Το 2024 ήταν μια σημαντική χρονιά για τις διεθνείς εξελίξεις και ειδικά για την Ευρώπη, καθώς η Ευρωπαϊκή Ένωση έγειρε δεξιότερα και είδε να ανεβαίνουν ακροδεξιές δυνάμεις, οι οποίες νομιμοποιήθηκαν από το πολιτικό κατεστημένο.

Η Deutsche Welle σημείωσε χαρακτηριστικά σε σχετικό άρθρο, ότι το αμήχανο γέλιο της φον ντερ Λάιεν και το χλιαρό χειροκρότημα που ακολούθησαν την υπερψήφιση της νέας Κομισιόν στο σύνολό της, έλεγαν περισσότερα και από χίλιες λέξεις. Η πλειοψηφία ήταν ισχνή, ιστορικά η μικρότερη που υπήρξε ποτέ για Ευρωπαϊκή Επιτροπή και στηρίχθηκε μεταξύ άλλων και σε μια παρασκηνιακή συμφωνία της Κεντροδεξιάς με κόμματα δεξιότερά της.

Αυτό εμπόδισε πολλούς Σοσιαλδημοκράτες, Φιλελεύθερους και Πράσινους βουλευτές να δώσουν θετική ψήφο. Αρχιτέκτονας αυτής της νέας άτυπης συνεργασίας ήταν ο Μάνφρεντ Βέμπερ, ο Βαυαρός επικεφαλής της ομάδας του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος που δεν δείχνει να βρίσκει τίποτα κακό σε όλα αυτά.

«180 εκατομμύρια Ευρωπαίοι πολίτες ψήφισαν τον περασμένο Ιούνιο το νέο Ευρωκοινοβούλιο και έδειξαν ότι επιθυμούν μια αλλαγή πορείας. Μια νέα πολιτική. Καταψήφισαν τους Πράσινους στο κοινοβούλιο» λέει ο Βέμπερ. Αυτό ήταν προφανώς για την Κεντροδεξιά, της οποίας ηγείται στις Βρυξέλλες, ένα καλό επιχείρημα για να ψηφίσει αρκετές φορές εναντίον προτάσεων για την προστασία του περιβάλλοντος, μαζί με ακραία δεξιά κόμματα, όπως οι «Φρατέλι ντ΄ Ιτάλια», «Τα Αδέλφια της Ιταλίας» της Τζόρτζια Μελόνι.

Δεν έλειψε πάντως και η υπερψήφιση από το Λαϊκό Κόμμα μιας πρότασης της ακροδεξιάς Εναλλακτικής για τη Γερμανία (AfD) που ενθουσίασε τον νεαρό Ευρωβουλευτή της, Αλεξάντερ Γιούνγκμπλουτ. «Αυτό μας γεμίζει αισιοδοξία για το μέλλον», δήλωσε μετά το τέλος της ψηφοφορίας.

«Θα έρθει ο λογαριασμός»

Βουλευτές της κεντροαριστεράς, αλλά και των Φιλελευθέρων και Πρασίνων βρίσκουν αυτή τη στάση ριψοκίνδυνη, εάν όχι εξοργιστική. «Ο Βέμπερ και το Λαϊκό Κόμμα ψάχνουν μανιωδώς εναλλακτικές απέναντι στη φιλοευρωπαϊκή πλειοψηφία», ισχυρίζεται ο επικεφαλής των Γερμανών σοσιαλδημοκρατών στις Βρυξέλλες Ρενέ Ρεπάζι.

«Όμως κάποια στιγμή θα έρθει ο λογαριασμός και αυτό είναι πολύ επικίνδυνο. Ο κύριος Βέμπερ πρέπει να προσέξει λοιπόν πόσο συχνά θα παίζει αυτό το παιχνίδι με τους ακροδεξιούς ή αν για το καλό της Ευρώπης θα αναζητήσει συνεργασία με τις φιλοευρωπαϊκές δυνάμεις, δημιουργώντας μια σταθερή πλειοψηφία διαρκείας».

Το μπαλάκι στη φον ντερ Λάιεν

Για τους πολιτικούς επιστήμονες έχει ενδιαφέρον η παρατήρηση ότι σε Βρυξέλλες και Στρασβούργο συντελείται κάτι που δεν έχει ακόμα συμβεί στο Βερολίνο, όπως σημειώνει ο Νικολάι φον Οντάρτσα από το Ίδρυμα Επιστημών και Πολιτικής, ο οποίος διαβλέπει ένα κίνδυνο κανονικοποίησης της ακροδεξιάς πολιτικής. «Το 2024 ήταν μια χρονιά που τόσο στις ευρωεκλογές όσο και πολλές εθνικές εκλογές σε Ολλανδία, Αυστρία, Γαλλία, η ακροδεξιά σημείωσε επιτυχίες και αυτό αντανακλάται στην πολιτική της ΕΕ. Είναι μια στρατηγική που διευρύνει τα περιθώρια δράσης της κεντροδεξιάς για αυτή την πενταετία, αλλά απειλεί μακροπρόθεσμα να νομιμοποιήσει, να κανονικοποιήσει τα ακροδεξιά κόμματα και τελικά να τα φέρει σε μια θέση ισχύος εντός της ΕΕ».

Το μπαλάκι λένε οι πολιτικοί επιστήμονες είναι στα χέρια της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν. Τους επόμενους μήνες θα φανεί τι είδους πλειοψηφίες θα αναζητήσει. Με τις φιλοευρωπαϊκές ή με τις ευρωσκεπτικές δυνάμεις; Πιθανότατα εναλλασσόμενες, αναλόγως της περίστασης, όπως έχει κάνει και στο παρελθόν.