Τα «likes» που κάνουμε στο Facebook πρόκειται φαινομενικά για μια αθώα δραστηριότητα και σίγουρα πολύ πιο ασφαλής για τα προσωπικά μας δεδομένα, απ’ ό,τι είναι η απευθείας κοινοποίηση τέτοιων στοιχείων. Και όμως κάτι τέτοιο δεν ισχύει!

Νέα μελέτη έρχεται να αποκαλύψει ότι δεδομένα όπως οι σεξουαλικές, πολιτικές και θρησκευτικές προτιμήσεις μπορούν να αποκαλυφθούν απλά και μόνο από τα «likes» που κάνουμε στο δημοφιλές κοινωνικό δίκτυο!

Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον ψυχολόγο Μάικλ Κοζίνσκι του Κέντρου Ψυχομετρικής του πανεπιστημίου του Κέμπριτζ, σε συνεργασία με τη Microsoft Research, μελέτησαν περίπου στοιχεία για 58.000 εθελοντές, οι οποίοι υποβλήθηκαν σε online ψυχομετρικά τεστ προσωπικότητας μέσω μιας ειδικής εφαρμογής (myPersonality).

Στη συνέχεια, οι ερευνητές συσχέτισαν στατιστικά τα αποτελέσματα των τεστ με τα «likes» αυτών των ατόμων στο Facebook και έτσι ανέπτυξαν αλγόριθμους, που αυτομάτως αποκαλύπτουν όψεις της προσωπικότητας του ατόμου.

Το λογισμικό που δημιουργήθηκε και στη συνέχεια δοκιμάστηκε σε άλλους χρήστες, αποδείχτηκε ικανό σε ποσοστό 88% να προσδιορίσει τις σεξουαλικές προτιμήσεις των ομοφυλόφιλων ανδρών, σε ποσοστό 95% διέκρινε σωστά τη φυλή του χρήστη (λευκός ή έγχρωμος), σε ποσοστό 93% το φύλο και σε ποσοστό 85% διέγνωσε σωστά τις πολιτικές πεποιθήσεις του χρήστη (δημοκρατικός ή συντηρητικός).

Το θρήσκευμα (χριστιανός ή μουσουλμάνος) προσδιορίστηκε από τους αλγόριθμους με επιτυχία 82%, η χρήση ναρκωτικών, αλκοόλ και άλλων ουσιών σε ποσοστό 65% έως 73% και η ύπαρξη ή όχι σχέσης με άλλο πρόσωπο σε ποσοστό 65%. Επιπλέον, το πρόγραμμα προβλέπει με σχετική ακρίβεια 60% ακόμα κι αν οι γονείς ενός χρήστη έχουν χωρίσει πριν αυτός γίνει 21 ετών.

Είναι αξιοσημείωτο ότι οι ανωτέρω προτιμήσεις και ιδιότητες συνήθως δεν δηλώνονταν ρητά στο Facebook και δεν αποκάλυπταν όλα αυτά τα γνωρίσματα των χρηστών. Όμως το πρόγραμμα λογισμικού μπορούσε να βγάζει συμπεράσματα, συνδυάζοντας τεράστιες ποσότητες πληροφοριών από τις προτιμήσεις των χρηστών (που δηλώνονται με τα «likes»), σε διάφορους τομείς όπως η μουσική και οι τηλεοπτικές σειρές.

Η δυνατότητα αυτή ασφαλώς θα χαροποιήσει τις εταιρείες μάρκετινγκ και διαφήμισης, που έχουν μια ακόμη επιβεβαίωση για την αξία των κοινωνικών δικτύων, προκειμένου να προωθήσουν διάφορα προϊόντα και υπηρεσίες με επιλεκτικό τρόπο σε επί μέρους ομάδες χρηστών.

Όμως, από την άλλη, η νέα μελέτη ήδη προκάλεσε την ανησυχία των οργανώσεων προστασίας του προσωπικού απορρήτου, όπως η Big Brother Watch, εκπρόσωπος της οποίας ανέφερε ότι «αυτή η έρευνα πρέπει να σημάνει τον κώδωνα κινδύνου». Πρόσθεσε, πως «πρέπει να σκεφτούμε εξ αρχής πόσα δεδομένα μοιραζόμαστε με τη θέλησή μας», διότι τελικά είναι δυνατό να κατηγοριοποιηθούν οι χρήστες του Facebook, ακόμα και να προβλεφθεί η συμπεριφορά τους σε πεδία άκρως ευαίσθητα και προσωπικά, με παράλληλη εμπορική εκμετάλλευση αυτών των στοιχείων.

«Μπορώ να φανταστώ καταστάσεις όπου τα διαθέσιμα δεδομένα και η τεχνολογία ανάλυσής τους μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την πρόβλεψη των πολιτικών απόψεων και του σεξουαλικού προσανατολισμού, δημιουργώντας απειλές για την ελευθερία ή ακόμα και για τη ζωή», προειδοποίησε και ο υπεύθυνος της έρευνας Μάικλ Κοζίσνκι, ο οποίος δήλωσε «πλήρως έκπληκτος από την ακρίβεια των προβλέψεων».