Χρυσή Αυγή: Η πορεία προς την ιστορική καταδίκη ως εγκληματική οργάνωση

Το πρωί της Τετάρτης 7 Οκτωβρίου 2020 γράφτηκε ιστορία στο Εφετείο, όταν η δικαιοσύνη με μία απόφαση – ορόσημο αφαίρεσε τον μανδύα από το πολιτικό κόμμα Χρυσή Αυγή αποκαλύπτοντας μία δομημένη εγκληματική οργάνωση.

Της Μαρίας Ζαχαροπούλου

Σύμφωνα με την, ομόφωνη, απόφαση του Τριμελούς Εφετείου Κακουργημάτων της Αθήνας το διευθυντήριο της εγκληματικής οργάνωσης που έδινε τις εντολές για τα πογκρόμ σε βάρος των μεταναστών και τις αιματηρές επιθέσεις είχε συγκροτηθεί από τον αρχηγό της Χρυσής Αυγής Νίκο Μιχαλολιάκο και ακόμη έξι πρώην βουλευτές τους Ηλία Κασιδιάρη, Ιωάννη Λαγό, Γιώργο Γερμενή, Ηλία Παναγιώταρο και Αρτέμη Ματθαιόπουλο.

Από τους, συνολικά, 68 κατηγορούμενους κρίθηκαν ένοχοι οι 57 για διεύθυνση, ένταξη σε εγκληματική οργάνωση, αλλά και άλλα αδικήματα κακουργηματικού και πλημμέληματικού βαθμού ενώ οι υπόλοιποι 11 απαλλάχθηκαν από κάθε κατηγορία.

Ήταν η ώρα της δικαίωσης για την μητέρα του Παύλου Φύσσα, Μάγδα, τη γυναίκα που, μοιραία, έγινε το σύμβολο του αντιφασιστικού αγώνα. Η στυγερή δολοφονία του γιού της Παύλου, στις 18 Σεπτεμβρίου 2013,  στάθηκε η αφορμή να ξετυλιχθεί το κουβάρι της υπόθεσης που συγκλόνισε την κοινή γνώμη αλλά και την πολιτική ζωή του τόπου.

Η σύλληψη του Νίκου Μιχαλολιάκου, λίγες ημέρες μετά την δολοφονία, σήμανε την αρχή του τέλους για την εγκληματική οργάνωση που, σύμφωνα με την δικαστική απόφαση, κατάφερε να πείσει τους ψηφοφόρους της ότι ήταν ένα νόμιμο πολιτικό κόμμα και να μπει στη Βουλή.

Η αρχή του τέλους

Στις 22 Σεπτεμβρίου 2013,  με εντολή της εισαγγελέως του Αρείου Πάγου ο αντεισαγγελέας του ανώτατου δικαστηρίου, Χαράλαμπος Βουρλιώτης, έβαλε στο «μικροσκόπιό» του τα στοιχεία που έφτασαν στα χέρια του από τον τότε υπουργό Νίκο Δένδια. Σε λιγότερο από μία εβδομάδα και αφού είχε εξετάσει μάρτυρες και είχε συγκεντρώσει υλικό, ο ανώτατος εισαγγελικός λειτουργός συνέταξε το πόρισμα του στο οποίο αναφερόταν στη μετάλλαξη της Χρυσής Αυγής από έναν κλειστό κύκλο ιδεολογικής επιμόρφωσης ναζιστών το 1987 σε πολιτικό σχηματισμό με επιχειρησιακό και πολιτικό τμήμα, των οποίων η ηγετική ομάδα είναι κοινή και αναγνωρίζει την απόλυτη εξουσία του αρχηγού. Σύμφωνα με το πόρισμα, στόχοι της οργάνωσης ήταν συγκεκριμένες κοινωνικές ομάδες, όπως μετανάστες, ιδεολογικοί αντίπαλοι ακόμη  και  άνθρωποι με νοητικά ή κινητικά προβλήματα. «Η βία είναι το μήνυμα και όχι το μέσον» για τα μέλη της Χρυσής Αυγής,  σύμφωνα με το πόρισμα του κ. Βουρλιώτη.

