Η αλήθεια είναι ότι έχουν υπάρξει πολλά debate για το αν ένα γκολ στις καθυστερήσεις ή ένα buzzer beater τρίποντο μπορεί να προξενήσει πιο έντονα συναισθήματα. Επίσης αλήθεια είναι ότι δεν υπάρχει κάποια οικουμενική άποψη που θα μπορούσαμε να μοιραστούμε για το ποιες από τις δύο συνθήκες θα μας έκαναν να κλάψουμε ή να σπάσουμε τα πάντα γύρω μας (είτε από χαρά είτε από λύπη). Μία ωστόσο αντικειμενική κρίση είναι ότι το ποδόσφαιρο έχει ένα ελαφρύ προβάδισμα όσον αφορά τη δημοφιλία και τους περισσότερους πιστούς ακολούθους παγκοσμίως. Τουλάχιστον αυτό δείχνουν οι κατά καιρούς έρευνες που έχουν πραγματοποιηθεί.
Επίσης σίγουρο είναι ότι το σπορ δεν μένει ποτέ στάσιμο. Όσο μεγαλώνουν οι οπαδοί τόσο αλλάζει και η μορφή του ρομαντισμού που το περιβάλλει. Πάντα θα είναι επίκαιρες οι κουβέντες για το αν το ποδόσφαιρο πλέον είναι απλά ένα εμπορικό προϊόν, πώς οι φίλαθλοι μπορούν να ευχαριστηθούν ξανά το παιχνίδι. Η συγκίνηση, η αγωνία, η αδρεναλίνη που μπορεί να προσφέρει ένας αγώνας, το αποτέλεσμα του οποίου μπορεί να ανατραπεί σε μια στιγμή, είναι ίσως ένας από τους λόγους που κάνουν το άθλημα τόσο αγαπητό.
Το παρακάτω βίντεο και τα όσα διαδραματίστηκαν στον αγώνα Γουότφορντ – Λέστερ το 2013, έχει μείνει στην ιστορία για το πώς μέσα σε ελάχιστα λεπτά από τον τρόμο, ένας οπαδός, μία ομάδα, μια ολόκληρη πόλη, μπορεί να βιώσει απίστευτες στιγμές έκστασης.
Το ζήτημα είναι, ωστόσο, ότι αυτή η αίσθηση του απρόβλεπτου και τέτοιου είδους σκηνές τείνουν να γίνουν είδος προς εξαφάνιση. Στιγμές που μπορούν να κάνουν τον οπαδό μιας αουτσάιντερ ομάδας να ζήσει τη συγκίνηση μιας απροσδόκητης νίκης, λιγοστεύουν επικίνδυνα.
Γίνονται τα αποτελέσματα των αγώνων πιο προβλέψιμα;
Η επιστήμη απαντάει «ναι». Σε αρκετές συζητήσεις ποδοσφαιρόφιλων πλέον κυριαρχεί η κουβέντα ότι το σύγχρονο ποδόσφαιρο έχει χάσει κάπως το ενδιαφέρον του. Πόσες φορές έχετε πιάσει τον εαυτό σας να μπορείτε να παρακολουθήσετε έναν αγώνα Champions League και να μην το κάνετε γιατί λίγο ως πολύ ξέρετε το αποτέλεσμα.
Μπορεί οι εμπορικές συμφωνίες και τα χρήματα να είναι πάρα πολλά το πραγματικό ενδιαφέρον ωστόσο μειώνεται με σταθερούς ρυθμούς. Τώρα, υπάρχουν και στοιχεία που υποδηλώνουν ότι αυτή η αίσθηση είναι σωστή: Τα αποτελέσματα των αγώνων γίνονται όλο και πιο προβλέψιμα.
Η έρευνα και το μοντέλο
Οι ερευνητές Victor Martins Maimone και Taha Yasseri, από το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, διεξήγαγαν μία μεγάλη έρευνα που ενδεχομένως να ταράξει κάπως το ποδοσφαιρικό οικοδόμημα. Αντικείμενο της έρευνας έγιναν τα αποτελέσματα περίπου 88.000 αγώνων που διεξήχθησαν μέσα σε 26 χρόνια, από το 1993 μέχρι το 2009, σε 11 ευρωπαϊκά πρωταθλήματα. Αυτά σε Σκωτία, Ελλάδα, Τουρκία, Ισπανία, Βέλγιο, Αγγλία, Πορτογαλία, Ολλανδία, Ιταλία, Γερμανία, Γαλλία.
Το μοντέλο που αναπτύχθηκε είχε ως βάση τα αποτελέσματα των αγώνων και άλλες συγκεκριμένες παραμέτρους που αφορούν τις ομάδες, όπως το αν παίζουν εκτός ή εντός έδρας, το οποίο έπειτα εφάρμοσαν στους αγώνες των τελευταίων 3 ετών για να δουν κατά πόσο μπορεί να προβλέψει αυτά τα αποτελέσματα.
Το μοντέλο δεν ακολουθεί την πεπατημένη των γραφείων στοιχημάτων καθώς είναι απλουστευμένο ενώ μπορεί να εφαρμοστεί σε βάθος χρόνου σε περισσότερους αγώνες, δηλαδή και σε αγώνες που δεν υπήρχαν λεπτομερή στοιχεία. Το ποσοστό θετικών προβλέψεων λοιπόν ήταν κάτι παραπάνω από εύστοχο με τους ερευνητές να πέφτουν μέσα κατά 75%.
