Λίγες ώρες μετά την είδηση της εξόντωσης του ηγέτη της Χαμάς, Γιαχία Σινουάρ, οι λίγοι εναπομείναντες μάχιμοι αξιωματούχοι της Χαμάς, διαβεβαίωναν ότι η ισλαμική οργάνωση θα συνεχίσει τον ένοπλο αγώνα εναντίον του Ισραήλ και των συμμάχων του.
«Η Χαμάς θα δυναμώνει, ακόμη και αν όλοι οι ηγέτες της εξαλειφθούν, έλεγε στέλεχος της οργάνωσης, την ώρα που ο Μπασέμ Ναΐμ, μέλος του πολιτικού γραφείου της Χαμάς στη Γάζα, ήταν ειλικρινής για τον πόνο και τη σημασία πλήγματος που κατάφερε η εξόντωση του Σινουάρ, αναφέρει σε ρεπορτάζ τυ το ειδησεογραφικό πρακτορείο Τhe National, που ειδικεύεται σε θέματα Μέσης Ανατολής και Βόρειας Αφρικής.
«Ναι, είναι πολύ οδυνηρό και οδυνηρό να χάνεις αγαπημένους ανθρώπους, ειδικά εξαιρετικούς ηγέτες όπως ο δικός μας, αλλά αυτό για το οποίο είμαστε σίγουροι είναι ότι τελικά θα βγούμε νικητές. Αυτή άλλωστε είναι η κατάληξη για όλους όσους πολέμησαν για την ελευθερία τους», είπε ο Ναΐμ την Παρασκευή.
Όσα λόγια παρηγοριάς και να ειπωθούν πάντως, δεν μπορούν να κρύψουν το γεγονός ότι η απώλεια του Σινουάρ θέτει τη Χαμάς και ό,τι έχει απομείνει από αυτή, σε ένα εξαιρετικά κρίσιμο σταυροδρόμι.
Κατ’ αρχάς, η ομάδα πρέπει να βρει νέο ηγέτη για δεύτερη φορά μέσα σε κάτι περισσότερο από δύο μήνες, μετά τη δολοφονία του προκατόχου του Σινουάρ, Ισμαήλ Χανίγια, στην Τεχεράνη στις 31 Ιουλίου. Το Ισραήλ θεωρείται υπαίτιο για τη δολοφονία, αν και ποτέ δεν επιβεβαίωσε τη συμμετοχή του.
Τα πρόσωπα
Ο αναλυτής Αζίζ Αλ Μάσρι είπε στο The National ότι ο Χαλίλ Αλ Χάγια ο οποίος ηγήθηκε της διαπραγματευτικής ομάδας της Χαμάς για την κατάπαυση του πυρός, «γενικά αναμενόταν» να επιλεγεί ως ο επόμενος ηγέτης. Ο Ζάχερ Τζαμπαρίν, ηγέτης της Χαμάς για τη Δυτική Όχθη, θα είναι αναπληρωτής, πρόσθεσε.
Άλλα σενάρια περιλαμβάνουν τον Χαλέντ Μεσάαλ, ο οποίος ηγήθηκε του πολιτικού γραφείου της Χαμάς από το 1996 έως το 2017 και τώρα ζει στην πρωτεύουσα του Κατάρ, Ντόχα, και τον αδελφό του Σινμουάρ, Μοχάμεντ, ο οποίος θεωρείται ο πλέον σκληροπυρηνικός.
Η επίτευξη συμφωνίας για οποιονδήποτε αναλάβει, θα είναι πρόκληση, καθώς, μετά από περισσότερο από ένα χρόνο μαχών στη Γάζα, η οργανωτική και επικοινωνιακή δομή της ομάδας είναι σε εσωτερικη διαμάχη.
«Υπάρχει περιορισμένη επικοινωνία μεταξύ των επιχειρησιακών στελεχών της Χαμάς στη βόρεια Γάζα, τη νότια αλλά και την κεντρική περιοχή», λέει ο Αλ Μάσρι. «Τώρα, υπάρχει μεγάλη απόκλιση απόψεων μεταξύ της πολιτικής ηγεσίας στη Ντόχα και της ηγεσίας επί του πεδίου στη Γάζα».
Όταν η ομάδα αποκτήσει νέο ηγέτη θα προσπαθήσει να καθορίσει μια κατεύθυνση για το μέλλον, αλλά αυτή η διαδικασία θα είναι γεμάτη δυσκολίες, πρόσθεσε ο Αλ Μάσρι. «Η Χαμάς βρίσκεται αυτή τη στιγμή σε μια κρίσιμη φάση. Σε διάστημα δύο μηνών, δύο από τους αρχηγούς του πολιτικού της γραφείου δολοφονήθηκαν. Την ίδια στιγμή, στους δρόμους της Γάζας «υπάρχει αυξανόμενη οργή, ιδιαίτερα λόγω του παρατεταμένου πολέμου, της γενοκτονίας, του εκτοπισμού και των αστέγων. Αυτοί οι παράγοντες θα ασκήσουν σημαντική πίεση στη νέα ηγεσία του πολιτικού γραφείου».
