφαρμογή του- ώστε η ποινή για κατάχρηση δημόσιων πόρων να είναι πράγματι πολύ αυστηρή.
Ίσως η Μαρίν Λεπέν να ήταν αφελής που δεν προέβλεψε αυτό το αποτέλεσμα. Σίγουρα φαίνεται ότι το κόμμα της, ο Εθνικός Συναγερμός, ήταν απροετοίμαστο γι’ αυτό.
Το δίλημμα
Έτσι, καθώς συνεδρίασαν εκτάκτως μετά την ετυμηγορία, οι ηγέτες του κόμματος βρέθηκαν σε δίλημμα.
Να συνεχίσουν σαν να υπάρχει ακόμη πιθανότητα η Μαρίν Λεπέν να είναι υποψήφια το 2027; Θεωρητικά εξακολουθεί να υπάρχει μια (μικρή) πιθανότητα. Η ίδια έχει ασκήσει έφεση. Η έφεση θα μπορούσε να επιταχυνθεί και να προχωρήσει στο τέλος του τρέχοντος έτους ή στις αρχές του 2026. Η απόφαση, σε αυτή την περίπτωση, θα ακολουθούσε την άνοιξη.
Μια διαφορετική απόφαση κατά την έφεση θα μπορούσε να μειώσει την περίοδο αποκλεισμού ή να την καταργήσει εντελώς – οπότε θα μπορούσε να προχωρήσει με την υποψηφιότητα. Αλλά οι πιθανότητες πρέπει να θεωρούνται ελάχιστες.
Ή μήπως θα πρέπει να προχωρήσουν με το σχέδιο Β – δηλαδή, με το να ορίσουν τον πρόεδρο του κόμματος, Ζορντάν Μπαρντελά, ως τον άνθρωπο που θα κατέβει εκ των πραγμάτων στη θέση της Μαρίν Λεπέν;
Αυτή θα μπορούσε να είναι μια πιο ρεαλιστική εκτίμηση του τι μέλλει γενέσθαι. Αλλά το να στραφούν στον Μπαρντελά πολύ γρήγορα θα ήταν απρεπές. Και ούτως ή άλλως, δεν είναι όλοι στο κόμμα οπαδοί του.
Μέχρι το βράδυ η επιλογή είχε γίνει: σε τηλεοπτική της εμφάνιση η Μαρίν Λεπέν ήταν μαχητική, λέγοντας ότι δεν σκοπεύει να αποσυρθεί από την πολιτική σκηνή.
Καταγγέλλοντας αυτό που αποκάλεσε «πολιτική» απόφαση του δικαστή και «παραβίαση του κράτους δικαίου», ζήτησε να διεξαχθεί γρήγορα η δίκη της έφεσης, ώστε το όνομά της να καθαρίσει -ή τουλάχιστον να αρθεί το κώλυμα εκλογιμότητας- εγκαίρως για την ψηφοφορία του 2027.
«Υπάρχουν εκατομμύρια Γάλλοι που πιστεύουν σε εμένα. Εδώ και 30 χρόνια αγωνίζομαι κατά της αδικίας. Αυτό θα συνεχίσω να κάνω μέχρι το τέλος», δήλωσε η ίδια.
Αναπάντητα ερωτήματα
Μαχητικά λόγια, αλλά στην πραγματικότητα το μέλλον φαίνεται πολύ ασαφές. Και υπάρχουν πολλά αναπάντητα ερωτήματα.
Ποια, για παράδειγμα, θα είναι η επίδραση της δικαστικής απόφασης για τον Εθνικό Συναγερμό; Βραχυπρόθεσμα μπορούμε να περιμένουμε μια ενίσχυση της υποστήριξης του κόμματος, σημειώνει το BBC. Γιατί; Επειδή αυτό που συνέβη ταιριάζει τόσο καλά στο αφήγημα του Εθνικού Συναγερμού ότι η λαϊκιστική δεξιά είναι θύμα του «συστήματος».
Κανείς που είναι πιθανό να ψηφίσει το κόμμα δεν θεωρεί τόσο σοβαρό το γεγονός ότι η Μαρίν Λεπέν χρηματοδοτεί παράνομα το κόμμα της, χρησιμοποιώντας κονδύλια του Κοινοβουλίου της ΕΕ. Όλοι γνωρίζουν ότι πρακτικά κάθε γαλλικό πολιτικό κόμμα έχει καταφύγει σε παρόμοιες ύπουλες μεθόδους στο παρελθόν.
Με την ίδια λογική, η «δρακόντεια» τιμωρία της -η απαγόρευση να θέσει υποψηφιότητα για την προεδρία- θα ερμηνευθεί ως παράσημο τιμής: απόδειξη ότι μόνο αυτή αντιστέκεται στην εξουσία.
Μακροπρόθεσμα, όμως, η ώθηση μπορεί να μην είναι τόσο ισχυρή. Η αλήθεια είναι ότι η Μαρίν Λεπέν είναι ένα τεράστιο πλεονέκτημα για τον Εθνικό Συναγερμό. Αυτή η σκληροτράχηλη, συναισθηματική, γατόφιλη, πολύπαθη γυναίκα χαίρει της αγάπης των υποστηρικτών της, οι οποίοι αισθάνονται ότι τη γνωρίζουν προσωπικά.
Ο Ζορντάν Μπαρντελά είναι επίσης δημοφιλής, αλλά στα μόλις 29 του χρόνια είναι δύσκολο να την αντικαταστήσει με επιτυχία. Αν η Μαρίν Λεπέν δεν μπορέσει πράγματι να κατέβει υποψήφια το 2027, ο Εθνικός Συναγερμός χάνει μεγάλο μέρος της απήχησής του.
Η Μαρίν Λεπέν παραμένει μέλος της Εθνοσυνέλευσης, όπου ηγείται ενός μπλοκ 125 βουλευτών – του μεγαλύτερου του Κοινοβουλίου. Μέχρι τώρα ήταν καλοπροαίρετη απέναντι στον ταλαιπωρημένο πρωθυπουργό, Φρανσουά Μπαϊρού, ο οποίος παλεύει παρά το γεγονός ότι δεν έχει πλειοψηφία.
Αυτές οι μέρες μπορεί να έχουν τελειώσει, σχολιάζει το BBC και καταλήγει: «Γιατί να κάνουμε χάρες τώρα, θα λένε στο αρχηγείο του Εθνικού Συναγερμού. Γιατί να μην γκρεμίσουμε το σπίτι;».
