Οι εποχές που ένας εργαζόμενος έπρεπε οπωσδήποτε να βρίσκεται στο γραφείο του για να δουλεύει φαίνεται για ορισμένους κλάδους να περνούν σιγά-σιγά στο παρελθόν. Σε πολλές δουλειές είναι πια απαραίτητα πολύ λίγα πέρα από ένα λάπτοπ και μια καλή σύνδεση στο ίντερνετ κι έτσι προέκυψε η τάξη των «ψηφιακών νομάδων» που ζουν κι εργάζονται σε διάφορα μέρη σε όλο τον κόσμο. Ωστόσο επειδή συχνά μένουν σε κάποια πόλη για αρκετές εβδομάδες ή και λίγους μήνες, οι «ταξιδιώτες» αυτοί έχουν συγκεκριμένες ανάγκες που πρέπει να καλύπτει την τοποθεσία που κάνουν για το διάστημα αυτό σπίτι τους: αξιόπιστη σύνδεση στο ίντερνετ, ευέλικτες ρυθμίσεις για τη χορήγηση βίζας, λειτουργικά μέρη όπου μπορούν να δουλέψουν αποτελεσματικά. Πώς μπορούν όμως οι άνθρωποι που δεν έχουν σταθερή έδρα για τη δουλειά τους να ξέρουν σε ποιες πόλεις θα μπορέσουν να εργαστούν με εξασφαλισμένες τις απαραίτητες προϋποθέσεις, σε περιβάλλον φιλικό, με καιρικές συνθήκες που να τους ταιριάζουν; Για να απαντήσει στο ερώτημα αυτό ο Ολλανδός Pieter Levels -και part time ψηφιακός νομάς και ο ίδιος- έφτιαξε τη Nomad List, η οποία κατατάσσει, επαναξιολογώντας διαρκώς, πολλές πόλεις στον κόσμο σε σειρά καταλληλότητας για τους μετακινούμενους εργαζόμενους της σύγχρονης εποχής. Κριτήρια είναι το κόστος ζωής, η ταχύτητα της σύνδεσης στο ίντερνετ, ο καιρός, η ασφάλεια αλλά και πολλά ακόμα. Η κατάταξη βέβαια αλλάζει διαρκώς αφού οι πόλεις επαναξιολογούνται real time ενώ και κάποια από τα κριτήρια είναι λιγότερο ή περισσότερο ευμετάβλητα. Κάποιες πόλεις ωστόσο είναι διαρκώς στις πρώτες θέσεις σχετικά με το πόσο φιλικές είναι προς τους ψηφιακούς νομάδες. Το BBC ξεχώρισε πέντε από τις πόλεις αυτές, που φιγουράρουν γενικά στις θέσεις κοντά στην κορυφή και αναζήτησε ψηφιακούς νομάδες που ζουν εκεί για να διαπιστώσει ποιες πτυχές χαρίζουν στις πόλεις αυτές τις υψηλές θέσεις στην κατάταξη.