Τι έδειξε όμως το μοντέλο για αγώνες που είχαν γίνει το 1993 σε σχέση με κάποιους που έγιναν το 2019; Το ποσοστό επιτυχημένης πρόβλεψης αυξήθηκε. Για παράδειγμα, η έκβαση των αγώνων της Bundesliga μπορούσε να προβλεφθεί με 60% επιτυχία το 1993, ενώ για το 2019 αυτό το ποσοστό ήταν 80%. Οι ερευνητές διευκρινίζουν ότι αυτό δεν οφείλεται στο ότι υπάρχουν περισσότερα δεδομένα για τους πιο πρόσφατους αγώνες, αφού το μοντέλο τους είχε εκπαιδευτεί να χρησιμοποιεί τα ίδια στοιχεία για οποιονδήποτε αγώνα.
Για να κατανοήσουν λοιπόν γιατί συμβαίνει αυτό, εξέτασαν τι έχει αλλάξει μέσα στον χρόνο, που να οδηγεί στο να έχει γίνει το ποδόσφαιρο περισσότερο προβλέψιμο.
Τα λεφτά δεν φέρνουν πάντα την ευτυχία
Οι αναλύσεις των δύο ερευνητών έδειξαν ότι μέσα στην πορεία των ετών οι ισχυρές ομάδες κερδίζουν συχνότερα και οι αδύναμες λιγότερο συχνά. Μάλιστα, καθώς οι ερευνητές χρησιμοποίησαν ένα εργαλείο που χρησιμοποιείται στα οικονομικά για τον υπολογισμό των ανισοτήτων του πλούτου, χαρακτηρίζουν το συμπέρασμά τους ως το αντίστοιχο του «οι πλούσιοι έγιναν πλουσιότεροι και οι φτωχοί φτωχότεροι».
Ο λογικός φαύλος κύκλος που απειλεί τη χαρά του αθλήματος: Οι πιο ισχυρές οικονομικά ομάδες βγάζουν περισσότερα χρήματα, γεγονός που τους δίνει τη δυνατότητα να αποκτήσουν ακριβότερους παίκτες, άρα να φτιάξουν μια ακόμα δυνατότερη ομάδα, άρα να κερδίσουν περισσότερα χρήματα.
Επίσης τα αποτελέσματα της μελέτης ότι δεν υπάρχουν πλέον απόρθητα φρούρια και το πλεονέκτημα έδρας έχει γίνει καπνός. Ενώ δηλαδή τη δεκαετία του 1990 μια ομάδα είχε 30% περισσότερες πιθανότητες να κερδίσει από ό,τι συνήθως, αν αγωνιζόταν στην έδρα της, αυτό το ποσοστό έχει πέσει στο 15% όταν μιλάμε για πιο πρόσφατες σεζόν. Εν ολίγοις, μια ισχυρή ομάδα το πιθανότερο είναι ότι θα κερδίσει, όπου και αν παίζει, και αυτό φαίνεται ότι οφείλεται στο ότι με τα χρόνια οι μετακινήσεις και τα ταξίδια έγιναν ευκολότερα, οι συνθήκες για τους παίκτες που παίζουν εκτός έδρας καλύτερες – έχουν δηλαδή ελαχιστοποιηθεί οι παράγοντες που θα μπορούσαν να επηρεάσουν αρνητικά την απόδοσή τους.
Αν και οι επιστήμονες παραδέχονται ότι στην έρευνά τους υπάρχουν κάποιοι περιορισμοί, όπως το ότι εξέτασαν μόνο έντεκα πρωταθλήματα και μόνο μέχρι το 1993, σημειώνουν ότι τα αποτελέσματά τους είναι έγκυρα, ειδικά όσον αφορά τις μεγαλύτερες λίγκες, όπως της Γερμανίας, της Ισπανίας και της Αγγλίας.
Πώς αναμένεται να επηρεαστεί το ποδόσφαιρο
Οι νέες οικονομικές συνθήκες αλλά και η πρόσφατη πανδημία του κορονοϊού έχουν φέρει κατακλυσμιαίες αλλαγές στο πώς παίζεται το παιχνίδι. Εντός και εκτός αγωνιστικών χώρων.
Κάποιοι υποστηρίζουν ότι το ερώτημα που αναδύεται είναι κάπως φιλοσοφικό. Συνεχίζοντας την εξέλιξή του στο ίδιο στυλ, θα εξακολουθήσει το ποδόσφαιρο να είναι συναρπαστικό; Πόσο ευχαριστημένο ή συγκινημένο οι οπαδοί όταν βλέπουν αγώνες που ξέρουν ότι οι τοπ 20 ομάδες (ας πούμε της Ευρώπης) θα κερδίζουν τουλάχιστον 3 στις 4 φορές; Τι σημαίνει αυτό για τη βιομηχανία των στοιχημάτων, για τα εισιτήρια, για τα έσοδα των ομάδων;
Οι ερευνητές πιστεύουν ότι πρέπει να υπάρξουν ρυθμίσεις σχετικά με τα έσοδα των συλλόγων, τους μισθούς των παικτών, τα έξοδα, ότι θα πρέπει να μπουν κάποια πλαφόν, ώστε να μην καταλήξει τελικά η επιτυχία του αθλήματος σε οικονομικούς όρους, να γίνει η αρχή του τέλους του.
