Μια λίθινη πλάκα, περίπου 1.500 ετών, η οποία φέρει την παλαιότερη γνωστή επιγραφή των Δέκα Εντολών, αναμένεται να πωληθεί σε δημοπρασία για έως και 2 εκατομμύρια δολάρια.
Η μαρμάρινη πλάκα βρέθηκε στο Ισραήλ το 1913, αλλά για 30 ολόκληρα χρόνια διακοσμούσε την είσοδο ενός σπιτιού προτού αναγνωριστεί η αξία της.
Η πλάκα, που ζυγίζει 52 κιλά και έχει ύψος περίπου δύο πόδια, ήταν δύσκολο να αναγνωριστεί λόγω της επιγραφής της, που είναι γραμμένη σε Παλαιο-Εβραϊκά, μια γραφή που πέρασε σε αχρηστία πριν από αιώνες.
Οι 20 γραμμές του κειμένου που είναι χαραγμένες στην πλάκα ακολουθούν στενά τα βιβλικά χωρία που είναι γνωστά τόσο στη χριστιανική όσο και στην εβραϊκή παράδοση, με μια σημαντική διαφορά.
Σύμφωνα με την Daily Mail μόνο εννέα από τις εντολές που αναφέρονται στο Βιβλίο της Εξόδου στην Παλαιά Διαθήκη αναγράφονται στην πλάκα. Η παραδοσιακή τρίτη εντολή, «Ου λήψει το όνομα Κυρίου του Θεού σου επί ματαίω», απουσιάζει, ενώ έχει αντικατασταθεί από μία εντολή να λατρεύουν στο Όρος Γαριζίν, έναν ιερό τόπο που είναι χαρακτηριστικός των Σαμαριτών.
Οι Σαμαρίτες αποσχίστηκαν από τον κυρίαρχο Ιουδαϊσμό σχεδόν 3.000 χρόνια πριν, αλλά ακολουθούν παρόμοιες θρησκευτικές πρακτικές και μια πολύ όμοια εκδοχή της εβραϊκής Βίβλου (αυτό που οι Χριστιανοί αποκαλούν Παλαιά Διαθήκη).
Η πλάκα θα πωληθεί στη Νέα Υόρκη μέσω του οίκου δημοπρασιών Sotheby’s τον επόμενο μήνα και θα εκτίθεται στο κοινό από τις 5 Δεκεμβρίου.
Η Σάρον Λίμπερμαν Μιντζ, ειδικός στον τομέα της Ιουδαϊκής Τέχνης του Sotheby’s, δήλωσε: «Πρόκειται για την αρχαιότερη γνωστή πλήρη πλάκα με τις Δέκα Εντολές, οι οποίες αποτελούν φυσικά τον ηθικό κώδικα που στηρίζει τον δυτικό πολιτισμό. Είναι μια εκπληκτική ανακάλυψη. Όταν τη βλέπεις, μπορείς να νιώσεις το βαθύτερο νόημα του μηνύματος».
Η αρχική θέση της πλάκας, πιθανότατα μια συναγωγή, καταστράφηκε είτε από τους Ρωμαίους κατά τις επιδρομές στην περιοχή μεταξύ 400-600 μ.Χ., είτε κατά τις Σταυροφορίες τον 11ο αιώνα.
Η πλάκα είναι η μοναδική πλήρης πινακίδα από την υστεροβυζαντινή περίοδο που φέρει τις Δέκα Εντολές.
Η ανακάλυψή της έγινε κατά τη διάρκεια εκσκαφών για σιδηροδρομικές γραμμές κοντά σε αρχαιολογικούς χώρους πρώιμων συναγωγών, τζαμιών και εκκλησιών.
Το 1943, η πλάκα αγοράστηκε από έναν μελετητή που αναγνώρισε τη σημασία της μετά τη μετάφραση της επιγραφής από τα Παλαιο-Εβραϊκά. Ο μελετητής, γνωστός μόνο ως κ. Καπλάν, κράτησε το αντικείμενο αυτό μέχρι τη δεκαετία του 1990, οπότε και πουλήθηκε.
Πουλήθηκε ξανά το 2005 και αγοράστηκε από τον τρέχοντα ιδιοκτήτη, τον συλλέκτη δρ Μίτσελ Στούαρτ Κάπελ, το 2016.
