Δε χρειάστηκε πάνω από μερικά δευτερόλεπτα. Ήταν Απρίλιος του 2015 και η 31χρονη Tiziana Cantone έστειλε σε πέντε ανθρώπους, μέσω της εφαρμογής WhatsApp, μερικά sex video με την ίδια. Μεταξύ των παραληπτών ήταν και ο τότε σύντροφός της Sergio Di Palo, με τον οποίο είχε μια ασταθή σχέση. Πατώντας το κουμπάκι εκείνο πυροδότησε χωρίς να το θέλει και χωρίς να το φαντάζεται την αλληλουχία των γεγονότων που τελικά την οδήγησαν στην τραγική αυτοκτονία της. Στο ενδιάμεσο όμως αποκάλυψαν πολλά… Καταρχήν πόσο πανίσχυρα παραμένουν τα στερεότυπα σχετικά με τη γυναικεία σεξουαλικότητα και το «επιτρεπτό» εύρος της. Κι επίσης πόσο μεγάλη είναι η ισχύς του διαδικτύου, πόσο εύκολο είναι κάποιος να νομίσει ότι η διαδικτυακή ζωή του διαχωρίζεται από την πραγματική και πόσο ακριβά μπορεί να πληρώσει την απερίσκεπτη έκθεσή του. Η νεαρή Ιταλίδα την πλήρωσε με τη ζωή της. «Tiziana Cantone (Γέννηση: Ιούλιος 1983, Νάπολη, Ιταλία. Θάνατος: 13 Σεπτεμβρίου 2016). Γύρισε ένα “revenge porn” βίντεο που δημοσιοποιήθηκε χωρίς τη συγκατάθεσή της. Αφότου κέρδισε τη νομική μάχη για το δικαίωμα στη λήθη (right to be forgotten) και κλήθηκε να πληρώσει 20.000 ευρώ σε νομικά έξοδα αυτοκτόνησε τον Σεπτέμβριο του 2016» γράφει η Wikipedia. Και σε αυτές τις λίγες προτάσεις κρύβεται μια ολόκληρη ζωή και το τραγικό τέλος της καθώς και η απίστευτη διαπόμπευση μιας γυναίκας που διαχειρίστηκε με τρόπο πιο αθώο από όσο τελικά έπρεπε κάποιες προσωπικές στιγμές της. «Ήταν όμορφη αλλά εύθραυστη» θυμάται η φίλη της Teresa Petrosino, «βρέθηκε με τους λάθος ανθρώπους τη λάθος στιγμή». Τα βίντεο στα οποία η Cantone φαινόταν να εμπλέκεται σε σεξουαλικές πράξεις με αρκετούς άνδρες, έκαναν χιλιάδες share στο ίντερνετ και ανέβηκαν σε πολλές ιστοσελίδες με περιεχόμενο για ενήλικους. Το περιεχόμενό τους δεν φάνηκε να αποτελεί κάτι το ξεχωριστό, μια φράση της Tiziana όμως έμεινε: «Το γράφεις;» ρωτούσε τον άνδρα που κρατούσε την κάμερα, «μπράβο». Λίγες λέξεις ήταν αρκετές για να «αποκαλύψουν», σύμφωνα με τα στερεότυπα, μια νεαρή γυναίκα που απολάμβανε να την βιντεοσκοπούν την ώρα του σεξ. Από κάποια παρανόηση μάλλον, η φράση αυτή θεωρήθηκε από τους χρήστες ως το «πράσινο φως» για να βλέπουν το βίντεο χωρίς αναστολές. Αφού εκείνη ήταν χαρούμενη που την κατέγραφαν, δεν θα πείραζε άλλοι να την κοιτάζουν… Αλλά οι Ιταλοί το προχώρησαν ακόμα παρά πέρα. Η φράση της απέκτησε δική της υπόσταση, έγινε σλόγκαν. Η εικόνα της Tiziana τυπώθηκε σε μπλουζάκια. Κανένας δεν σκέφτηκε πώς ένιωθε η ίδια η ακούσια «πρωταγωνίστρια» όλης αυτής της ιστορίας επειδή «έμοιαζε» -στα αδηφάγα μάτια- να το ευχαριστιέται. Ήταν όμως πράγματι μια μεγάλη παρανόηση. «Ο κόσμος δεν καταλαβαίνει τη διαφορά ανάμεσα σε ένα άτομο χωρίς αναστολές και σε ένα άτομο που θέλει να γίνει viral» τονίζει στο βρετανικό δίκτυο η μπλόγκερ Selvaggia Lucarelli. «Μπορεί να γυρίσει κάποιος ένα βίντεο και να το μοιραστεί με κάποιους ανθρώπους. Υπάρχει όμως μια σιωπηρή συμφωνία πως δεν θα κυκλοφορήσει παραέξω».
