Τα γεφύρια της Μουσθένης φιλοξενούν στις πέτρες τους καντάρια Ιστορίας που κάθε ταξιδευτής οφείλει να γνωρίζει πριν έρθει σε επαφή μαζί τους.
Στο λεγόμενο «Πήλιο της Καβάλας» λοιπόν, την Πιέρια Κοιλάδα ανάμεσα στο Παγγαίο και το Σύμβολο που διατρέχει ο ποταμός Μαρμαράς, μέσα στις πελώριες σκιές των ορεινών όγκων ξεπροβάλλει η Μουσθένη, καμιά 40αριά χιλιόμετρα από την Καβάλα.
Η Μουσθένη με την απίθανη αρχιτεκτονική και τα πέτρινα γεφύρια, ένα θέαμα που θα συναντήσεις και σε άλλα χωριουδάκια της περιοχής (όπως τα Δωμάτια), όλα τους με κοινό χαρακτηριστικό την πυκνή βλάστηση και τα τρεχούμενα νερά.
Στη Μουσθένη θα σε καλωσορίσει το τοξωτό γεφύρι και το πολυφωτογραφημένο μπλε σπίτι στην είσοδό της, μαγνητίζοντάς σε με τα γεφύρια που ενώνουν τις γειτονιές, σαν και άλλοτε. Από τη μία οι χριστιανοί και από την άλλη οι μωαμεθανοί, με τα τοξωτά γεφύρια να ενώνουν τότε ακόμα και πολιτισμούς.
Σήμερα θα τα βρεις όπως και κάποτε, πλάι στα παραδοσιακά λιθόκτιστα σπίτια στο χρώμα της ώχρας και του μπλε, αλλά και το παλιό τούρκικο σχολείο.
Άρχισαν να κατασκευάζονται κάποια στιγμή κατά τα μεταβυζαντινά χρόνια και ολοκληρώθηκαν στην Τουρκοκρατία, όταν τα χωριά είχαν μεικτούς πληθυσμούς από Έλληνες και Τούρκους.
Αυτή την εποχή τα γεφύρια λειτουργούσαν ως φυσικά σύνορα μεταξύ τους, χωρίζοντας αλλά και ενώνοντας τις δύο κοινότητες. Σε αντίθεση με τα περίφημα γεφύρια της Ηπείρου και της Δυτικής Μακεδονίας, αυτά είναι μικρότερα και σχετικά άγνωστα, παρά τον μεγάλο αριθμό τους σε όλο το Παγγαίο.
Τέτοια γεφύρια συναντάμε στα Λακκοβίκια, στο Ποδοχώρι, στο Μικροχώρι, στη Μεσορόπη, στο Χρυσόκαστρο, το Πυργοχώρι, στα Δωμάτια και στη Μουσθένη.
Πιθανότατα έχουν κατασκευαστεί κι αυτά από ηπειρώτες τεχνίτες, αν και η πραγματικότητα χάνεται στα βάθη του χρόνου. Συνεχίζουν ωστόσο να αποτελούν σπουδαία δείγματα λαϊκής αρχιτεκτονικής, παραμένοντας η ίδια η πολιτιστική κληρονομιά και η ιστορική μαρτυρία του τόπου μας.
Το Γεφύρι στην Εκκλησιά (ή στου Βλάχου), το Γεφύρι στου Παπουτσόγλου, το Γεφύρι Κονδυλίδη και το Γεφύρι Γιάρη θα τα συναντήσεις όλα στη Μουσθένη, και το πρώτο, με το παλιό μακεδονίτικο αρχοντικό στο φόντο, είναι το πιο προβεβλημένο όλου του Παγγαίου.
Και τα τέσσερα γεφύρια βρίσκονται πολύ κοντά το ένα με το άλλο (συνολική απόσταση που δεν ξεπερνά τα 400 μέτρα) και όταν φτιάχτηκαν αποτέλεσαν σπουδαίο γεγονός για τον ντόπιο πληθυσμό.
Οι προφορικές διηγήσεις μάς λένε πως κατά την ημέρα των εγκαινίων τους, η χριστιανική κοινότητα τελούσε αγιασμό στη δυτική πλευρά, ενώ η μουσουλμανική θυσίαζε μοσχάρι (κουρμπάνι) στην ανατολική…