Νόμος που ψηφίστηκε πρόσφατα και αφορά στα νησιά που δεν διαθέτουν επανδρωμένα ασθενοφόρα, δίνει το δικαίωμα σε οδηγούς απορριμματοφόρων να οδηγούν ασθενοφόρο, μεταφέροντας ασθενείς. Ρεπορτάζ: Γιώργος Λαμπίρης «Υπάρχει περίπτωση ο υπάλληλος που έχει βάρδια σε σκουπιδιάρικο να λάβει εντολή μεταφοράς κάποιου πολίτη με ασθενοφόρο! Η οδήγηση ασθενοφόρου όμως, δεν έχει καμία σχέση με τη μεταφορά ενός ασθενή. Γιατί στη δική μας περίπτωση το ασθενοφόρο το οδηγούν οι διασώστες, οι οποίοι εκτός από οδηγοί, γνωρίζουν και από παροχή πρώτων βοηθειών», λέει στο newsbeast.gr, ο πρόεδρος του σωματείου εργαζομένων στο ΕΚΑΒ, Γιώργος Μαθιόπουλος, επικαλούμενος το άρθρο 78 του νόμου 4368/2016. Θα αναρωτηθείτε εάν η εισαγωγή του κειμένου αποτελεί τη μοναδική έλλειψη, ενός από τους πιο νευραλγικούς τομείς της Υγείας, που αφορά στη μεταφορά ασθενών σε κάποιο δημόσιο νοσοκομείο. Ωστόσο τα όσα περιγράφει στη συνέχεια ο Γιώργος Μαθιόπουλος, μαρτυρούν ότι το πρόβλημα δεν περιορίζεται σε τοπικό επίπεδο -μόνο στην Αθήνα όπου εργάζεται ο ίδιος- αλλά πρόκειται για ζήτημα συνολικής αντιμετώπισης σε ό,τι αφορά το ΕΚΑΒ και τη λειτουργία του. Χαρακτηριστικό είναι ότι το 2012 η Ελλάδα είχε τη δυνατότητα να αγοράσει μέσω ΕΣΠΑ 198 ασθενοφόρα. Προτίμησε όμως -για λόγους που αναλύουμε στη συνέχεια- να προμηθευτεί μόνο τα 98. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να χάσει περίπου 7 εκατ. ευρώ από τα 14 εκατ. ευρώ, τα οποία διέθετε το ευρωπαϊκό πρόγραμμα για τη χώρα μας και για το συγκεκριμένο σκοπό. Η λίστα των προβλημάτων όμως δεν σταματάει εδώ…
Ο απαρχαιωμένος στόλος με περισσότερα από 600.000 χιλιόμετρα
«Ένα από τα σοβαρότερα προβλήματα στο ΕΚΑΒ είναι ο απαρχαιωμένος στόλος των ασθενοφόρων, τα οποία αγοράσαμε την περίοδο των Ολυμπιακών Αγώνων. Αυτή τη στιγμή έχουν διανύσει από 600.000 χιλιόμετρα και πάνω, ενώ στην Αττική κάποια έχουν ξεπεράσει ακόμα και το 1.000.000 χιλιόμετρα», σημειώνει χαρακτηριστικά ο κύριος Μαθιόπουλος. «Τη στιγμή που σε χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η ανανέωση του στόλου γίνεται εντός πενταετίας, εμείς είμαστε αναγκασμένοι να δουλεύουμε με ασθενοφόρα ηλικίας 12 ή 13 ετών. Πολλές φορές έχουν μείνει ασθενοφόρα στο δρόμο, ακόμα και κατά τη μεταφορά ασθενών. Αναγκαζόμαστε να στείλουμε άλλο για να παραλάβει τον ασθενή ή την ώρα που κατευθυνόμαστε για την αντιμετώπιση ενός περιστατικού πολλές φορές έχει τύχει να βρεθούμε μπροστά σε σοβαρές βλάβες. Είναι χαρακτηριστικό ότι έχουμε αλλάξει δύο, ακόμα και τρεις φορές τον κινητήρα σε αρκετά από τα ασθενοφόρα του στόλου», συμπληρώνει.
