Στον 13ο όροφο της Γενικής Αστυνομικής Διεύθυνσης Αττικής, συναντάει κανείς μία υπηρεσία όπου οι αστυνομικοί δεν φορούν στολές και δεν διαθέτουν επωμίδες να δηλώνουν το βαθμό τους. Κυκλοφορούν με πολιτικά και περνούν τις περισσότερες ώρες της ημέρας μπροστά σε έναν υπολογιστή. Στο γραφείο του επικεφαλής της συγκεκριμένης υπηρεσίας υπάρχουν τέσσερις με πέντε υπολογιστές, φορητοί και σταθεροί, ο καθένας από αυτούς για διαφορετική χρήση. Συνέντευξη στο Γιώργο Λαμπίρη Φωτογραφίες: Γιάννης Κέμμος Απόλυτα καλωδιωμένος ο ίδιος φοράει στο δεξί του χέρι ένα ρολόι τελευταίας τεχνολογίας, το οποίο τον ειδοποιεί ακόμα και για την ένταση της φωνής του. Ο υποστράτηγος, Μανώλης Σφακιανάκης, διευθυντής της Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος… συνοδεύεται ακόμα και στον ελάχιστο ελεύθερο χρόνο από έναν φορητό υπολογιστή. Ίδρυσε την Μονάδα Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος το 1995 – η οποία μετεξελίχθηκε σε Διεύθυνση -, με το βαθμό, τότε, του υπαστυνόμου. Παρά το γεγονός ότι κάποιοι στην αρχή τον πολέμησαν, θεωρώντας τον αιθεροβάμονα που κυνηγούσε τα φαντάσματα του διαδικτύου, πείσμων από τη φύση του, τα κατάφερε. Αεικίνητος και ανήσυχος, ηγείται αυτή τη στιγμή μίας από τις πιο επιτυχημένες και αποτελεσματικές υπηρεσίες δίωξης του κυβερνοεγκλήματος στον κόσμο. Το newsbeast.gr, βρέθηκε στα γραφεία της Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος και συνάντησε το Μανώλη Σφακιανάκη. Για τo bullying, τις απαγορεύσεις και τις προφυλάξεις, καθώς και για τις επιτυχίες της Δίωξης Ηλεκτρονικού εγκλήματος, η οποία πρόσφατα δέχθηκε συγχαρητήρια από τη Facebook για την καταπολέμηση το ιού Lecpetex. Η συνέντευξη του Μανώλη Σφακιανάκη στο newsbeast.gr: – Στρατηγέ θα ήθελα να μου πείτε ποιες είναι οι συνηθέστερες εγκληματικές πράξεις, με τις οποίες έρχεστε αντιμέτωπος εσείς και η υπηρεσία σας. «Το πρώτο πράγμα που μας απασχολεί είναι η ασφάλεια των παιδιών μας. Αυτή τη στιγμή το 93% των παιδιών ηλικίας 13 έως 18 ετών χρησιμοποιεί καθημερινά το διαδίκτυο. Για να είναι ασφαλή τα παιδιά μας έχουμε ποντάρει στην πρόληψη. Πρώτα στη λίστα είναι τα εγκλήματα κακοποίησης παιδιών: παιδική πορνογραφία, αποπλανήσεις και ό,τι σχετίζεται με την εκμετάλλευση ανηλίκων. Δεύτερα έρχονται τα εγκλήματα που σχετίζονται με τα social media. Τρίτα έρχονται τα οικονομικά εγκλήματα και οι απάτες, καθώς καθημερινά έχουμε δεκάδες καταγγελίες για ηλεκτρονικές απάτες. Αμέσως μετά έρχονται οι εισβολές σε κρίσιμες δομές της χώρας, το λεγόμενο cracking. Πέμπτα είναι τα εγκλήματα που συμβαίνουν σε