Chiang Mai, Tαϊλάνδη
Οι λογικές τιμές και η διαθεσιμότητα καφέ όλο το 24ωρο όλες τις ημέρες την εβδομάδα έχουν προσελκύσει πολλούς ψηφιακούς νομάδες στην πόλη της Νοτιοανατολικής Ασίας. «Η Chiang Mai έχει επαρκείς υποδομές και νιώθω άνετα, παράλληλα είναι αρκετά φτηνά ώστε να μην ανησυχεί κανείς για τα χρήματα», λέει ο Martín Raúl Villalba, software developer από την Αργεντινή, «αυτά σε συνδυασμό με τις επιλογές στη χορήγηση βίζας, τον χαλαρό τρόπο ζωής, τη δυνατότητα βραχυπρόθεσμης ενοικίασης σπιτιού και του πραγματικά πολύ καλού φαγητού αναδεικνύουν την πόλη σε πολύ καλή επιλογή». Η πόλη είναι τόσο μικρή που μπορεί κανείς να τη γυρίσει με σκούτερ ή ακόμα και με ταξί, χωρίς να του κοστίσει πολύ. Είναι επίσης εύκολο να βγει κανείς έξω από την πόλη και να απολαύσει την πλούσια ύπαιθρο, με τις λίμνες και τα βουνά. «Το μέρος έχει και πλούσια ιστορία και αμέτρητα εθνικά φεστιβάλ», περιγράφει ο Βρετανός Ben Salt, συνιδρυτής του Tripmap, που ζει κατά διαστήματα στην Chiang Mai από το 2013. «Είναι ένα μέρος όπου, παρότι ο μοντέρνος τρόπος ζωής εξαπλώνεται ολοένα και περισσότερο, μπορεί κανείς ακόμα να γνωρίσει την παραδοσιακή ταϊλανδέζικη κουλτούρα. Τον Μάρτιο και τον Απρίλιο οι περισσότεροι νομάδες μετακινούνται νότια ή ανατολικά, στις παραλίες και τα νησιά, για να αποφύγουν την ατμοσφαιρική ρύπανση που προκαλεί το κάψιμο σπαρτών». Το hot spot των ψηφιακών νομάδων είναι η συνοικία Nimman, σε απόσταση περίπου τεσσάρων χιλιομέτρων από την γεμάτη τουρίστες Παλιά Πόλη. Βρίσκεται κοντά στο πανεπιστήμιο και διαθέτει πολλά μέρη όπου μπορεί κανείς να εργαστεί- αλλά και πολλές καφετέριες. Χαρακτηριστικά παραδείγματα είναι το PunSpace αλλά και το Mana.
Puerto Viejo, Κόστα Ρίκα
Παρότι δεν διαθέτει μέρη εργασίας με την παραδοσιακή σημασία τους, αυτή η κοινότητα στη νοτιοανατολική Κόστα Ρίκα είναι πολύ φιλική στους ψηφιακούς νομάδες λόγω των καφέ, των εστιατορίων και των μπαρ. «Δούλευα σε μέρη συνεργασίας νέων επιχειρηματιών για τρία χρόνια πριν γίνω ψηφιακός νομάς και ήθελα ένα διάλειμμα από τα γραφεία με ενιαίους χώρους», λέει ο Miks Kalniņš, software engineer από τη Λετονία. «Εδώ εργάζομαι από το δωμάτιό μου ή αν θέλω κατεβαίνω και δουλεύω από το μπαρ. Υπάρχουν ακόμα και αιώρες αν θέλω να συγκεντρωθώ πριν στρωθώ στη δουλειά». Η φύση και οι παραλίες κάνουν το Puerto Viejo ιδανικό μέρος για να συγκεντρωθεί κάποιος χωρίς παρεμβολές αλλά και η τοπική κοινότητα αποτελεί ένα «δώρο» στον επισκέπτη. Επειδή η πόλη πλημμυρίζει από τουρίστες, πολλοί εργαζόμενοι- νομάδες επιλέγουν να βγουν πιο έξω και να ζήσουν σε κοντινές περιοχές με περισσότερη ησυχία. Ο Αμερικανός Cameron Guthrie ζει στην Cahuita, 16 χιλιόμετρο βόρεια του Puerto Viejo. Ο Kalniņš ζει στην οικονομική Punta Uva, μια μικρή πόλη σε απόσταση εννιά χιλιομέτρων νοτιοανατολικά, όπου του αρέσει να περπατά και να κάνει ποδήλατο. Όταν χρειάζεται να βρεθεί… down town παίρνει το λεωφορείο.