Ακόμα δεν έχει πεθάνει ασθενής
Προς το παρόν τα χειρότερα αποφεύχθηκαν, καθότι δεν έχει πεθάνει άνθρωπος μέσα σε ασθενοφόρο που έχει χαλάσει, όπως λέει. Όπως εξελίσσονται τα πράγματα όμως -με συνεχείς βλάβες- δεν αποκλείει το ενδεχόμενο να συμβεί και αυτό. «Σε ιδιαίτερα σοβαρές περιπτώσεις το συντονιστικό κέντρο του ΕΚΑΒ στέλνει όσο το δυνατόν γρηγορότερα το ασθενοφόρο που πρέπει να παραλάβει τον ασθενή από το χαλασμένο όχημα. Αυτά τα γεγονότα προσθέτουν άγχος στο προσωπικό και όπως είναι φυσιολογικό και στον ασθενή. Σε αυτή την περίπτωση επισημαίνουμε στο κέντρο τη σοβαρότητα του περιστατικού έτσι ώστε να έρθει το πρώτο διαθέσιμο ασθενοφόρο στο σημείο. Εάν το περιστατικό δεν είναι τόσο σοβαρό, μπορεί να προηγηθεί κάποιο συμβάν που είναι περισσότερο επείγον, και να έρθει το επόμενο διαθέσιμο όχημα για να αντικαταστήσει το χαλασμένο».
Μόλις 55 από τα 130 ασθενοφόρα σε λειτουργία
Όπως αποκαλύπτει ο κύριος Μαθιόπουλος, αυτή τη στιγμή στην Αττική το ΕΚΑΒΕ διαθέτει μόλις 55 ασθενοφόρα σε λειτουργία, τη στιγμή που ο στόλος απαρτίζεται από 130 αυτοκίνητα συνολικά. Τα υπόλοιπα όμως είναι παροπλισμένα. «Εκτός από αυτά έχουμε και περίπου 10 οχήματα, τα οποία αναλαμβάνουν τη μεταφορά ασθενών που αντιμετωπίζουν χρόνιες ασθένειες από το νοσοκομείο προς το σπίτι τους», εξηγεί.
Αμοιβή 50, 60 ακόμα και 100 ευρώ σε ιδιωτικά ασθενοφόρα
Επίσης κάνει λόγο για ιδιώτες, οι οποίοι αναλαμβάνουν δράση, εκεί που το ΕΚΑΒ καθυστερεί να φτάσει. «Εμείς τους λέμε πειρατές, καθότι είναι παράνομη η διαδικασία. Εισβάλλουν στη δημόσια υγεία και μεταφέρουν ασθενείς από το νοσοκομείο στο σπίτι τους, ενώ άδειά λειτουργίας τους αφορά τη συνεργασία με συγκεκριμένο ιδιωτικό νοσοκομείο ή κλινική. Αυτοί οι “πειρατές” δεν υφίστανται κανέναν έλεγχο ούτε από την αστυνομία, ούτε από το ΣΔΟΕ, ενώ εισπράττουν μαύρο χρήμα. Οι πολίτες επιλέγουν τη συγκεκριμένη λύση, προκειμένου να αποφύγουν τη χρονοβόρα αναμονή για ασθενοφόρο του ΕΚΑΒ. Προτιμούν να πληρώνουν 50, 60 ακόμα και 100 ευρώ γι’ αυτό το σκοπό. Παρά το γεγονός ότι ζητήσαμε από το υπουργείο Υγείας τη σύσταση ενός ελεγκτικού μηχανισμού, ο οποίος θα βοηθήσει στον περιορισμό του φαινομένου, μέχρι στιγμής δεν έχει μεριμνήσει κανείς».