Η νομική μάχη
Όλο αυτό που ακολούθησε τρομοκράτησε την Tiziana Cantone. «Δεν μιλήσαμε ποτέ για τις λεπτομέρειες των βίντεο» λέει η φίλη της Teresa. «Δεν τα είδα ποτέ και δεν θέλω να τα δω ποτέ. Ήταν προφανές πως υπέφερε πολύ. Αλλά ήταν δυνατή». Η Tiziana αποφάσισε να το παλέψει. Όμως δεν υπήρχε άμεσος τρόπος να κατέβουν τα βίντεο. Προσέφυγε στη δικαιοσύνη, με το επιχείρημα πως τα βίντεο αναρτήθηκαν σε ιστοσελίδες χωρίς τη συγκατάθεσή της. Μέχρι ωστόσο να γίνει αυτό είχε ήδη χάσει την ευκαιρία να ζει μια φυσιολογική ζωή. «Δεν ήθελε να βγαίνει έξω γιατί ο κόσμος την αναγνώριζε. Συνειδητοποίησε πως ο εικονικός κόσμος και ο πραγματικός ήταν ένα και το αυτό» εξηγεί η Teresa. «Κάποια στιγμή συνειδητοποίησε πως η κατάσταση δεν υπήρχε τρόπος να επιλυθεί. Πως ο πιθανός σύζυγός της, τα παιδιά που ίσως κάποτε θα έκανε, θα μπορούσαν να βρουν αυτά τα βίντεο. Πως αυτές οι εικόνες δε θα εξαφανίζονταν ποτέ». Έτσι η Τiziana αποσύρθηκε στο πατρικό της σε έναν ήσυχο δρόμο του Mugnano, στο εργατικό προάστιο της Νάπολης όπου είχε γεννηθεί. Η μητέρα της Maria Teresa Giglio χρειάστηκε εβδομάδες για να βρει τη δύναμη να μιλήσει στους δημοσιογράφους για τη ζωή της κόρης της. «Η κόρη μου ήταν ένα καλό κορίτσι αλλά ήταν και ευάλωτη» είπε στο BBC. «Στερήθηκε την πατρική φιγούρα, από τότε που γεννήθηκε. Δεν γνώρισε ποτέ τον πατέρα της. Αυτό επηρέασε όλη τη ζωή της». Μητέρα και κόρη ζούσαν μαζί. Στις καλές εποχές η Tiziana άκουγε ιταλική μουσική, διάβαζε και έπαιζε πιάνο. Αλλά μετά τη δημοσιοποίηση των βίντεο αποσύρθηκε από τα πάντα και οπισθοχώρησε από τη ζωή. «Η ζωή της καταστράφηκε μπροστά σε όλους» λέει η μητέρα της. «Ο κόσμος την κορόιδευε, παρωδίες των βίντεό της αναρτήθηκαν σε πορνογραφικές ιστοσελίδες. Την αποκαλούσαν με ντροπιαστικούς χαρακτηρισμούς». Τον Σεπτέμβριο, δικαστήριο της Νάπολης διέταξε να κατέβουν τα βίντεο από πολλές ιστοσελίδες και μηχανές αναζήτησης. Αλλά υποχρέωσε και την 31χρονη να πληρώσει 20.000 ευρώ σε νομικά έξοδα. Ήταν όλο πολύ βαρύ για τη νεαρή γυναίκα. Στις 13 του περασμένου Σεπτεμβρίου, η Maria Teresa Giglio έφυγε για τη δουλειά της στο δημαρχείο και η κόρη της έμεινε σπίτι. Λίγο αργότερα η κα Giglio έλαβε ένα τηλεφώνημα ενώ βρισκόταν στη δουλειά της. Η τρίτη απόπειρα της κόρης της να τερματίσει τη ζωή της ήταν και η φαρμακερή. «Μου τηλεφώνησε η νύφη μου και με σιγανή φωνή μου είπε να πάω σπίτι. Όταν έφτασα είδα την αστυνομία, το ασθενοφόρο και γρήγορα κατάλαβα» λέει και καταρρέει. Η Giglio είχε καταλάβει την τραγική πραγματικότητα με την οποία είχε μόλις έρθει αντιμέτωπη: αυτή της απώλειας της κόρης της. «Η νύφη μου προσπάθησε να τη σώσει. Οι γείτονές μου δεν με άφησαν να βγω από το αυτοκίνητο. Σχεδόν λιποθύμησα. Δεν ήθελαν να με αφήσουν να μπω στο σπίτι. Δεν μπόρεσα ούτε να τη δω για τελευταία φορά. Την ημέρα που πέθανε τελείωσε και η δική μου ζωή».