Miami, ΗΠΑ
Το πρώτο πράγμα που προσελκύει τους ψηφιακούς νομάδες στο Μαϊάμι είναι ο σταθερά καλός καιρός σε αυτή την πόλη της νότιας Φλόριντα. «Η εταιρεία μου έχει έδρα στο Νιου Τζέρζι και όταν οι συνάδελφοί μου είναι αντιμέτωποι με χιονοθύελλες εγώ κάνω βόλτες στην παραλία», περιγράφει ο Josh Stutt, υπεύθυνος μάρκετινγκ της φαρμακευτικής εταιρείας Strides Shasun, ο οποίος έχει καταγωγή από τη Νέα Υόρκη αλλά ζει στο Μαϊάμι την τελευταία 10ετία. «Εργάζομαι από γραφείο που έχω φτιάξει στο σπίτι μου και τα παράθυρά μου είναι ανοιχτά το μεγαλύτερο μέρος του χρόνου», λέει. Η πόλη είναι πολύ ελκυστική για τους πιο δημιουργικούς εργαζόμενους διευκολύνοντας τη συναναστροφή με άλλους ανθρώπους με παρόμοιο προσανατολισμό και ενδιαφέροντα. Είναι επίσης πολύ βολική για να κάνεις κανείς επαφές και να δικτυωθεί καθώς διαθέτει μια από τις πιο αναπτυσσόμενες καλλιτεχνικές σκηνές στον κόσμο και πλήθος διάσημων επισκεπτών. Σύμφωνα με τον Stutt, οι περιοχές South Beach, Brickell και Wynwood είναι οι καλύτερες για τους ψηφιακούς νομάδες ενώ η South Beach διαθέτει πολλούς «πειρασμούς» αλλά και ολοένα πιο επαγγελματικά περιβάλλοντα με χώρους κοινή εργασίας όπως το WeWork. Η συνοικία Brickell είναι κοντά στο κέντρο της πόλης και όλες τις τράπεζες ενώ το Wynwood είναι η «φωλιά των χίπστερ» με την ολοένα διογκούμενη start-up σκηνή του και τους καλλιτέχνες- δρόμου και μη. «Το Panther Coffee στο Wynwood είναι το must του σύγχρονου εργαζόμενου στο Μαϊάμι», λέει ο Stutt.
Florianópolis, Βραζιλία
Με ειδυλλιακές παραλίες σε αφθονία και τα ενοίκια στο μισό σε σχέση με το Ρίο ντε Τζανέιρο, η Florianópolis στη νότια Βραζιλία προσελκύει ολοένα και περισσότερους ψηφιακούς νομάδες καθώς εκεί ανθίζουν οι εταιρείες τεχνολογίας και οι start-up. Με πολλά εστιατόρια και διεθνή κουζίνα, έντονη νυχτερινή ζωή και πλήθος δραστηριοτήτων, η πόλη προσφέρει υψηλή ποιότητα ζωής, ειδικά σε σχέση με άλλες μεγάλες πόλεις της Βραζιλίας, λέει ο Eduardo Borges που κατάγεται από το Σάο Πάολο αλλά έχει εδώ και ένα χρόνο την έδρα του στη Florianópolis για την PressX PR Agency και το ηλεκτρονικό κατάστημα SockMe. Παρότι είναι παραθαλάσσιο μέρος, η πόλη έχει αρκετό κρύο στη διάρκεια του χειμώνα. «Μπορεί να δεις ακόμα και χιόνια στα γύρω βουνά αλλά στην πόλη η θερμοκρασία φτάνει μέχρι τους 5 βαθμούς Κελσίου», εξηγεί ο Borges. «Το καλοκαίρι έχουμε γύρω στους 30 βαθμούς Κελσίου αλλά ο μέσος όρος της χρονιάς είναι μεταξύ 20 και 25 βαθμών, καιρός πολύ ευχάριστος δηλαδή». Για τους ψηφιακούς ταξιδιώτες που θα μείνουν μόνο για λίγο στη Florianópolis, ο Borges προτείνει τη συνοικία Lagoa da Conceição καθώς όλα εκεί είναι προσβάσιμα με τα πόδια και πολλοί τουρίστες μένουν στα hostel της περιοχής. Για μεσοπρόθεσμη διαμονή συστήνει τη συνοικία Beira Mar που διαθέτει γυμναστήρια, εμπορικά κέντρα, εστιατόρια και κέντρα διασκέδασης- αλλά στην παραλία μπορεί κανείς να πάει μόνο με αυτοκίνητο καθώς απέχει περίπου 15 χιλιόμετρα. Εκείνοι που θέλουν να εξοικονομήσουν χρήματα μπορούν να σκεφτούν και την περιοχή Trindade, όπου ζουν και πολλοί φοιτητές και η ζωή είναι πιο φτηνή.
