Η κοινότητα ενοικιαζόμενων δωματίων που αλλάζει τον χάρτη των διακοπών

Για πολλούς η αφορμή είναι η οικονομική κρίση, ενώ για άλλους το «απωθημένο» να ασχοληθούν με τον τουρισμό ή απλά να βγάλουν κέρδος από ανεκμετάλλευτα ακίνητα. Όλοι αυτοί συνθέτουν το target group μιας κοινότητας που μετατρέπει την πόλη σε ένα απέραντο ξενοδοχειακό συγκρότημα, όπου ο καθένας γίνεται οικοδεσπότης καταχωρώντας στη διαδικτυακή πλατφόρμα το σπίτι του ή το εξοχικό του και περιμένει τις κρατήσεις. Η κοινότητα της Αirbnb.com χωρίζεται σε οικοδεσπότες και φιλοξενούμενους με τους πρώτους να έχουν κέρδη από τις κρατήσεις και τους δεύτερους να επιλέγουν έναν πιο φθηνό τρόπο διακοπών από το παραδοσιακό δωμάτιο ξενοδοχείου. Η επιλογή καταλύματος για τον ταξιδιώτη γίνεται πλέον μέσα από μια τεράστια δεξαμενή χώρων, όπως ένα δωμάτιο μέσα στο διαμέρισμα που μένει και ο ιδιοκτήτης ή μια αυτόνομη βίλα μπροστά στην θάλασσα. Πίσω από την πλατφόρμα αυτή που κερδίζει ολοένα και περισσότερους οπαδούς κρύβεται η ιστορία μιας startup που κατακτά τον κόσμο σε λίγα χρόνια μέσα σε ένα θολό νομικό πλαίσιο.

Πώς ξεκίνησε η airbnb – Μια startup που γιγαντώθηκε με ιλιγγιώδεις ρυθμούς

Ούτε στα πιο τρελά τους όνειρα δεν φαντάζονταν οι Brian Chesky και Joe Gebbia ότι η αδυναμία τους να πληρώσουν το νοίκι τους θα ήταν η αφορμή για να υλοποιήσουν ένα σχέδιο που θα τους έκανε δισεκατομμυριούχους σε ηλικία 33 ετών. Ο σημερινός διευθύνων σύμβουλος και ιδρυτής της Airbnb.com Brian και ο συνιδρυτής της εταιρείας το 2007 σκέφτηκαν να μετατρέψουν το σπίτι τους στο Σαν Φρανσίσκο σε τουριστικό κατάλυμα, κατά τη διάρκεια του Συνεδρίου Βιομηχανικού Σχεδίου, αφού είχαν γεμίσει όλα τα δωμάτια ξενοδοχείων της πόλης. Ενίσχυσαν λοιπόν το σπίτι τους με μόλις τρία φουσκωτά στρώματα και μέσω του ιστότοπου airbedandbreakfast.com που δημιούργησαν βρήκαν τους πρώτους τους φιλοξενούμενους (δυο άντρες και μια γυναίκα που πλήρωσαν 80 δολάρια ο καθένας). «Την ώρα που αποχαιρετούσαμε τους καλεσμένους μας κοιταχτήκαμε με τον Joe, και σκεφτήκαμε πως μια μεγαλύτερη ιδέα κρύβεται πίσω από όλο αυτό», δήλωσε μετά από χρόνια ο Chesky στην Telegraph. Οι δύο 27χρονοι τότε Chesky και Gebbia βρήκαν και τον τρίτο της παρέας στο πρόσωπο του προγραμματιστή, Nathan Blecharczyk, για να τους φτιάξει την πλατφόρμα που σήμερα έχει αποτίμηση στα 25,5 δισ. δολάρια, σύμφωνα με το businessinsider! Το παραπάνω στοιχείο προκύπτει από το γεγονός ότι τον Ιούλιο του 2015 η airbnb άντλησε 1,5 δισ. δολάρια σε νέα κεφάλαια, καταφέρνοντας έναν από τους μεγαλύτερος γύρους ιδιωτικής χρηματοδότησης που έχουν γίνει ποτέ.

