Στους Ολυμπιακούς Αγώνες της αρχαίας Ελλάδας κάποτε ξεχώρισε ένας Ολυμπιονίκης που άφησε ανεξίτηλο το αποτύπωμά του, σε βαθμό που ορισμένοι φοβήθηκαν ότι προσπάθησε να γίνει τύραννος στην Αθήνα.

Πρόκειται για τον Αλκιβιάδη, τον γνωστό δανδή και λαϊκιστή πολιτικό της αρχαίας αθηναϊκής δημοκρατίας που διακρίθηκε στις ιπποδρομίες των Αγώνων του 416 π.Χ., τόσο με όσα έγιναν εντός σταδίου, όσο και εκτός αυτού.

Στην ιστοσελίδα History Today ο ακαδημαϊκός και συγγραφέας David Gribble έγραψε ότι εκείνη τη χρονική περίοδο η Αθήνα έψαχνε ένα τρόπο για να αναχαιτίσει την επιρροή της Σπάρτης στην ηπειρωτική Ελλάδα. Δύο χρόνια νωρίτερα το 418 π.Χ. οι Λακεδαιμόνιοι κέρδισαν τους Αργείους στη μάχη της Μαντινείας, εγκαθιδρύοντας την κυριαρχία τους στον ελλαδικό χώρο, ενώ οι Αθηναίοι ξεκίνησαν λίγο μετά τις προετοιμασίες για την πολυδιαφημισμένη σικελική εκστρατεία.

Ο Αλκιβιάδης λοιπόν, ανερχόμενο αστέρι της αθηναϊκής πολιτικής σκηνής, αυτοπροτάθηκε για να βρει διπλωματικά τον τρόπο που η Αθήνα θα επισκίαζε τη Σπάρτη. Η ευκαιρία παρουσιάστηκε στους Ολυμπιακούς του 416 π.Χ. και συγκεκριμένα στις ιπποδρομίες που οι Σπαρτιάτες θεωρούνταν φαβορί σε κάθε διοργάνωση.

αρχαια ελλαδα
Προσωπογραφία του Αλκιβιάδη

Μάλιστα, το πλεονέκτημα που εκμεταλλεύτηκε ο Αλκιβιάδης στο παραπάνω αγώνισμα, ήταν το γεγονός ότι Ολυμπιονίκης ανακηρυσσόταν ο ιδιοκτήτης του άρματος και όχι ο αρματηλάτης, που συνήθως ήταν ένας δούλος.

Εκμεταλλευόμενος την αριστοκρατική καταγωγή του και το γεγονός ότι ήταν υιοθετημένος γιος του Περικλή, προσέγγισε εύκολα την αστική τάξη της Αθήνας και των συμμάχων της. Με χορηγίες από πλούσιους της Αθήνας, της Χίου και άλλων πόλεων-κρατών επένδυσε στις ιπποδρομίες, κλειδώνοντας σχεδόν όλες τις συμμετοχές και αγοράζοντας τα πιο γρήγορα άλογα της εποχής. Παράλληλα, έκανε μια τεράστια χορηγία προς τους διοργανωτές των Αγώνων και οργάνωσε το μεγαλύτερο γλέντι που έγινε ποτέ στην αρχαία Ολυμπία.

Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να κερδίσει την πρώτη θέση και τα άρματά του να καταλάβουν τις υπόλοιπες, με τους Σπαρτιάτες να τερματίζουν τελευταίοι.

Στη συνέχεια, διοργάνωσε με δικά του χρήματα τη θυσία των Ολυμπιονικών προς τον Δία, η οποία ήταν τόσο λαμπρή, ώστε πηγές της εποχής να αναφέρουν ότι «ποτέ πριν ή μετά δεν έγινε κάτι αντίστοιχο στους Ολυμπιακούς».

αρχαια ελλαδα

Η νίκη που μετατράπηκε σε ήττα

Μετά την ολοκλήρωση των Αγώνων ο Αλκιβιάδης λατρεύτηκε σαν Θεός, ειδικά στην Αθήνα, σε βαθμό που ακόμη και στενοί σύμμαχοί του θέλησαν να τον εγκαταλείψουν. Η σκέψη πως ήθελε να γίνει τύραννος στην Αθήνα ξεκίνησε να διαδίδεται σιγά-σιγά, ωστόσο λόγω της δημοφιλίας και δύναμής του δεν μπορούσαν να τον πειράξουν.

Έτσι, ξεκίνησαν μια σειρά από πολιτικά χτυπήματα που στόχο είχαν να τον εκθέσουν στα μάτια του κόσμου. Η πρώτη κίνηση από τους αντιπάλους του ήταν να παραπεμφθεί σε δίκη για τον τρόπο που πήρε μέρος στους Ολυμπιακούς.

Δύο πρώην χορηγοί του υποστήριξαν ότι ο Αλκιβιάδης τούς πλήρωσε για να αγοράσει άλογα που είχαν δηλωθεί για άλλες πόλεις-κράτη, τα οποία αντικαταστάθηκαν κρυφά από ίππους που δεν μπορούσαν να τρέξουν γρήγορα.

Επίσης, ο πολιτικός κατηγορήθηκε για τα λεφτά που δαπάνησε. Τότε, στην Αθήνα οι χορηγίες ήταν πάντα ιδιωτικές και επειδή υπήρχε ο κίνδυνος της συγκέντρωσης δύναμης σε ένα πρόσωπο, έμπαινε πλαφόν στα χρήματα που μπορούσε να δαπανήσει κάποιος. Στους Ολυμπιακούς λοιπόν ο κάθε χορηγός δεν συμμετείχε μόνος του, αλλά αποτελούσε μέλος της αθηναϊκής επιτροπής που εκπροσωπούσε την Αθήνα.

αρχαια ελλαδα

Εντούτοις, ο Αλκιβιάδης παρέκαμψε παράνομα αυτό το σύστημα και πήρε μέρος μόνος του, με τις χορηγίες του να είναι ακόμη και 10 φορές μεγαλύτερες από εκείνες της αθηναϊκής επιτροπής. Οι Αθηναίοι δικαστές όμως, έκαναν τα στραβά μάτια και δεν τον καταδίκασαν.

Ωστόσο, τα νομικά μπλεξίματα δημιούργησαν ένα νομικό προηγούμενο που τελικά κόστισε στον Αλκιβιάδη, όταν κατηγορήθηκε πως μεθυσμένος μαζί με άλλα άτομα καρατόμησαν προτομές του Ερμή σε όλη την Αθήνα παρωδώντας παράλληλα και τα Ελευσίνια Μυστήρια. Έκτοτε, ξεκίνησε η αντίστροφη μέτρηση της πολιτικής καριέρας του, με αποτέλεσμα να αυτομολήσει στη Σπάρτη και στη συνέχεια στην περσική αυτοκρατορία, μέχρι που επέστρεψε στην Αθήνα, όταν τον κάλεσαν πίσω οι Αθηναίοι.