Όταν ήμουν στο Υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ, οι συνάδελφοι με ρωτούσαν τι είναι πιθανό να συμβεί σε αυτήν ή στην άλλη κατάσταση. Συχνά, δεν υπήρχε τρόπος να το γνωρίζω, και υπενθύμιζα στους ερωτώντες ότι ήμουν Διευθυντής Σχεδιασμού Πολιτικής και όχι πρόβλεψης. Τούτου λεχθέντος, η πρόβλεψη μπορεί να είναι μια χρήσιμη πνευματική άσκηση για την επόμενη χρονιά.
Οι προεδρικές εκλογές των ΗΠΑ τον Νοέμβριο είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα είναι το πιο σημαντικό γεγονός του 2024. Βεβαίως, οι εκλογές στις ΗΠΑ είναι πάντα σημαντικές δεδομένης της ισχύος και της επιρροής τους.
Αλλά αυτό που κάνει αυτές τις εκλογές θεμελιωδώς διαφορετικές είναι ότι είναι πιθανό να είναι μια εκλογική μάχη στην οποία οι διαφορές μεταξύ των μεγάλων υποψηφίων κομμάτων υπερτερούν κατά πολύ των κοινών σημείων τους. Αν υποθέσουμε ότι ο Πρόεδρος Τζο Μπάιντεν και ο πρώην Πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ κερδίσουν τα χρίσματα από τα κόμματά τους, το ποιος θα κερδίσει θα έχει μεγάλη σημασία, τόσο για τις Ηνωμένες Πολιτείες όσο και για τον κόσμο.
Σίγουρα, υπάρχουν κάποιες ομοιότητες μεταξύ Μπάιντεν και Τραμπ. Κανένας από τους δύο δεν πιστεύει στο ελεύθερο εμπόριο, αν και ο Τραμπ, σε αντίθεση με τον Μπάιντεν, είναι καθαρά πιο φανατικός του προστατευτισμού. Και οι δύο ευνοούν τον μεγαλύτερο ρόλο της κυβέρνησης στην οικονομία. Και οι δύο ήθελαν να φύγουν από το Αφγανιστάν. Συμφωνούν επίσης για την ανάγκη να ακολουθηθεί μια σκληρή γραμμή απέναντι στην Κίνα, ειδικά όταν πρόκειται για το εμπόριο και τις επενδύσεις σε κρίσιμες τεχνολογίες.
Όμως οι διαφορές είναι πολύ μεγαλύτερες. Ο Μπάιντεν είναι ένας πολιτικός καριέρας που πιστεύει στη δημοκρατία, ασπάζεται τους κανόνες της και είναι έτοιμος να εργαστεί πέρα από τις κομματικές γραμμές για να σφυρηλατήσει συμβιβασμούς που ωφελούν τη χώρα. Ο Τραμπ προέρχεται εκτός πολιτικού χώρου, είναι έντονα κομματικός και απορρίπτει τις πολιτικές νόρμες (όπως η αποδοχή της εκλογικής ήττας), βάζοντας συχνά τον εαυτό του μπροστά από τη δημοκρατία της χώρας.
Η προσέγγιση της εξωτερικής πολιτικής του Μπάιντεν επικεντρώνεται στους συμμάχους της Αμερικής, τους οποίους θεωρεί μεγάλη πηγή συγκριτικού πλεονεκτήματος. Ο Τραμπ θεωρεί τους συμμάχους περισσότερο ως οικονομικούς ανταγωνιστές και ως απορροή του αμερικανικού ταμείου.
Ενώ ο Μπάιντεν την τρέχουσα περίοδο της ιστορίας ως διαμάχη μεταξύ δημοκρατίας και απολυταρχίας και υποστήριξε ότι η Αμερική χρειάζεται να υποστηρίξει τους δημοκρατικούς φίλους της σε όλο τον κόσμο, ο Τραμπ τα πάει πολύ καλύτερα με τους αυταρχικούς ηγέτες και φαίνεται να ζηλεύει τον πολιτικό τους έλεγχο.
Ο κατάλογος των θεμάτων στα οποία διαφέρουν σημαντικά οι δυο τους είναι μακρύς και περιλαμβάνει την κλιματική αλλαγή, τη μεταναστευτική πολιτική και την πρόσβαση στην άμβλωση, για να αναφέρουμε μερικά από αυτά.