Για να καταλάβετε τους ιλιγγιώδεις ρυθμούς ανάπτυξης της εταιρείας αρκεί να μάθετε ότι το τρίο Gebbia, Chesky και Blecharczyk παρουσίασε ολοκληρωμένη την πλατφόρμα του μόλις το 2008 πριν από μια ομιλία του Ομπάμα στο Ντένβερ. Η έλλειψη δωματίων ξενοδοχείων έφερε 800 καταχωρήσεις χώρων με το καλημέρα στην airbnb. Ωστόσο, το τρίο από το Σαν Φρανσίσκο ήθελε μεγαλύτερη χρηματοδότηση για την ιδέα του προκειμένου να επεκταθεί σε όλο τον κόσμο. Έτσι, εκμεταλλευόμενοι παράλληλα τον εκλογικό πυρετό, οι τρεις τους αποφάσισαν να πουλήσουν κουτιά με δημητριακά, όπου απέξω είχαν τυπώσει μια φωτογραφία του Μπαράκ Ομπάμα. Η συγκεκριμένη ιδέα  με τα δημητριακά «Obama’s O’S» τους απέφερε 30.000 δολάρια με το κάθε κουτί να κοστίζει 40 δολάρια.

Τα παραπάνω γεγονότα δεν θα μπορούσαν να μην τραβήξουν την προσοχή της Y Combinator, μιας εταιρείας στη Silicon Valley, που βοηθά startups, η οποία ενέταξε το 2009 την εταιρεία ενοικίασης διαμερισμάτων Airbnb στο τριμηνιαίο επενδυτικό της πρόγραμμα. Η Airbnb μετά από συνεχείς βελτιώσεις στην ιστοσελίδα και με καταχωρήσεις όλo και περισσότερων κατοικιών έφτασε το 2014  να βραβευτεί ως η εταιρεία της χρονιάς από το Inc.com, ενώ φέτος τα έσοδά της αναμένεται να ξεπεράσουν τα 850 εκατ. δολάρια, σύμφωνα με τη Wall Street Journal.

Αντιδράσεις, γραφειοκρατία και φοροδιαφυγή

Πολλές ήταν και παραμένουν οι αντιδράσεις για την κοινότητα της Airbnb ειδικότερα από ξενοδόχους που εκτιμούν ότι αλλάζουν τα δεδομένα στον τουρισμό όταν ο κάθε ιδιοκτήτης μπορεί να μετατρέψει το σπίτι του σε τουριστικό κατάλυμα. Πώς όμως μπορεί να λυθεί το συγκεκριμένο πρόβλημα όταν σε πολλές χώρες, όπως και στην Ελλάδα, δεν υπάρχει νομοθετική πρόβλεψη για βραχυχρόνιες μισθώσεις κατοικιών. Το εν λόγω θέμα πάντως αναφέρεται και στην τελευταία πρόταση της ελληνικής κυβέρνησης προς τους θεσμούς όπου απαιτούνται ενέργειες για απελευθέρωση των ενοικίων στον τουρισμό. Σε κάθε περίπτωση πάντως, όποιος θέλει να καταχωρήσει τον χώρο του στην πλατφόρμα πρέπει να έχει κατανοήσει την ισχύουσα νομοθεσία κάθε χώρας. Για την αξιοποίηση οποιουδήποτε χώρου ως τουριστικό κατάλυμα στη χώρα μας απαιτείται το ειδικό σήμα του ΕΟΤ, ενώ σε περίπτωση παράβασης το πρόστιμο φτάνει τα 50.000 ευρώ. Σημειώνεται ότι πολλές καταχωρήσεις στην υπηρεσία αποτελούνται ήδη από μεγάλες ή μικρές επιχειρήσεις του κλάδου. Παράλληλα, η πρακτική της ενοικίασης σπιτιών από ιδιώτες μέσω διαδικτύου ρυθμίζεται από τον Ν. 4276/2014 «Απλούστευση διαδικασιών λειτουργίας τουριστικών επιχειρήσεων και τουριστικών υποδομών, ειδικές μορφές τουρισμού και άλλες διατάξεις» (ΦΕΚ 155/Α/30-07-2014). Οι προβλέψεις όμως ακόμα αφορούν αυτόνομες κατοικίες και όχι διαμερίσματα για τα οποία ισχύει η αστική μίσθωση άνω των 30 ημερών. Το ίδιο πρόβλημα αντιμετώπισαν και στην Καταλονία, με τις Αρχές να επιβάλουν πρόστιμο ύψους 30.000 απευθείας στην airbnb με την κατηγορία ότι τα σπίτια που νοίκιαζε δεν είχαν ειδική άδεια. Από την άλλη πλευρά, ένας δικαστής στη Νέα Υόρκη υποχρέωσε τον οικοδεσπότη Nigel Warren –και όχι την πλατφόρμα – που νοίκιαζε το σπίτι του να πληρώσει πρόστιμο 2.400 δολαρίων επειδή παραβίασε το νόμο της πολιτείας που απαγορεύει ενοικιάσεις διαμερισμάτων στην πόλη για λιγότερο από 30 μέρες. Στη χώρα μας οι ξενοδόχοι ήδη επισημαίνουν ότι πρέπει να τεθούν κανόνες υγιεινής και ασφάλειας για τα τουριστικά καταλύματα που μπαίνουν ανεξέλεγκτα σε μια τέτοια κοινότητα της οικονομίας διαμοιρασμού. Όπως είναι φυσικό τίθεται και το θέμα της φορολογίας των κερδών όσων καταχωρούν τα σπίτια τους στην πλατφόρμα, αφού η παγκόσμια αυτή τάση προσφέρει σε πολλούς εύκολα κέρδη μέσω διαδικτύου τα οποία δεν δηλώνονται.

