Την ώρα που οι γονείς του Άλκη Καμπανού μάχονται ακόμη για δικαίωση στη μνήμη του 19χρονου γιου τους που ξεψύχησε στη Θεσσαλονίκη επειδή είπε πως είναι «Άρης», η Νέα Φιλαδέλφεια βάφτηκε με το αίμα του 29χρονου Μιχάλη Κατσούρη που ήταν ΑΕΚ. Ενώ νομίζαμε ή έστω θέλαμε να ελπίζουμε ότι ο χουλιγκανισμός ήταν ένα φαινόμενο που άρχιζε να «ξεθωριάζει» σκληροπυρηνικοί υποστηρικτές της Ντιναμό Ζάγκρεμπ ήρθαν στην Ελλάδα αποδεικνύοντας πως η βία των φανατισμένων οπαδών αποτελεί μια υφέρπουσα απειλή.
Η αιτιοπαθογένεια του χουλιγκανισμού είναι τελικά πολυπαραγοντική; Συνδέεται με την «έκρηξη» της ακροδεξιάς; Μπορούν οι γονείς να προστατεύσουν τα παιδιά τους από την οπαδική βία; Ευθύνεται το οικογενειακό περιβάλλον για τα βίαιες συμπεριφορές των εφήβων;
Στις ερωτήσεις του Newsbeast που είναι πιο επίκαιρες από ποτέ μετά την αιματηρή νύχτα στη Νέα Φιλαδέλφεια απαντά η Λέκτορας Εγκληματολογίας, διευθύντρια του Διεθνούς Ινστιτούτου Κυβερνοασφάλειας (CSI Institute) και ιδρύτρια του gineanthropos.gr, Κέλλυ Ιωάννου.
«Η προέλευση και εξέλιξη του χουλιγκανισμού εξαρτώνται από πολλούς διαφορετικούς παράγοντες που αλληλοσυνδυάζονται για να δημιουργήσουν το περιβάλλον που επιτρέπει την ανάπτυξη και εξάπλωσή του» επισημαίνει η Κέλλυ Ιωάννου ενώ αναφερόμενη στην οικογένεια του κάθε ατόμου τονίζει πως «επηρεάσει την όλη συμπεριφορά του και μπορεί να διαμορφώσει τις αξίες, τις πεποιθήσεις και τις συμπεριφορές που εκδηλώνει στην κοινωνία».
«Οι γονείς μπορούν να προστατεύσουν τα παιδιά τους από τον χουλιγκανισμό και τις βίαιες συμπεριφορές. Η προσέγγιση αυτή απαιτεί ενημέρωση, επικοινωνία και τη δημιουργία υγιών αξιών. Ορισμένες συμβουλές που θα μπορούσαν να ακολουθηθούν περιλαμβάνουν» μας εξηγεί η η Λέκτορας Εγκληματολογίας, διευθύντρια του Διεθνούς Ινστιτούτου Κυβερνοασφάλειας (CSI Institute) και ιδρύτρια του gineanthropos.gr.
Αναλυτικά όσα είπε η Κέλλυ Ιωάννου στο Newsbeast
– Γιατί γιγαντώθηκε ξανά η οπαδική βία; Ευθύνεται η κοινωνία; Η «έκρηξη» της ακροδεξιάς έχει σχέση;
Η αύξηση της οπαδικής βίας μπορεί να αποδοθεί σε πολλούς παράγοντες, με την κατάσταση να διαφέρει ανάλογα με τη χώρα και το περιβάλλον.
Οι πιθανές αιτίες περιλαμβάνουν:
- Κοινωνικές και Οικονομικές Ανισότητες: Η αύξηση των ανισοτήτων μπορεί να δημιουργήσει ανασφάλεια και δυσαρέσκεια, που ενδέχεται να εκδηλωθούν μέσω βίας.
- Πολιτική Αστάθεια: Οι ταραχές στην πολιτική σκηνή μπορούν να δημιουργήσουν κλίμα αβεβαιότητας και αντιπαραθέσεων, που προωθούν την οπαδική βία.
- Πολιτικά Κίνητρα: Ιδεολογικές αντιθέσεις μπορούν να οδηγήσουν σε συγκρούσεις ανάμεσα σε ομάδες οπαδών.