chat room. Εκεί όπου συχνάζει το σύνολο των εγκληματιών του διαδικτύου. Έμποροι ναρκωτικών, παιδόφιλοι και κάθε λογής παραβατικοί. Οι “πιάτσες” τους είναι στα “δωμάτια” επικοινωνίας και παράλληλα στο Darknet, ένα κεφάλαιο που θα απασχολήσει σύντομα τις αστυνομικές αρχές παγκοσμίως. Στο Darknet συγκεντρώνεται το 96% του όγκου των πληροφοριών ενώ το υπόλοιπο 4% είναι αυτό που βλέπουμε όλοι στις οθόνες μας». – Τι έχει αλλάξει από τότε που αναλάβατε τη Δίωξη Ηλεκτρονικού Εγκλήματος έως και σήμερα; «Ανέλαβα το 1995, όντας ακόμα υπαστυνόμος. Προερχόμουν από τη Δίωξη Οικονομικού Εγκλήματος και ο τότε διευθυντής μου, μου ζήτησε -καθότι είχα γνώσεις υπολογιστών-, να αναλάβω παράλληλα με διάφορα σεμινάρια που διεξάγονταν, αυτό που ονομάζουμε ηλεκτρονικό έγκλημα. Τότε το ηλεκτρονικό έγκλημα περιοριζόταν σε απάτες με πιστωτικές κάρτες. Ήταν μόλις είχαμε φύγει από την εποχή που κάποιοι πλαστογραφούσαν τα “τσιγκάκια” των καρτών και μπαίναμε στην εποχή που κάποιοι μέσω υπολογιστή δημιουργούσαν κάρτες κλώνους -το 1997-, υποκλέπτοντας τον αριθμό της πιστωτικής κάρτας. Ακολούθησαν τα dating club, όπου κάποιος έψαχνε να βρει γαμπρό ή νύφη. Εκεί, κάθε πικραμένος που είχε πρόβλημα με τη φίλη του και ήθελε να την εκδικηθεί, δημιουργούσε ένα προφίλ για λογαριασμό της, λέγοντας ότι ψάχνει για άντρα. Αυτές ήταν οι πρώτες παράνομες πράξεις μέσω των dating club. Σιγά-σιγά το ηλεκτρονικό έγκλημα άρχισε να διογκώνεται, κάτι που είχα προβλέψει. Έπρεπε λοιπόν να αποδείξω τι ήταν αυτό που κάνω, γιατί κανείς δεν μπορούσε να συλλάβει αυτό που θα συνέβαινε μερικά χρόνια μετά. Πήρα δύναμη από το Θεό και άντεξα παρά τις δυσκολίες. Γιατί είναι διαφορετικό να κυνηγάει κάποιος το έγκλημα και διαφορετικό να “φωνάζει” ότι υπάρχει έγκλημα και να μην τον πιστεύουν. Οι τότε μεγαλόβαθμοι δεν πίστευαν τίποτα από αυτά που έκανα. Όλοι στη ΓΑΔΑ έλεγαν ότι είμαι ονειροπαρμένος. Ακόμα και υπολογιστή για την υπηρεσία μου είχε αγοράσει ο συγχωρεμένος ο πατέρας μου, και αυτό το ξέρουν όλοι». – Δεχτήκατε λοιπόν πόλεμο στα πρώτα σας βήματα. «Μεγάλο πόλεμο. Δεν το κρύβω. Οι επιθέσεις που δέχτηκα κατά καιρούς, είναι κοινό μυστικό. Εγώ όμως τους συγχωρώ, καθώς υπήρχε άγνοια. Κυριαρχούσε η λογική εκείνου που δεν γνώριζε, η οποία επέβαλε να εξαφανίσει εκείνον που ξέρει, για να μπορέσει να επιβιώσει. Εγώ άντεξα με αποτέλεσμα να διαθέτει η Ελλάδα μία από τις καλύτερες υπηρεσίες στην Ευρώπη. Το βασικότερο όμως είναι ότι η χώρα μας με τιμή και καμάρι εξάγει το προϊόν που λέγεται “επιτυχίες της Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος”». – Οι