Βουδαπέστη, Ουγγαρία
Είναι μια από τις φτηνότερες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες η Βουδαπέστη και προσελκύει τους ψηφιακούς νομάδες με το δωρεάν wi-fi στις καφετέριες, τα επαρκή μέσα μαζικής μεταφοράς και τα διάσημα μπαρ της. Ο καιρός δεν είναι τόσο τροπικός όσο σε άλλες πόλεις αλλά γενικά επικρατεί ηλιοφάνεια και ξηρή ατμόσφαιρα όλο το χρόνο. «Προέρχομαι από τον ισπανικό νότο οπότε για μένα εδώ κάνει περισσότερο κρύο», λέει ο Jose Manuel Llopis Ortiz, ξεναγός στην εταιρεία Your Local Cousin, ταξιδιωτική start-up που γνωρίζει ταξιδιώτες σε ντόπιους. «Το χειμώνα είναι σύνηθες να χιονίσει αλλά δεν υπάρχει πολλή βροχή», εξηγεί, «είναι επίσης εύκολο να γνωρίσεις κόσμο είτε κάνοντας σπορ είτε απλώς βγαίνοντας έξω». Για τη διασκέδασή της η Wiktoria Skiba, από τη Βουδαπέστη, που επίσης εργάζεται ως ξεναγός στη Your Local Cousin και διατηρεί και το blog The Spoiled Queen, επιλέγει να χαλαρώνει είτε στο νησί Margaret στον Δούναβη είτε στην πλατεία Erzsébet στο κέντρο της πόλης. Πολλοί συνηθίζουν να κάνουν και πεζοπορικές βόλτες στους λόφους σε απόσταση 16 χιλιομέτρων βορειοδυτικά της πόλης. Σύμφωνα με τη Skiba, η συνοικία Ujlipotvaros είναι ανερχόμενη κι ενώ ζούσαν εκεί μόνο Ούγγροι τώρα ολοένα και περισσότεροι ξένοι επιλέγουν να μείνουν εκεί και υπάρχουν και πολλοί νέοι, με αποτέλεσμα α είναι πιο εύκολη η επαφή μεταξύ Ούγγρων και ξένων. Πολλοί ψηφιακοί νομάδες επιλέγουν επίσης την περιοχή Erzsébetváros καθώς διαθέτει πολλά hostel και χώρους εργασίας όπως το Impact Hub Budapest.
Ελληνικές πόλεις
Την ώρα που γραφόταν το κείμενο αυτό, η πρώτη ελληνική πόλη που εμφανιζόταν στη γενική κατάταξη ήταν η Θεσσαλονίκη, στην 31η θέση κι ακολουθούσαν η Πάτρα στην 152η θέση και η Αθήνα στην 313η θέση. Σε ό,τι αφορά τη Θεσσαλονίκη, τη συγκεκριμένη στιγμή οι χρήστες τη βαθμολόγησαν πολύ χαμηλά σε ό,τι αφορά την ποιότητα του αέρα, την παροχή ίντερνετ και τη φυλετική ανεκτικότητα. Την καλύτερη αξιολόγηση την πήρε ωστόσο για τη νυχτερινή ζωή της. Εξαιρετική βαθμολογία πήρε για τη νυχτερινή ζωή της και η Πάτρα, που βαθμολογήθηκε ωστόσο άσχημα σε ό,τι αφορά την ατμοσφαιρική ρύπανση, την παροχή δωρεάν wi-fi στην πόλη, το ίντερνετ, την ύπαρξη σημείων από όπου μπορεί κανείς να εργαστεί και τη φυλετική ανεκτικότητα. Κακή βαθμολογία πήρε τη δεδομένη στιγμή και η Αθήνα στην ανεκτικότητα και το ίντερνετ, με την καλύτερη βαθμολογία να τής δίνεται στη διασκέδαση.