Στα 1845 εκδόθηκε ένα βιβλίο με τίτλο «Βιομηχανία μυθιστορημάτων Αλέξανδρος Δουμάς και Σία», ένα κατηγορητήριο κατά του συγγραφέα του Κόμη Μοντεχρίστου. Πόσοι θυμούνται σήμερα τον συντάκτη του λιβέλου Εζέν ντε Μιρκούρ, ο οποίος συγκέντρωσε τόσες σελίδες χολής υποστηρίζοντας ότι ο Δουμάς δεν έγραφε μόνος του τα βιβλία; Η Ιστορία μάλλον έβαλε τα πράγματα στη σωστή τους θέση: κανείς δεν θυμάται τον κακόβουλο ντε Μιρκούρ, ενώ ο Δουμάς εξακολουθεί να είναι ένας από τους δημοφιλέστερους συγγραφείς στον κόσμο.
Ο Δουμάς γεννήθηκε σαν σήμερα στις 24 Ιουλίου 1802 με το όνομα Αλεξάντρ Νταβύ ντε λα Παγετρί. Ο πατέρας του, το εξώγαμο παιδί γάλλου μαρκησίου και μαύρης καλλονής από την Αϊτή, στα χρόνια της Επανάστασης κατάφερε να γίνει στρατηγός. Οταν όμως ο Ναπολέων έγινε πρώτος ύπατος έβαλε στο περιθώριο τον μιγάδα αξιωματικό, ο οποίος απεβίωσε έναν χρόνο αργότερα, όταν ο Δουμάς ήταν τεσσάρων ετών. Ο μικρός Αλέξανδρος μεγάλωσε φτωχικά με τη μητέρα του στην επαρχία της Πικαρδίας. Το 1823 εγκαταστάθηκε στο Παρίσι και κατάφερε να γίνει γραφέας του δούκα της Ορλεάνης, ο οποίος θα γινόταν αργότερα ο βασιλιάς της Γαλλίας Λουδοβίκος Φίλιππος. Ο Αλέξανδρος Δουμάς ανήκε στην κάστα εκείνη των ανθρώπων που έζησαν «μέσα στα πράγματα» την πιο ταραγμένη περίοδο της γαλλικής ιστορίας. Ισως έτσι εξηγείται το γεγονός ότι ήθελε να τοποθετεί τα βιβλία του σε ένα περιβάλλον με απόλυτους χρονικούς προσδιορισμούς. Εν τούτοις τα βιβλία του δεν είναι καθαρόαιμα «ιστορικά μυθιστορήματα». Ο ίδιος έλεγε ότι «η Ιστορία είναι ένα καρφί πάνω στο οποίο κρεμάω τα μυθιστορήματά μου». Εκτός από τα μυθιστορήματα ο Δουμάς έγραψε και περί τα 90 θεατρικά έργα, γνωστότερα των οποίων θεωρούνται τα εξής: Ο Ερρίκος Γ’ και η αυλή του, Κην ή χάος και μεγαλοφυΐα, Αντονύ, Ο πύργος του Νελ, Ναπολέων Βοναπάρτης. Εγραψε επίσης απομνημονεύματα εκτάσεως 22 τόμων και ταξιδιωτικά κείμενα. Θεωρείται ότι οι περιηγητικές εντυπώσεις του βρίθουν ανακριβειών, αλλά πώς να μην τον συγχωρήσει κανείς όταν γίνεται τόσο συμπαθής με τις προθέσεις του; Τα άπαντά του αριθμούν 301 τόμους.
Ο Αλέξανδρος Δουμάς υπήρξε πληθωρικός και στην προσωπική του ζωή. Ετσι, όχι μόνο έγραψε πολλά βιβλία, αλλά είχε και πολλές ερωμένες, σκόρπισε πολλά λεφτά, είχε πολλές παρέες. Οταν αποφάσισε να χτίσει σπίτι, αυτό ήταν ένα παλατάκι, στο Πορ-Μαρλί, το οποίο του κόστισε – τότε – 200.000 φράγκα. Κέρδιζε πολλά χρήματα από τις θεατρικές επιχειρήσεις, αλλά όσο εύκολα κέρδιζε τόσο εύκολα έχανε. Στα 1850 αναγκάστηκε να εγκαταλείψει τη χώρα για να αποφύγει τους πιστωτές του. Πέρασε τα τελευταία χρόνια της ζωής του κοντά στο παιδί του, τον Αλέξανδρο Δουμά υιό, συγγραφέα τής Κυρίας με τις καμέλιες. «Εφυγε» σε ηλικία 68 ετών και όλοι τον θυμούνταν ως άνθρωπο του υπερθετικού βαθμού.