«Πονοκέφαλος» οι όμηροι για τον Νετανιάχου
Ο θάνατος του Σινουάρ, θέτει επίσης το Ισραήλ, ιδίως τον πρωθυπουργό Μπενιαμίν Νετανιάχου, σε ένα άλλο σταυροδρόμι. Το μέλλον της Χαμάς εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από το τι θα κάνει το Ισραήλ στη συνέχεια.
Μετά από μήνες που όλο και περισσότεροι Ισραηλινοί βλέπουν την εκστρατεία στη Γάζα ως ένα δαπανηρό αδιέξοδο χωρίς στρατηγική κατεύθυνση, ο Νετανιάχου μπορεί να μιλάει για τη μεγαλύτερη στρατιωτική νίκη στη Λωρίδα από την έναρξη του πολέμου, αλλά και να επισημάνει το γεγονός ότι η επιλογή της στρατιωτικής επιβολής έναντι της διπλωματίας, έχει αποδώσει.
Πάντως, είναι απίθανο αυτή η φόρμουλα να λειτουργήσει για πολύ ακόμα. Ισραηλινοί όμηροι που συνελήφθησαν στις επιθέσεις της Χαμάς της 7ης Οκτωβρίου, των οποίων η ασφάλεια αποτελεί πολιτική προτεραιότητα για πολλούς Ισραηλινούς, εξακολουθούν να τελούν υπό σκληρή αιχμαλωσία στη Γάζα. Όπως άλλωστε κατέστησε σαφές χθες Παρασκευή η Χαμάς, οι όμηροι που κρατούνται στη Λωρίδα, δεν πρόκειται να αφεθούν ελεύθεροι όσο το Ισραήλ δεν βάζει τέλος στην επίθεσή του.
Οι πολλές ομάδες πίεσης, τα μπλοκ διαμαρτυρίας και οι πολιτικοί που υποστηρίζουν την απελευθέρωσή τους, πάνω από όλα απαιτούσαν ήδη μέσα σε λίγες ώρες από την είδηση του θανάτου του Σινουάρ να συνεχίσει η κυβέρνηση τις προσπάθειες για την απελευθέρωσή τους.
Τα εβραϊκά μέσα ενημέρωσης ανέφεραν την Παρασκευή ότι ο Νετανιάχου θα συγκαλέσει σύντομα συνάντηση ασφαλείας για να συζητήσει τις διαπραγματεύσεις για την ομηρεία υπό το νέο πρίσμα της δολοφονίας του Σινγουάρ. Το γραφείο του πρωθυπουργού ανέφερε επίσης ότι ο Νετανιάχου και ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Τζο Μπάιντεν, συζήτησαν το πώς θα μπορούσε να αποτελέσει ευκαιρία για μια συμφωνία για τους ομήρους.
Αλλά χωρίς έναν ξεκάθαρο ηγέτη στη Χαμάς μετά τη σχεδόν ολοκληρωτική κατάρρευση της διοίκησης και των εξωτερικών επικοινωνιών της, ακόμη και η έναρξη τέτοιων διαπραγματεύσεων θα είναι πρόκληση.
«Η Χαμάς δεν είναι πλέον μια οργάνωση με την οποία μπορούμε να μιλήσουμε. Υπάρχει ο Χαλέντ Μεσάαλ που πιστεύει ότι ηγείται της οργάνωσης, αλλά τα περισσότερα μέλη της δεν τον θέλουν», είπε ο Αμίτ Άσα, πρώην αξιωματούχος των ισραηλινών ασφαλείας.
Ο αναλυτής επί θεμάτων της Γάζας, Μουσταφά Ιμπραήμ τονίζει ότι «φαίνεται απίθανο να ανακοινωθεί κατάπαυση του πυρός».
«Πώς θα γινόταν άλλωστε; Πως θα παραδώσει τους ομήρους η Χαμάς χωρίς πλήρη κατάπαυση του πυρός και αποχώρηση του ισραηλινού στρατού από τη Γάζα; Ο Σινουάρ και η Χαμάς είχαν ξεκάθαρους στόχους – την απελευθέρωση των Παλαιστινίων αιχμαλώτων (από το Ισραήλ) – και δεν πιστεύω ότι η Χαμάς θα υποχωρήσει από αυτούς τους στόχους μετά τον θάνατο του Σινουάρ, καθώς αυτό θα θεωρούνταν ήττα, τόσο για τη Χαμάς όσο και για τον παλαιστινιακό λαό».
Ενώ πολλά παραμένουν αβέβαια για τη Χαμάς στο εγγύς μέλλον, πολλοί από τους ηγέτες της ομάδας έχουν δολοφονηθεί, κάτι που αποτελεί εξίσου πρόβλημα -τελικά- και για το ίδιο το Ισραήλ.
«Φαίνεται ότι το Ισραήλ πιστεύει ότι η δολοφονία των ηγετών μας σημαίνει το τέλος του κινήματός μας και του αγώνα του παλαιστινιακού λαού. Μπορούν να πιστέψουν ό,τι θέλουν», είπε ο Μπασέμ Ναΐμ. «Κάθε φορά γινόμασταν πιο δυνατοί και αυτοί οι ηγέτες γίνονταν σύμβολο για τις μελλοντικές γενιές για να συνεχίσουν το ταξίδι προς μια ελεύθερη Παλαιστίνη».