Αυτή τη στιγμή που γράφεται το άρθρο, ο Τραμπ πρέπει να θεωρείται το φαβορί. Η πολιτική και η προσωπικότητά του ταιριάζουν καλύτερα με αυτή τη λαϊκιστική εποχή. Ο Μπάιντεν βαρύνεται επίσης από την αντίληψη ότι είναι πολύ μεγάλος, καθώς και από τον πληθωρισμό και τη μη δημοφιλή εισροή μεταναστών. Το μεγαλύτερο ερώτημα που αιωρείται πάνω από τον Τραμπ είναι ο βαθμός στον οποίο τα νομικά του προβλήματα θα μεταφραστούν σε πολιτικά προβλήματα.
Αλλά οι Αμερικανοί δεν θα ψηφίσουν μόνο για πρόεδρο αυτό το φθινόπωρο. Με τη ψήφο τους θα αποφασίσουν επίσης εάν το Κογκρέσο θα ελέγχεται από το ίδιο κόμμα. Προς το παρόν, η Γερουσία, βρίσκεται στα χέρια των Δημοκρατικών, ενώ στη Βουλή των Αντιπροσώπων έχει την πλειοψηφία το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα. Το αντίθετο είναι πιθανό να συμβεί μετά τις εκλογές.
Εάν κερδίσει ο Τραμπ, μια Βουλή που ελέγχεται από τους Δημοκρατικούς μπορεί να είναι το πιο σημαντικό όριο της εξουσίας του σε ομοσπονδιακό επίπεδο. Εάν κερδίσει ο Μπάιντεν, μια Γερουσία που ελέγχεται από τους Ρεπουμπλικάνους θα μπορούσε να κάνει τη διακυβέρνηση πολύ σκληρή.
Πέρα από τις ΗΠΑ, θα υπάρξουν δεκάδες άλλες εκλογές σε όλο τον κόσμο το 2024. Η πρώτη μεγάλη θα γίνει στην Ταϊβάν στα μέσα Ιανουαρίου. Οι δημοσκοπήσεις υποδηλώνουν ένα ντέρμπι, με τον υποψήφιο για την προεδρία του κυβερνώντος Δημοκρατικού Προοδευτικού Κόμματος, Γουίλιαμ Λάι, να προηγείται ελαφρώς σε μια κούρσα για τρεις. Αλλά αυτό που έχει μεγαλύτερη σημασία είναι ότι κανένας από τους υποψηφίους δεν φαίνεται πρόθυμος να κάνει κάτι απερίσκεπτο όπως να διακηρύξει την ανεξαρτησία. Ωστόσο, εάν ο Λάι γίνει ο επόμενος πρόεδρος της Ταϊβάν, η Κίνα πιθανότατα θα απαντούσε σφίγγοντας τον στρατιωτικό, οικονομικό και πολιτικό κλοιό στο νησί.
Δύο μήνες αργότερα, στη Ρωσία θα διεξαχθούν επίσης προεδρικές εκλογές. Ίσως δεν υπάρχει ευκολότερη πρόβλεψη από το ότι ο Βλαντιμίρ Πούτιν θα κερδίσει άλλη μια θητεία.
Μια άλλη εύκολη πρόβλεψη είναι ότι ο επόμενος πρόεδρος του Μεξικού θα είναι γυναίκα. Οι ψηφοφόροι θα προσέλθουν στις κάλπες τον Ιούνιο και δύο επικρατέστεροι υποψήφιοι είναι γυναίκες, αριστερές και κινούνται σε πολιτικές πλατφόρμες που δείχνουν συνέχιση πολλών από τις πολιτικές του απερχόμενου προέδρου, Αντρές Μανουέλ Λόπες Ομπραδόρ.
Το επόμενο έτος θα καθοριστεί επίσης σε μεγάλο βαθμό από τον πόλεμο μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας. Στον τρίτο χρόνο του πολέμου καμιά πλευρά δεν φαίνεται να μπορεί να επιβάλει τη βούλησή της στο πεδίο της μάχης, και καμία δεν είναι διατεθειμένη να διαπραγματευτεί.
Η Ουκρανία δεν είναι διατεθειμένη να δεχτεί τίποτα λιγότερο από την πλήρη αποκατάσταση των συνόρων της το 1991. Μπορεί, ωστόσο, να αναγκαστεί να υιοθετήσει μια πιο αμυντική στρατηγική καθώς η δυτική στρατιωτική υποστήριξη μειώνεται. Ο Πούτιν εμφανίζεται βέβαιος ότι ο χρόνος θα αποδυναμώσει την αποφασιστικότητα των υποστηρικτών της Ουκρανίας στη Δύση.