Η επόμενη μέρα
Μια μέρα αργότερα η Tiziana κηδεύτηκε μέσα σε λευκό φέρετρο. Το παράδοξο που χαρακτήρισε τον θάνατο της Tiziana Cantone δεν έλαβε τέλος. Αντίθετα, τερματίζοντας η ίδια τη ζωή της τροφοδότησε αναγεννημένο το ενδιαφέρον για τα βίντεο αυτά που εκείνη ήλπιζε όλοι να ξεχάσουν. Η μητέρα της όμως υποχρέωσε τον εαυτό της να τα δει. «Μπορείτε να φανταστείτε πώς ήταν… Ήθελα να δω λεπτομέρειες που θα με βοηθούσαν να καταλάβω την αλήθεια. Αυτή δεν ήταν η Tiziana μου» λέει, πεπεισμένη πως η κόρη της ήταν υπό την επήρεια ουσιών. Πιστεύει δε πως η κυκλοφορία των βίντεο δεν έγινε τυχαία. «Ήταν σαν ένα μεθοδευμένο εγκληματικό σχέδιο. Ήθελαν να δείξουν το πρόσωπο αυτού του καημένου κοριτσιού με πρόθεση να την εκθέσουν στο ίντερνετ».
Η κα Giglio θέλει ο πρώην σύντροφος της κόρης της, ο Sergio Di Palo, να εξηγήσει ακριβώς ποιο ρόλο έπαιξε στην κυκλοφορία και τα share των βίντεο. «Δεν με βοήθησε να σώσω τη ζωή της. Ίσως όμως μπορεί να με βοηθήσει να φτάσω στην αλήθεια. Είμαι απελπισμένη» λέει. Τον περασμένο Νοέμβριο ο Di Palo ανακρίθηκε επί δέκα ώρες. Οι ανακριτές εξέταζαν το ενδεχόμενο να υπάρχει κάποιος υπαίτιος για την αυτοκτονία της Tiziana, ως ηθικός αυτουργός. «Αποφεύγουμε τα σχόλια από σεβασμό στην καημένη Tiziana που υπέφερε τόσο πολύ λόγω της τεράστιας δημοσιότητας της υπόθεσής της» δήλωσε ο δικηγόρος του, Bruno Larosa. «Εμπιστευόμαστε τη δικαιοσύνη, άλλωστε ο πελάτης μου δεν κατηγορείται για τίποτα».
