Σκαρφαλωμένα σε υψόμετρο κοντά στα 800 μέτρα τα Ανώγεια μπορεί να μην είναι αυτό που λέμε καλοκαιρινός προορισμός όταν ακούμε για Κρήτη, ωστόσο οι επισκέπτες που θα επιλέξουν έστω και μια ολιγοήμερη παραμονή στον ιστορικό τόπο θα ζήσουν ξεχωριστές εμπειρίες από κάθε άποψη.

Μόλις λίγα λεπτά από τα Ανώγεια βρίσκεται η σπηλιά που μεγάλωσε ο Δίας, εκεί τρεφόταν σύμφωνα με την μυθολογία από την κατσίκα Αμάλθεια ώσπου έγινε τόσο ισχυρός ώστε να αντιμετωπίσει τους εχθρούς του.

Η θέα από το Ιδαίον Άντρο είναι φαντασμαγορική καθώς μπροστά σας απλώνεται το οροπέδιο της Ίδης (Ψηλορείτης) ή της Νίδας όπως θα ακούσετε να λένε οι ντόπιοι.

Χαρακτηριστικό γνώρισμα και σε αυτό το κρητικό χωριό, η απίστευτη φιλοξενία που ίσως στα Ανώγεια να βρίσκεται και ένα επίπεδο παραπάνω μιας και οι κάτοικοί του είναι “συγχωριανοί” του Ξένιου Δία και έχουν το brand.

Η καλοκαιρινή ζέστη δεν θα σας επηρεάσει τόσο πολύ όσο θα βρίσκεται στα Ανώγεια μιας και το υψόμετρο αλλά και το αεράκι του Ψηλορείτη θα φυσήξει για σας τόσο όσο να νιώθετε δροσιά και ίσως λίγη ψύχρα το βράδυ.

Τόπος πολιτισμού τα Ανώγεια και για όσους δεν τον γνωρίζουν πατρίδα του Νίκου Ξυλούρη, του Βασίλη Σκουλά, του Ψαραντώνη, του Νικηφόρου Αεράκη, του Λουδοβίκου των Ανωγείων αλλά και των όσων άλλων γνωστών κρητικών καλλιτεχνών.

Εκεί λοιπόν είναι φυσικό να μην λείπουν – σε καθημερινή βάση μάλιστα – τα κάθε είδους κρητικά γλέντια. Γάμοι, βαπτίσεις αλλά και αυτοσχέδια γλέντια από μια τυχαία παρέα σε ένα καφενείο θα σας δείξουν τι πάει να πει Ανωγειανός.

Μην νιώσετε αμήχανα εάν πέσετε πάνω σε ένα γαμήλιο γλέντι, που συνήθως μπορεί να έχει στηθεί και σε ένα δρόμο του χωριού καθώς είναι αδύνατον να χωρέσουν οι τόσοι πολλοί καλεσμένοι. Καθίστε κι εσείς εκεί μιας και η οικογένεια των νεόνυμφων θα το θεωρήσει ιδιαίτερη τιμή.

Όσο περνάει η ώρα θα αρχίσετε να αντιλαμβάνεστε ότι το γλέντι δεν θα τελειώσει παρά μόνο το ξημέρωμα…αν τα πόδια σας, σας καλούν σηκωθείτε, και ακολουθήστε τα βήματα των κρητικών χορών ακολουθώντας το “ζάλο” (βήμα) των έμπειρων Ανωγειανών.

Θαυμάστε τους να αυτοσχεδιάζουν βγάζοντας τα γνωστά κρητικά στιχάκια (μαντινάδες) το ένα μετά το άλλο και γιατί όχι μπείτε στο νόημα και τολμήστε κι εσείς να κάνετε κάτι αντίστοιχο ακόμα και από… μικροφώνου.

Σε αυτά που θα πρέπει να κάνετε όταν πάτε στα Ανώγεια είναι να επισκεφθείτε το σπίτι του Νίκου Ξυλούρη. Η αδελφή του θα σας υποδεχθεί όχι σαν επισκέπτη μας σαν φίλο και συγγενή.

Στα εδέσματα που πρέπει να δοκιμάσετε οπωσδήποτε είναι το οφτό (αρνί ή κατσικι) ψημένο με ιδιαίτερο παραδοσιακό τρόπο.

Ξεχωρίζουν για τις γεύσεις τους οι ταβέρνες Αροδαμός –  σχεδόν στην είσοδο του χωριού – και Αετός. Από τα προϊόντα του χωριού ξεχωρίζουν τα υπέροχα υφαντά που γίνονται με τον παραδοσιακό τρόπο στον αργαλειό.

Σημαντικό tip εάν πάτε για έναν καφέ στο καφενείο είναι το εξής: Μην αρνηθείτε το κέρασμα γιατί θεωρείται προσβολή, ωστόσο φροντίστε να κεράσετε τον επόμενο πελάτη παρά το γεγονός ότι δεν τον ξέρετε…ετσι θα γίνετε από επισκέπτες κομμάτι των Ανωγείων.