Πώς λειτουργεί

Για τους οικοδεσπότες Οι οικοδεσπότες γίνονται μέλη της κοινότητας αφού επαληθεύσουν την ταυτότητά τους και  καταχωρούν στην ιστοσελίδα με πολύ απλά βήματα το χώρο τους. Αρχικά προσθέτουν φωτογραφίες, μια απλή περιγραφή του σπιτιού και φυσικά ορίζουν την τιμή, από την οποία παίρνει και προμήθεια 3% για κάθε κράτηση η Airbnb. Στην περιγραφή της οικίας καλούνται να προσθέσουν και τις παροχές του καταλύματος όπως Ίντερνετ, τηλεόραση, θέρμανση κ.λπ. Φωτογράφος της εταιρείας, μερικές ημέρες μετά την καταχώρηση επισκέπτεται δωρεάν τον χώρο για καλύτερες φωτογραφίες. Για τους επισκέπτες Οι επισκέπτες αφού γίνουν μέλη της κοινότητας μπορούν να επιλέξουν το κατάλληλο δωμάτιο/σπίτι για τις διακοπές τους μέσα από μια τεράστια δεξαμενή καταλυμάτων και να πραγματοποιήσουν την διαδικτυακή τους κράτηση. Η airbnb χρεώνει τους επισκέπτες προμήθεια υπηρεσιών 6-12% κάθε φορά που κάνουν μια κράτηση (το ποσοστό μειώνεται σταθερά από το 12% ως το 6% όσο αυξάνεται το ποσό της κράτησης). Τα κυριότερα θετικά στοιχεία που δηλώνουν ότι έχουν οι επισκέπτες της κοινότητας της Airbnb είναι η χαμηλή τιμή και η εύρεση χώρου ακόμα και την τελευταία στιγμή. Σύμφωνα με έρευνα της εταιρείας για τα στατιστικά της στην Αθήνα, από τον Οκτώβριο του 2013 μέχρι και τον Σεπτέμβριο του 2014, η κοινότητα της Airbnb έχει συνεισφέρει στην ελληνική οικονομία, 69 εκ. ευρώ στο σύνολο της οικονομικής δραστηριότητας. Τα ίδια στοιχεία δείχνουν πως ‘ενας τυπικός αθηναίος οικοδεσπότης νοικιάζει το σπίτι του για περίπου 68 διανυκτερεύσεις το χρόνο, ενώ το 68% των οικοδεσποτών δηλώνουν ότι βασίζονται σε αυτά τα έσοδα για να συνεχίσουν να μένουν στο σπίτι τους. Δείτε όλα τα θέματα του Weekend