Χαμένα 7.000.000 ευρώ από το ΕΣΠΑ
«Είναι χαρακτηριστικό πάντως, ότι από το 2007 πιέζουμε τις πολιτικές ηγεσίες του υπουργείου να προμηθευτούν νέα ασθενοφόρα. Ωστόσο τα χρήματα που έπρεπε να δαπανηθούν χάθηκαν στη διαδρομή -η προϋπολογισθείσα δαπάνη ανέρχεται στα 14 εκατ. ευρώ-, δεδομένου ότι εμπλέκονται πολλές εταιρείες στη διαδικασία. Έτσι, δύο φορές ο διαγωνισμός κηρύχτηκε άγονος. Με δεδομένες τις δικαστικές παρεμβάσεις και τις ιδιαίτερα υψηλές τιμές που είχαν προσφέρει οι εταιρείες, οι οποίες υπερέβαιναν την προϋπολογισθείσα δαπάνη, το αποτέλεσμα ήταν να χάσουμε μέρος από το διαθέσιμο ευρωπαϊκό κονδύλι για την αγορά 186 ασθενοφόρων μέσω ΕΣΠΑ. Ωστόσο η σχετική προθεσμία αποδοχής των πόρων έληξε στις αρχές του 2012. Αυτός ο διαγωνισμός μετά από δικαστικές διαμάχες των ιδιωτικών εταιρειών στη διάρκεια 3 ετών που διήρκεσε η διαδικασία, μας οδήγησε στο σημείο να αγοράσουμε μόνο τα 96 από τα 186 ασθενοφόρα, τα οποία επρόκειτο να διατεθούν στις περιφέρειες Δυτικής και Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης, Βορείου Αιγαίου και Πελοποννήσου. Στην Αθήνα δεν έφτασε κανένα από αυτά τα ασθενοφόρα, ενώ το ΕΣΠΑ έληξε με αποτέλεσμα να μείνουν ανεκμετάλλευτα περίπου τα μισά χρήματα, δηλαδή 7.000.000 ευρώ», αποκαλύπτει ο πρόεδρος των εργαζομένων του ΕΚΑΒ. «Σε επικοινωνία που είχαμε με το υπουργείο Υγείας, λάβαμε την απάντηση ότι πρόκειται να ξεκινήσει νέο πρόγραμμα μέσω ΕΣΠΑ τον προσεχή Ιούνιο με σκοπό την αγορά ασθενοφόρων. Οι πληροφορίες που έχουμε παρόλ’ αυτά αναφέρουν ότι θα χρειαστούν -εάν όλα πάνε καλά- τουλάχιστον δύο χρόνια, εφόσον τελεσφορήσει ο διαγωνισμός», σημειώνει.
10.000.000 ευρώ σε καύσιμα και ανταλλακτικά το χρόνο
Από την πλευρά τους οι εργαζόμενοι πρότειναν συγκεκριμένη λύση στο αρμόδιο υπουργείο, προκειμένου να μειώσει το κόστος των 10.000.000 που απαιτείται κάθε χρόνο για καύσιμα και ανταλλακτικά. «Αυτό που ζητήσαμε ήταν να διαθέσει ορισμένα χρήματα από τον προϋπολογισμό του, για την αγορά ενός αριθμού ασθενοφόρων. Έτσι, θα μπορούσε να πετύχει απόσβεση εξόδων για τα επόμενα δύο χρόνια».
Ανειδίκευτο προσωπικό
Η συζήτηση στη συνέχεια φτάνει στη συμμετοχή ανειδίκευτου προσωπικού στα πληρώματα του ΕΚΑΒ. «Υπάρχει προσωπικό, το οποίο δεν είναι εξειδικευμένο. Ήρθε στην υπηρεσία μετά την κινητικότητα που εφαρμόστηκε στο προσωπικό των νοσοκομείων. Άτομα τα οποία εντάχθηκαν στην υπηρεσία το 2014, έχοντας παρακολουθήσει ορισμένα ταχύρρυθμα μαθήματα διάρκειας δύο εξαμήνων. Ωστόσο και αυτά σταμάτησαν τον τελευταίο ένα χρόνο, διότι άλλαξε το θεσμικό πλαίσιο. Σε κάθε περίπτωση είναι απαραίτητο να υπάρχει ταχύρυθμη εκπαίδευση στο σύνολο του προσωπικού. Το πιο χαρακτηριστικό είναι ότι υπάρχουν συνάδελφοι, οι οποίοι δεν έχουν τελειώσει την επαγγελματική σχολή διασωστών του ΕΚΑΒ. Με δική τους πρωτοβουλία παρακολούθησαν κάποια σεμινάρια για να μπορέσουν να αντιμετωπίσουν τις απαιτήσεις που παρουσιάζονται. Σε αυτό το πλαίσιο ζητάμε διαρκώς την αναβάθμιση της σχολής σε ΤΕΙ ή ΑΕΙ».
Διπλάσιος χρόνος προσέλευσης ασθενοφόρου τη νύχτα
Εάν μένετε στη Βούλα και το ασθενοφόρο της περιοχής δεν έχει δεχτεί σήμα για να επέμβει σε κάποιο περιστατικό, μπορεί να φτάσει στην ώρα του, όπως λέει ο κύριος Μαθιόπουλος. Εάν πάλι δεν υπάρχει όχημα να καλύψει το περιστατικό, θα πρέπει να έρθει αυτοκίνητο από άλλη περιοχή ή να κάποιο άλλο από το νοσοκομείο, αφού προηγουμένως μεταφέρει τον ασθενή που είχε ήδη στην καμπίνα του. «Για παράδειγμα έχει συμβεί να φύγει ασθενοφόρο από τον Ευαγγελισμό, για να πάει ακόμα στη Βούλα ή στα Καλύβια, δεδομένου ότι τη νύχτα ο αριθμός των ασθενοφόρων είναι μειωμένος κατά το ήμισυ και ο χρόνος επέμβασης πολλαπλάσιος, παρά το γεγονός ότι δίνουμε προτεραιότητα στα έκτακτα και σοβαρά περιστατικά».