- Ρόλος των ΜΜΕ και των Κοινωνικών Δικτύων: Οι νέες μορφές ενημέρωσης και επικοινωνίας διαδίδουν τη βία με ταχύτητα, πυροδοτώντας τις αντιδράσεις μεταξύ των οπαδών.
- Έλλειψη Τιμωρίας: Η έλλειψη αυστηρών κυρώσεων για πράξεις βίας μπορεί να ενθαρρύνει την επανάληψή τους.
Όσον αφορά την άνοδο της ακροδεξιάς, αυτό μπορεί να ενισχύσει την οπαδική βία. Οι ακροδεξιές ομάδες προωθούν το μίσος και την ιδεολογία τους, δημιουργώντας συγκρούσεις με άλλες ομάδες. Η αντίδραση σε αυτές τις ομάδες μπορεί να καλλιεργήσει περαιτέρω ένταση.
Συνολικά, η αύξηση της οπαδικής βίας είναι πολύπλοκη και εξαρτάται από πολλούς παράγοντες. Η κοινωνία, η πολιτική κατάσταση, η οικονομία και οι ιδεολογίες μπορούν να συμβάλλουν σε αυτήν την τάση.
– Η αιτιοπαθογένεια του χουλιγκανισμού είναι πολυπαραγοντική; Από τι στην ουσία εξαρτάται;
Η προέλευση και εξέλιξη του χουλιγκανισμού εξαρτώνται από πολλούς διαφορετικούς παράγοντες που αλληλοσυνδυάζονται για να δημιουργήσουν το περιβάλλον που επιτρέπει την ανάπτυξη και εξάπλωσή του.
Αυτοί οι παράγοντες ποικίλουν ανάλογα με τη χώρα, τον πολιτισμό και τις κοινωνικές συνθήκες, αλλά γενικά περιλαμβάνουν:
- Κοινωνικοί Παράγοντες: Η έλλειψη ευκαιριών, η ανεργία, η φτώχεια και οι κοινωνικές ανισότητες μπορούν να δημιουργήσουν ένα αίσθημα ανασφάλειας και να οδηγήσουν άτομα προς τον χουλιγκανισμό ως έναν τρόπο απόδρασης.
- Δημιουργία Ομάδων: Οι οπαδοί μπορεί να εξαναγκαστούν να ψάξουν για το αίσθημα του ανήκεις και της χαμένης τους ταυτότητας μέσω της συμμετοχής σε ομάδες χουλιγκάνων.
- Οικονομική Ανασφάλεια: Οι ομάδες χουλιγκάνων ενδέχεται να αναζητούν ανακούφιση από την οικονομική ανασφάλεια μέσω της βίας και της επιθετικότητας.
- Πολιτική Και Κοινωνική Κατάσταση: Οι αντιθέσεις και οι διαφορές στην πολιτική και κοινωνική σφαίρα μπορούν να υποκινήσουν τη βία μεταξύ ομάδων.
- Ποδοσφαιρική Κουλτούρα: Ο ανταγωνισμός και η ένταση στον κόσμο του ποδοσφαίρου μπορεί να ενθαρρύνουν την έκφραση της βίας και της επιθετικότητας.
- Διαθέσιμα Εργαλεία: Η τεχνολογία και τα μέσα επικοινωνίας, όπως τα κοινωνικά δίκτυα, μπορούν να διευκολύνουν τον συντονισμό και την οργάνωση των επιθέσεων.
Ο χουλιγκανισμός αναπτύσσεται όταν αυτοί οι παράγοντες συνδυάζονται και δημιουργούν ένα περιβάλλον που επιτρέπει την εκδήλωση της βίας και της αντιπαλότητας.
– Τα επεισόδια οπαδικής βίας έχουν άμεση σχέση με την οικογένεια;
Τα επεισόδια οπαδικής βίας δεν έχουν απαραίτητα άμεση σχέση με την οικογένεια, αλλά το οικογενειακό περιβάλλον μπορεί να επηρεάσει την ανάδυση τέτοιων συμπεριφορών. Το οικογενειακό περιβάλλον ενδέχεται να επηρεάσει την όλη συμπεριφορά του ατόμου, και μπορεί να διαμορφώσει τις αξίες, τις πεποιθήσεις και τις συμπεριφορές που εκδηλώνει στην κοινωνία.
