Ίσως, η μεγαλύτερη ιδιορρυθμία του σύμπαντος είναι το εγγενές πρόβλημα της μέτρησης του χρόνου, καθώς τα δευτερόλεπτα περνούν λίγο πιο γρήγορα στην κορυφή ενός βουνού απ’ ό,τι στις κοιλάδες της Γης.
Οι περισσότεροι άνθρωποι όμως είτε δεν ανησυχούν είτε δεν σκέφτονται καθόλου αυτές τις διαφορές.
Ωστόσο, ένας νέος διαστημικός αγώνας ανάμεσα στις Ηνωμένες Πολιτείες, τους συμμάχους της και την Κίνα, για τη δημιουργία μόνιμων οικισμών στο φεγγάρι, έχει φέρει στο προσκήνιο για ακόμα μία φορά αυτές τις ιδιομορφίες του χρόνου.
Στη σεληνιακή επιφάνεια, μία ημέρα θα ήταν περίπου 56 μικροδευτερόλεπτα μικρότερη από ό,τι στον πλανήτη μας – ένας φαινομενικά ασήμαντος αριθμός που μπορεί όμως να οδηγήσει σε σημαντικές ασυνέπειες με την πάροδο του χρόνου. Τις ασυνέπειες αυτές παλεύουν να αντιμετωπίσουν οι NASA και οι διεθνείς εταίροι της.
«Οι επιστήμονες δεν επιδιώκουν απλώς να δημιουργήσουν μια νέα ζώνη ώρας στο φεγγάρι, όπως έδειξαν ορισμένοι τίτλοι», δήλωσε η Σέριλ Γκράμλινγκ, υπεύθυνη για τη σεληνιακή θέση, την πλοήγηση, το χρονοδιάγραμμα και τα πρότυπα στο Κέντρο Διαστημικών Πτήσεων Goddard της NASA στο Μέριλαντ.
«Αντίθετα, η διαστημική υπηρεσία και οι εταίροι της επιδιώκουν να δημιουργήσουν μια εντελώς νέα κλίμακα χρόνου ή ένα σύστημα μέτρησης που θα λαμβάνει υπόψη το γεγονός ότι τα δευτερόλεπτα περνούν πιο γρήγορα στο φεγγάρι», σημείωσε η Γκράμλινγκ.
Το CNN αναφέρει πως στόχος του οργανισμού είναι να συνεργαστεί με διεθνείς εταίρους για τη δημιουργία μιας νέας μεθόδου παρακολούθησης του χρόνου, ειδικά για το φεγγάρι, την οποία θα συμφωνούν να τηρούν τα διαστημικά έθνη.
Πρόσφατο υπόμνημα του Λευκού Οίκου έδωσε εντολή στη NASA να χαράξει σχέδια για αυτή τη νέα κλίμακα χρόνου έως τις 31 Δεκεμβρίου, χαρακτηρίζοντάς τη «θεμελιώδη» για τις ανανεωμένες προσπάθειες των ΗΠΑ να εξερευνήσουν τη σεληνιακή επιφάνεια. Το υπόμνημα ζητά επίσης από τη NASA να εφαρμόσει ένα τέτοιο σύστημα μέχρι το τέλος του 2026, την ίδια χρονιά που η διαστημική υπηρεσία στοχεύει να επιστρέψει αστροναύτες στο φεγγάρι για πρώτη φορά μετά από πέντε δεκαετίες.
Η δημιουργία ενός τέτοιου πλαισίου θα είναι ζωτικής σημασίας για τους ανθρώπους που επισκέπτονται τον πλησιέστερο ουράνιο γείτονά μας, δήλωσε η Γκράμλινγκ στο CNN.
Οι αστροναύτες στο φεγγάρι επικοινωνούν μεταξύ τους και οδηγούν τα σεληνιακά τους αμαξίδια, ενώ βρίσκονται στη σεληνιακή επιφάνεια.
«Όταν μετακινούνται πάνω στο φεγγάρι», είπε η Γκράμλινγκ, «ο χρόνος πρέπει να είναι σχετικός με το φεγγάρι».
Επομένως, αυτό που οι επιστήμονες γνωρίζουν με βεβαιότητα είναι ότι πρέπει να στείλουν όργανα χρονομέτρησης στο φεγγάρι.
«Το ποιος ακριβώς πληρώνει για τα σεληνιακά ρολόγια, ποιος τύπος ρολογιών θα πάει και πού θα τοποθετηθούν είναι όλα ερωτήματα που παραμένουν στον αέρα», συνέχισε.
«Πρέπει να τα επεξεργαστούμε όλα αυτά», τόνισε. «Δεν νομίζω ότι ξέρουμε ακόμη. Νομίζω ότι θα είναι ένα αμάλγαμα πολλών διαφορετικών πραγμάτων».
Τα ατομικά ρολόγια, όπως σημείωσε η Γκράμλινγκ, είναι εξαιρετικά για τη μακροπρόθεσμη σταθερότητα, ενώ οι κρυσταλλικοί ταλαντωτές έχουν πλεονέκτημα για τη βραχυπρόθεσμη σταθερότητα.
«Ποτέ δεν εμπιστεύεσαι ένα ρολόι», πρόσθεσε η Γκράμλινγκ. «Και ποτέ δεν εμπιστεύεσαι δύο ρολόγια».
Σύμφωνα με το CNN, ρολόγια διαφόρων τύπων θα μπορούσαν να τοποθετηθούν μέσα σε δορυφόρους που βρίσκονται σε τροχιά γύρω από το φεγγάρι ή ίσως στις ακριβείς θέσεις της σεληνιακής επιφάνειας που θα επισκεφθούν μια μέρα οι αστροναύτες.
Όσον αφορά την τιμή, ένα ατομικό ρολόι που μπορεί να επιβιώσει σε ένα διαστημικό ταξίδι θα μπορούσε να κοστίσει περίπου μερικά εκατομμύρια δολάρια, σύμφωνα με την Γκράμλινγκ, με τους κρυσταλλικούς ταλαντωτές να είναι σημαντικά φθηνότεροι.
Η μέτρηση του χρόνου στο διάστημα είναι ένα θέμα. Το πώς οι μελλοντικοί αστροναύτες που θα ζουν και θα εργάζονται στη σεληνιακή επιφάνεια θα βιώνουν τον χρόνο είναι ένα εντελώς διαφορετικό ζήτημα.
Στη Γη, η αίσθηση της μιας ημέρας διέπεται από το γεγονός ότι ο πλανήτης ολοκληρώνει μια περιστροφή κάθε 24 ώρες. Έτσι στις περισσότερες τοποθεσίες παρατηρείται ένας σταθερός κύκλος με φωτεινές ημέρες και σκοτεινές νύχτες. Στο φεγγάρι, ωστόσο, ο ισημερινός δέχεται περίπου 14 ημέρες ηλιακού φωτός που ακολουθούνται από 14 ημέρες σκοταδιού.
«Η ομορφιά της δημιουργίας μιας κλίμακας χρόνου από το μηδέν είναι ότι οι επιστήμονες μπορούν να πάρουν όλα όσα έχουν μάθει για τη χρονομέτρηση στη Γη και να τα εφαρμόσουν σε ένα νέο σύστημα στο φεγγάρι», δήλωσε η Γκράμλινγκ.
«Και αν οι επιστήμονες μπορούν να το πετύχουν σωστά στο φεγγάρι», πρόσθεσε, «μπορούν να το πετύχουν σωστά αργότερα, αν η NASA εκπληρώσει τον στόχο της να στείλει αστροναύτες βαθύτερα στο ηλιακό σύστημα».
