Η λίμνη Βεγορίτιδα είναι από εκείνες τις περιπτώσεις που η φύση μοιάζει να έχει βάλει τα δυνατά της για να ξελογιάσει τον επισκέπτη που θα αντικρίσει το μαγικό τοπίο της.
Οι γοητευτικές εικόνες της λίμνης μοιάζουν με ψεύτικες, δημιουργώντας, μάλιστα, την εντύπωση ότι κάποιος έχει βρεθεί σε έναν επίγειο, υδάτινο παράδεισο.
Το τοπίο που αντικρίζει κανείς μόλις φτάσει στην τρίτη μεγαλύτερη λίμνη της χώρας, κοντά στις περιοχές Άρνισσα και Αμύνταιο, εναλλάσσεται από χαμηλούς λόφους σε βαθυγάλανα νερά και εκτάσεις δίπλα στη λίμνη με ενδιαφέρουσα και αξιόλογη βλάστηση. Το όλο μέρος αποτελεί ένα σημαντικό βιότοπο για διάφορα είδη τόσο πουλιών, όσο και ψαριών.
Το γεγονός ότι η λίμνη Βεγορίτιδα δεν παγώνει κατά την διάρκεια του χειμώνα -σε αντίθεση με άλλες λίμνες της χώρας- την έχει καταστήσει σε καταφύγιο χιλιάδων υδρόβιων και σπάνιων πουλιών, την ώρα που οι απόκρημνες βραχώδεις εκτάσεις που την περιβάλλουν αποτελούν ασφαλές καταφύγιο για πολλά είδη αρπακτικών πουλιών, όπως η αετογερακίνα και ο χρυσαετός. Μάλιστα, η λίμνη έχει ενταχθεί στο πρόγραμμα NATURA 2000.
Αυτό, ωστόσο, που χαρακτηρίζει ως επί το πλείστον τη λίμνη είναι ο υπερτοπικός της χαρακτήρας καθώς διοικητικά ανήκει στους νομούς Πέλλας και Φλώρινας (στους Δήμους Έδεσσας και Αμυνταίου), ενώ περιβάλλεται και από τρία όρη: το Βέρνο, το Βόρα και το Βέρμιο. Αξίζει να αναφερθεί ότι πρόκειται για το χαμηλότερο σημείο του συμπλέγματος των λιμνών Ζάζαρης, Χειμαδίτιδας και Πετρών.
Με τις συγκεκριμένες λίμνες, μάλιστα, πιστεύεται ότι η Βεγορίτιδα συνδέεται και υδρολογικά, καθώς τροφοδοτείται με νερό μέσα από ένα σύστημα καναλιών και διωρύγων, ενώ όλες μαζί συνθέτουν, κατά κάποιον τρόπο, τα υπολείμματα της παλιάς μεγάλης λίμνης Εορδαίας, η έκταση της οποίας άγγιζε ακόμη και το 1 εκατομμύριο στρέμματα, με το βάθος της να υπολογίζεται στα 250 μέτρα.
Σήμερα, η Λίμνη Βεγορίτιδα απλώνεται σε μια έκταση 44.300 στρεμμάτων -παλαιότερα έφτανε ακόμη και τα 68.000-, ενώ το βάθος της υπολογίζεται περίπου στα 50 μέτρα.
Τα χωριά γύρω από τη λίμνη
Στις όχθες της Λίμνης Βεγορίτιδας συναντώνται δύο οικισμοί, η κοινότητα της Άρνισσας και ο Άγιος Παντελεήμονας, ενώ στην ευρύτερη περιοχή συναντώνται και άλλα αξιόλογα χωριά όπως το Φαράγγι, η Δροσιά, η το Μανιάκι, η Βέγορα, η Περαία, η Ξανθόγεια και ο Άγιος Αθανάσιος.