Για παράδειγμα:
- Η ανατροφή και η αγωγή που λαμβάνει κάποιος στην οικογένεια μπορεί να καθορίσουν τις απόψεις του για τον σεβασμό των άλλων, τον τρόπο επίλυσης των διαφορών και τον αντίκτυπο της βίας.
- Εάν η οικογένεια υποστηρίζει ή ενθαρρύνει συμπεριφορές επιθετικότητας, βίας ή μίσους, αυτό μπορεί να επηρεάσει τη στάση του ατόμου προς τέτοιες πράξεις.
- Η έλλειψη υποστήριξης και αναγνώρισης από την οικογένεια μπορεί να κάνει το άτομο να αναζητήσει το αίσθημα του ανήκειν και της ταυτότητας αλλού, όπως σε οπαδικές ομάδες.
Παρόλα αυτά, είναι σημαντικό να σημειώσουμε ότι οι οπαδικές συμπεριφορές και οι επιθέσεις δεν μπορούν να εξηγηθούν αποκλειστικά από την οικογενειακή παρακαταθήκη. Ο ρόλος της κοινωνίας, των ομάδων, των μέσων ενημέρωσης και των προσωπικών επιλογών είναι εξίσου σημαντικός στη διαμόρφωση της συμπεριφοράς αυτής.
– Μπορούν οι γονείς να προστατεύσουν τα παιδιά από τον χουλιγκανισμό και πώς; Τι πρέπει να κάνουν;
Ναι, οι γονείς μπορούν να προστατεύσουν τα παιδιά τους από τον χουλιγκανισμό και τις βίαιες συμπεριφορές. Η προσέγγιση αυτή απαιτεί ενημέρωση, επικοινωνία και τη δημιουργία υγιών αξιών. Ορισμένες συμβουλές που θα μπορούσαν να ακολουθηθούν περιλαμβάνουν:
- Καλή επικοινωνία: Διατηρείτε μια ανοιχτή, αμοιβαία επικοινωνία με τα παιδιά σας. Ρωτήστε τα για τις απόψεις τους, τις ανησυχίες τους και τις εμπειρίες τους σχετικά με το ποδόσφαιρο και τον ανταγωνισμό.
- Ενίσχυση υγιών αξιών: Ενισχύστε τις αξίες του σεβασμού, της ανοχής, της συνεργασίας και της ειρήνης. Βοηθήστε τα παιδιά να κατανοήσουν τη σημασία της συμπεριφοράς που σέβεται τους άλλους.
- Πρότυπο συμπεριφοράς: Δείξτε με το παράδειγμά σας πώς να αντιμετωπίζετε τους άλλους με σεβασμό και ανοχή, ακόμη και όταν υπάρχουν διαφορές.
- Εκπαίδευση σχετικά με τον χουλιγκανισμό: Εξηγήστε τι είναι ο χουλιγκανισμός, τα προβλήματα που μπορεί να προκαλέσει και τους κινδύνους που συνεπάγεται.
- Επιλογές ελεύθερου χρόνου: Ενθαρρύνετε τα παιδιά να ασχοληθούν με δραστηριότητες που τους ενδιαφέρουν και προάγουν την κοινωνική αλληλεπίδραση, όπως ομαδικά αθλήματα, τέχνες και άλλες δραστηριότητες.
- Εποπτεία και παρακολούθηση: Παρακολουθείτε τις δραστηριότητες των παιδιών στο διαδίκτυο και εξηγήστε τους τους κινδύνους της εκδήλωσης βίας σε αυτό το περιβάλλον.
- Επισήμανση της επιβράβευσης: Επιβραβεύστε και αναγνωρίστε τις θετικές συμπεριφορές και την αναγκαιότητα του σεβασμού προς τους άλλους.
Συνολικά, η καλή επικοινωνία, η ενίσχυση υγιών αξιών και η εκπαίδευση αποτελούν σημαντικά εργαλεία για την πρόληψη του χουλιγκανισμού και την προστασία των παιδιών από αρνητικές επιρροές.
