Η πατρίδα των φημισμένων μαστόρων της πέτρας βρίσκεται στο βορειότερο τμήμα του νομού Ιωαννίνων και αποτελείται από μια συστάδα μικρών και γραφικών χωριών, άγνωστη ακόμα στο ευρύ κοινό.

Τα περίφημα Μαστοροχώρια, λοιπόν, κερδίζουν τον επισκέπτη με τα εντυπωσιακά πέτρινα κτίρια, τα γραφικά σοκάκια και τις πανέμορφες, φυσικές εκτάσεις στους ορεινούς όγκους των Γράμμου, Σμόλικα και Τύμφη, όπου και συναντώνται.

Πυρσόγιαννη

Το πιο γνωστό απ’ όλα τα Μαστοροχώρια είναι η Πυρσόγιαννη, η οποία κλέβει τις εντυπώσεις με την υπέροχη εικόνα της. Εδώ, βρίσκεται και το Μουσείο Ηπειρωτών Μαστόρων, με τα παλιά σπίτια που χρονολογούνται από τον 17ο αι., τα πέτρινα καλντερίμια και τις εντυπωσιακές, πέτρινες βρύσες. Ορόσημο του χωριού είναι ο επιβλητικός ναός του Αγίου Γεωργίου με το εντυπωσιακό καμπαναριό, που είναι χτισμένος στη θέση παλαιότερου ναού, που χρονολογείται από τον 18ο αιώνα.

Πληκάτι

Αμφιθεατρικά χτισμένο σε υψόμετρο 1.240 μέτρων στις υπώρειες του Γράμμου, μια ανάσα από τα σύνορα με την Αλβανία, οφείλει την ονομασία του, πιθανότατα, στη λέξη «Πελεκάτι», η οποία, εικάζεται, ότι έχει σχέση με το πελέκημα της πέτρας.

Το χωριό είναι «πλημμυρισμένο» από άγρια πλατάνια, οξιές, έλατα και πεύκα, αγριοκερασιές, σφενδάμους κ.α. υπέροχα δέντρα, που προσθέτουν στην ήδη γοητευτική εικόνα του μοναδικές πράσινες πινελιές. Η ιστορία του χωριού ξεκινάει, περίπου, πριν 1.000 χρόνια, με την εκκλησία του χωριού που χρονολογείται από τον 16ο αιώνα να μαρτυρά την κατοίκηση της περιοχής από πολύ παλιά.

Ζέρμα

Χτισμένο σε μια απότομη πλαγιά, κάνει τους πάντες να απορούν πώς οι κάτοικοί του κατάφερναν να φέρνουν εις πέρας τις καθημερινές τους δραστηριότητες. Ωστόσο, πρόκειται για ένα χωριό- φάντασμα, οι κάτοικοί του οποίου το εγκατέλειψαν στα τέλη της δεκαετίας του ’70 μετά από σημαντικές και επικίνδυνες κατολισθήσεις που σημειώθηκαν στην περιοχή.

Ένα υπέροχο σκηνικό το οποίο ταξιδεύει στο χρόνο αντικρίζει ο επισκέπτης της περιοχής, με τα ερειπωμένια κτίρια του χωριού, κάποια πιο καλοδιατηρημένα και άλλα όχι, να αποτελούν σιωπηλούς μάρτυρες της μεγάλης ακμής που βίωσε η ευρύτερη περιοχή.