Τι μένει μετά τον θάνατο της Tiziana
Αφότου η ιστορία της Tiziana και η τραγική κατάληξή της «κατακάθισαν», η συζήτηση για την πορνογραφία και την ιδιωτικότητα στην Ιταλία άλλαξε. «Πιστεύω πως αυτή η υπόθεση έκανε πραγματικά τη διαφορά, και μάλιστα με τρόπο δραστικό, στον τρόπο με τον οποίο οι δημοσιογράφοι διαχειρίζονται αυτές τις υποθέσεις “revenge porn” σχολιάζει η Lucarelli. «Υπήρχε μια πιο ανέμελη αντιμετώπιση και ο θάνατος της Tiziana το άλλαξε αυτό. Στις παρόμοιες υποθέσεις που ακολούθησαν -μία μάλιστα αφορούσε και κάποιον διάσημο- ήταν πολύ πιο προσεκτικοί». Η διαπόμπευση και ο θάνατος της Tiziana ωστόσο διδάσκει ένα σκληρό μάθημα σε όλους όσοι αποφασίζουν να μοιραστούν online προσωπικές τους στιγμές. «Ο κόσμος νομίζει πως η εικονική ζωή του και η πραγματική είναι παράλληλες πραγματικότητες» προειδοποιεί η Lucarelli. «Δεν είναι, ταυτίζονται. Το διαδίκτυο είναι η ζωή μας. Οπότε, αυτά που δεν θα έκανες στην “πραγματική” σου ζωή μην τα κάνεις ούτε online». Όπως εξηγεί το BBC, τα βίντεο της Tiziana δεν μπορούν πια να βρεθούν στις βασικές μηχανές αναζήτησης αλλά υπάρχουν ακόμα. Τη θλίψη του για την Tiziana είχε εκφράσει μετά την κηδεία της ο συγγραφέας Roberto Saviano αποδίδοντας την εχθρότητα εναντίον της στη «νοσηρή» σχέση της Ιταλίας με το σεξ. «Θρηνώ για την Tiziana που έβαλε τέλος στη ζωή της επειδή ήταν γυναίκα σε μια χώρα όπου το παιχνιδιάρικο και χωρίς αναστολές σεξ παραμένει η χειρότερη αμαρτία» είχε γράψει στο Twitter. Ένας άλλος σχολιαστής είχε επισημάνει πως αν η Tiziana ήταν άνδρας -«αν την έλεγαν Tiziano», όπως έγραψε χαρακτηριστικά- θα ήταν ακόμα ζωντανή γιατί οι άνδρες που κάνουν σεξ δεν προκαλούν την ίδια σκανδαλισμένη αντίδραση. Η αυτοκτονία της αιφνιδίασε και τους φίλους της που θεωρούσαν πως βρισκόταν πια στη διαδικασία να αφήσει πίσω της την όλη υπόθεση. «Αναρωτιέμαι πώς μπορεί κανείς να είναι τόσο άγριος απέναντι σε ένα κορίτσι που δεν έκανε τίποτα κακό» είχε πει η Teresa Petrosino στην Corriere della Sera. «Θα πρέπει να ντρέπονται όλοι εκείνοι που γέμιζαν το ίντερνετ με προσβολές και ταυτόχρονα έβλεπαν, κρυφά, τα βίντεο».
Η τελευταία ελπίδα της μητέρας της
Η μητέρα της Tiziana θέλει η Ιταλία και η υπόλοιπη Ευρώπη να καταλήξουν σε έναν πολύ ταχύτερο τρόπο για να κατεβαίνει από το ίντερνετ ιδιωτικό υλικό αλλά και να για να δρουν με υπευθυνότητα οι μεγάλες εταιρείες του διαδικτύου. «Μιλώ εκ μέρους και τον άλλων μητέρων που ίσως υποφέρουν όπως εγώ» λέει. Ο επικεφαλής της ιταλικής αρχής για την προστασία προσωπικών δεδομένων Antonello Soro συμφωνεί πως χρειάζεται αλλαγή χωρίς όμως να καταθέτει κάποια συγκεκριμένη πρόταση. «Χρειαζόμαστε ταχύτερους μηχανισμούς αντίδρασης από διαφορετικές online πλατφόρμες. Είναι όμως απαραίτητο και να ενισχύσουμε τον online σεβασμό» αναφέρει σε δήλωσή του. «Χρειάζεται να επενδύσουμε στην ψηφιακή εκπαίδευση για να προωθήσουμε την κουλτούρα και την ευαισθησία που χρειάζονται στον νέο online κόσμο». Για τη μητέρα της Tiziana, η ζωή περιστρέφεται σήμερα στην υπεράσπιση του ονόματος της κόρης της και στην αποτροπή άλλων παρόμοιων περιστατικών που θα φέρουν τόσο πόνο και ίσως έχουν και την ίδια κατάληξη. «Ελπίζω το όνομα Tiziana Cantone αντί να θυμίζει εμπαιγμό και χλεύη να γίνει το όνομα που θα μπορούσε να σώσει τις ζωές άλλων γυναικών. Αυτό θα ήθελα να συμβεί. Για να σωθούν άλλοι…». Δείτε όλα τα θέματα του Weekend