«Έχουμε πάει σε περιστατικά και μας έχουν επιτεθεί!»
«Συχνά δεχόμαστε λεκτική, ακόμα και σωματική βία. Είναι χαρακτηριστικό ότι άτομα του συγγενικού περιβάλλοντος έχουν χειροδικήσει σε βάρος μας, καθώς έχουν την εντύπωση ότι ευθυνόμαστε εμείς για την καθυστέρηση. Μπορεί ο διασώστης να έφτασε μέσα σε 10 λεπτά από τη στιγμή που έλαβε σήμα, αλλά το περιστατικό να έχει αναφερθεί μισή ώρα ή τρία τέταρτα νωρίτερα στο κέντρο επιχειρήσεων. Έχουμε πάει σε περιστατικά και μας έχουν επιτεθεί!» λέει ο κύριος Μαθιόπουλος.
«Περιμένουμε ήδη τέσσερις μήνες για τη συντήρηση των ελικοπτέρων – Είναι όλα καθηλωμένα»
«Το 1999 το ΕΚΑΒ αγόρασε 5 ασθενοφόρα ελικόπτερα, τα οποία αρχικά διαχειριζόταν ιδιωτική εταιρεία με τη συμβολή δικού μας προσωπικού. Το 2001, 2003 και 2004 έπεσαν 3 ελικόπτερα με αποτέλεσμα να σκοτωθούν συνάδελφοί μας. Το ένα αντικαταστάθηκε και πλέον έχουμε στη διάθεσή μας 3 ελικόπτερα, συνυπολογίζοντας τη συμβολή του στρατού και της αεροπορίας. Το ένα από αυτά ήταν καθηλωμένο για αρκετά χρόνια, καθότι είχε πάθει ζημιά στην άτρακτο λόγω ατυχήματος, ενώ τα δύο από αυτά επιχειρούσαν έως το Νοέμβριο του 2015. Λόγω έλλειψης κονδυλίων συντήρησης, είναι πλέον και όλα καθηλωμένα στο έδαφος, ενώ περιμένουμε τους τελευταίους 4 μήνες να προχωρήσει η διαδικασία συντήρησής τους. Το κενό ήρθε να καλύψει η πυροσβεστική με τα super puma, η οποία ωστόσο μας ενημέρωσε ότι λόγω έναρξης της αντιπυρικής περιόδου θα σταματήσει να παρέχει την βοήθειά της με τα συγκεκριμένα ελικόπτερα». «Επίσης, σε νησιά όπως η Μύκονος ή η Σαντορίνη τα ασθενοφόρα αδυνατούν να λειτουργήσουν επί 24ώρου βάσεως. Στην Πάρο για παράδειγμα το προσωπικό απαρτίζεται από 8 άτομα, ενώ απαιτούνται 10-11 άτομα. Είναι χαρακτηριστικό το παράδειγμα συναδέλφου που είχε κάνει διπλοβάρδια στη Νάξο. Μόλις πήγε το βράδυ για να ξεκουραστεί, χτύπησε την πόρτα της ένας αστυνομικός, λέγοντάς της ότι υπάρχει εντολή εισαγγελέα να παραλάβει ασθενή». Αναφέρεται τέλος σε περιστατικά, κατά τα οποία μεταφέρονται ασθενείς με ιδιωτικά μέσα, όπως έχει συμβεί στη Σάμο ή στις Κυκλάδες. Κάποιοι μάλιστα -ακόμα και στην Αθήνα- αποφεύγουν να καλέσουν το ΕΚΑΒ και αναλαμβάνουν μόνοι τους τη μεταφορά με το αυτοκίνητό τους, όπως αναφέρει. «Εμείς παρόλ’ αυτά θα βρούμε κάθε τρόπο για να στείλουμε ασθενοφόρο. Εάν όμως το περιστατικό δεν είναι σοβαρό μπορεί να καθυστερήσουμε ακόμα και αρκετές ώρες, καθότι δίνουμε προτεραιότητα στα έκτακτα συμβάντα», καταλήγει ο πρόεδρος των εργαζομένων. Δείτε όλα τα θέματα του Weekend