χώρες του εξωτερικού ζητούν τη βοήθειά μας σε διάφορες υποθέσεις που κατά καιρούς αντιμετωπίζουν; «Τα αποτελέσματά μας είναι τέτοια, που υποχρεώνουν τους ξένους να υποκλίνονται μπροστά μας. Όταν βλέπετε την εταιρεία Facebook να κάνει δημόσια ανάρτηση σε 1.300.000.000 προφίλ χρηστών, στέλνοντας συγχαρητήρια στη Δίωξη Ηλεκτρονικού Εγκλήματος της Ελλάδας, αυτό λέει πολλά. Καταφέραμε να σταματήσουμε τον ιό Lecpetex, τον οποίο είχαν δημιουργήσει δύο Έλληνες χάκερ, μπλοκάροντας ολόκληρο το σύστημα του Facebook. Τους ανακαλύψαμε, σώζοντας την εταιρεία από κάποιες εκατοντάδες εκατομμύρια επενδύσεων προκειμένου να γλυτώσει από αυτό τον ιό. Όσοι ξέρουν για εμάς, μας γνώρισαν μέσα από τις επιτυχίες μας. Στην αρχή ήμαστε κρυμμένοι. Όταν όμως άρχισαν να εισακούονται οι προτάσεις μου – το 2010 – προς τον πρώην υπουργό, Μιχάλη Χρυσοχοΐδη, και προσλάβαμε 100 επιστήμονες για το ηλεκτρονικό έγκλημα, εγώ έβλεπα ήδη μπροστά. Του είχα πει μάλιστα: “Υπουργέ χωρίς επιστήμονες τελειώσαμε, εγώ φεύγω, δεν θα καθίσω ως μοναδικός ιθαγενής να σώσω την παρτίδα”. Καλοί και χρυσοί οι αστυνομικοί, αλλά εάν κάποιος δεν έχει διπλώματα και εξειδίκευση δεν κάνει τίποτα σήμερα. Οι επιστήμονες αυτοί έχουν προσληφθεί μετά από στοχευμένη προκήρυξη, σε αναζήτηση συγκεκριμένων προσόντων και τίτλων σπουδών. Είμαστε ίσως από τις λίγες υπηρεσίες του ελληνικού δημοσίου που διαθέτουν ISO». – Πώς αντιμετωπίζετε τους χάκερ που κατά καιρούς συλλαμβάνετε; Εντάσσονται κάποιοι από αυτούς στην υπηρεσία όπως συμβαίνει αντίστοιχα σε αρκετούς φορείς τους εξωτερικού; «Οι χάκερ είναι ευφυείς επιστήμονες . Επομένως η υπηρεσία μας δεν κλείνει την πόρτα της σε κανέναν. Δικαίωμα στο λάθος έχουμε όλοι μας. Γι’ αυτό και οι άνθρωποι οι οποίοι είχαν κάνει ένα λάθος κατά το παρελθόν και ήρθαν στη συνέχεια να εργαστούν εδώ, είναι χρήσιμοι. Είμαστε μία υπηρεσία που ανοίγει τα χέρια της στην κοινωνία. Μόνο κατά το μήνα Μάιο διοργανώθηκαν 30 συνέδρια παράλληλα με τα υπόλοιπα καθήκοντά μας. Δουλεύουμε όλη μέρα και κάθε μέρα. Σε αυτό το σημείο θα σας αναφέρω κάτι συγκλονιστικό. Εάν κάποιος έλεγε πριν από τέσσερα χρόνια ‘’θα πάω εκδρομή στη ΓΑΔΑ’’, θα νόμιζαν οι περισσότεροι ότι λέει κάποιο ανέκδοτο. Σήμερα συνωστίζονται τα σχολικά λεωφορεία στη λεωφόρο Αλεξάνδρας, γεμάτα μαθητές που έρχονται στη Δίωξη Ηλεκτρονικού Εγκλήματος, να μας επισκεφθούν και να δουν πώς δουλεύουμε και τι ακριβώς κάνουμε».
Mπήκαμε στον 13ο όροφο της Γενικής Αστυνομικής Διεύθυνσης
Συνέντευξη με τον διευθυντή Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος, Μανώλη Σφακιανάκη