Συγκεκριμένα, ο Πούτιν περιμένει να δει εάν ο Τραμπ θα κερδίσει, οπότε αναμένει, με βάσιμους λόγους, ότι η στρατιωτική και οικονομική βοήθεια των ΗΠΑ προς την Ουκρανία θα μειωθεί κατακόρυφα, αν δεν σταματήσει εντελώς.
Έπειτα, υπάρχει ο πόλεμος μεταξύ του Ισραήλ και της Χαμάς, που τώρα διανύει τον τρίτο μήνα. Κάποια στιγμή, η ένταση του πολέμου θα εξασθενίσει κάπως και θα δώσει τη θέση της σε μια ισραηλινή κατοχή της Γάζας που χαρακτηρίζεται από περιοδική βία.
Αυτό που θα ακολουθήσει στη Γάζα και στην κατεχόμενη Δυτική Όχθη θα καθοριστεί σε μεγάλο βαθμό από τις ισραηλινές εκλογές που είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα διεξαχθούν το 2024. Εάν ο πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου και μια ομοϊδεάτη κυβέρνηση συνεχίσουν στην εξουσία, οι προοπτικές για διπλωματία θα είναι ζοφερές. Η εκλογή μιας πιο κεντρώου κυβέρνησης, ωστόσο, θα δημιουργούσε διπλωματικές δυνατότητες για τις ΗΠΑ και τους Άραβες εταίρους τους, αν και τυχόν διπλωματικές προοπτικές θα μπορούσαν να τεθούν σε κίνδυνο από τη διεύρυνση του πολέμου στον Λίβανο ή ακόμα και στο Ιράν.
Όσον αφορά τις σχέσεις Κίνας και ΗΠΑ, το 2024 είναι απίθανο να είναι έτος δραματικών αλλαγών. Οι Κινέζοι αξιωματούχοι επικεντρώνονται ως επί το πλείστον στην οικονομία και δεν αναζητούν μια αντιπαράθεση με τις ΗΠΑ που θα μπορούσε να οδηγήσει σε περισσότερους ελέγχους εξαγωγών και περιορισμούς επενδύσεων. Όπως η Ρωσία, έτσι και η Κίνα θα έχει το ένα μάτι στραμμένο στην πολιτική των ΗΠΑ, αν και πολλοί στην Κίνα είναι λιγότερο σίγουροι ότι μια νίκη Τραμπ θα ήταν αναγκαστικά προς το συμφέρον της Κίνας.
Το μεγαλύτερο γεγονός που θα συμβεί στον απόηχο των εκλογών στις ΗΠΑ είναι πιθανό να είναι η ετήσια Διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για την Κλιματική Αλλαγή (COP29), η οποία θα πραγματοποιηθεί τον Νοέμβριο στο Αζερμπαϊτζάν. Είναι εξίσου πιθανό η Σύνοδος να μην παράγει αποτελέσματα που να ανακόπτουν ουσιαστικά την κρίση.
Τελευταία αλλά όχι ασήμαντη είναι η Αργεντινή, όπου ο νέος πρόεδρος προωθεί μια πλατφόρμα ριζικών αλλαγών. Η ιστορία υποδηλώνει ότι όταν οι ξένοι γίνονται εσωτερικοί, η πραγματικότητα συχνά μετριάζει αυτό που κάνουν. Φυσικά, ο Τραμπ παρέχει στοιχεία ότι αυτό δεν είναι πάντα έτσι. Τέτοιες ρυτίδες είναι ένας λόγος που αυτές οι προβλέψεις είναι τόσο δύσκολες.
- Ο Ρίτσαρντ Χάας είναι Επίτιμος Πρόεδρος του Συμβουλίου Εξωτερικών Σχέσεων και ανώτερος σύμβουλος στο Centerview Partners. Υπηρέτησε στο παρελθόν ως Διευθυντής Πολιτικού Σχεδιασμού για το Υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ (2001-03) και ήταν ο ειδικός απεσταλμένος επί Προέδρου Τζορτζ Μπους στη Βόρεια Ιρλανδία και Συντονιστής για το Μέλλον του Αφγανιστάν. Το άρθρο του δημοσιεύθηκε στο Project Syndicate