Η ποινική δίωξη για εγκληματική οργάνωση και η έκδοση ενταλμάτων σε βάρος της φερόμενης ως ηγετικής ομάδας ήταν θέμα χρόνου. Ακολούθησαν οι κινηματογραφικές συλλήψεις του αρχηγού Νίκου Μιχαλολιάκου, των βουλευτών Ηλία Κασιδιάρη, Γιάννη Λαγού, Ηλία Παναγιώταρου και Νίκου Μίχου αλλά και άλλων στελεχών του κόμματος.

Λίγες ημέρες αργότερα τα πρωτοκλασάτα στελέχη της Χρυσής Αυγής, μετά τις απολογίες τους στους ανακριτές Διαφθοράς, οδηγήθηκαν στη φυλακή, εκεί όπου, ήδη, βρισκόταν ο Γιώργος Ρουπακιάς για τη δολοφονία του Παύλου Φύσσα.

Εκτός φυλακής, με την επιβολή περιοριστικών όρων, παρέμειναν οι Ηλίας Κασιδιάρης, Ηλίας Παναγιώταρος και Νίκος Μίχος.

Στα μέσα Οκτωβρίου η δικογραφία της υπόθεσης, λόγω σπουδαιότητας, πήρε το δρόμο για το Εφετείο όπου η έρευνα ολοκληρώθηκε τον Ιούλιο του 2014. Στη λίστα των κατηγορουμένων αναφέρονταν 78 πρόσωπα, εκ των οποίων τα 30 βρίσκονταν στη φυλακή.

Τον Φεβρουάριο του 2015 το αρμόδιο Συμβούλιο Εφετών με βούλευμά του (215/2015) έκανε δεκτή, κατά πλειοψηφία (2-1), την πρόταση του εισαγγελέα Ισίδωρου Ντογιάκου παραπέμποντας σε δίκη συνολικά 69 κατηγορούμενους.

Οι δικαστές υιοθέτησαν το σκεπτικό του εισαγγελέα ο οποίος έκανε λόγο για εγκληματική οργάνωση που δρα υπό τον μανδύα πολιτικού κόμματος. Ο εισαγγελέας, μάλιστα, προσδιόριζε την έναρξη της οργάνωσης το 2008 θεωρώντας πως το έτος αυτό «εκδηλώθηκε εμφανώς η σωρευτική και εξακολουθητική εγκληματική της δράση» αν και «χρέωνε» στην Χρυσή Αυγή και παλαιότερες εγκληματικές ενέργειες.

Στο βούλευμα καταγράφεται η διαφωνία του εισηγητή εφέτη που, επικαλούμενος την σύμβαση του Παλέρμο κατά του διακρατικού οργανωμένου εγκλήματος, έκρινε πως δεν μπορεί να αποδοθεί κατηγορία εγκληματικής οργάνωσης στην περίπτωση της Χρυσής Αυγής καθώς δεν προκύπτει οικονομικό όφελος. Ωστόσο, οι συνάδελφοί του διαφωνούν προβάλλοντας την εφαρμογή της εξαιρετικά αυστηροποιημένης κύρωσης της Σύμβασης του Παλέρμο από την Ελλάδα το 2010 .

Τα επόμενα βήματα

Μετά από ακροαματική διαδικασία 5,5 ετών το Τριμελές Εφετείο Κακουργημάτων πρόσθεσε την «υπογραφή» του στο βούλευμα που μιλά για την εγκληματική οργάνωση Χρυσή Αυγή και τη δράση της και πλέον η ηγεσία και τα μέλη της βρίσκονται μια ανάσα πριν ακούσουν τις ποινές που θα τους επιβληθούν με την εισαγγελέα, στην πρόταση της,  να αποκλείει ουσιαστικά την διευθυντική ομάδα από κάθε εύνοια στον καταλογισμό της ποινής. Τη Δευτέρα, 12 Οκτωβρίου 2020, οι δικαστές θα ανακοινώσουν την απόφασή τους για την αναγνώριση ή όχι ελαφρυντικών στους καταδικασθέντες. Πρόκειται για μία κρίσιμη απόφαση καθώς θα καθορίσει το πλαίσιο των ποινών με το οποίο θα βρεθούν αντιμέτωποι οι κατηγορούμενοι. Είναι ενδεικτικό πως για το αδίκημα της διεύθυνσης εγκληματικής οργάνωσης το πλαίσιο ποινής είναι από 5 μέχρι15 έτη κάθειρξης, ενώ στην περίπτωση που τους αναγνωριστούν ελαφρυντικά οι προβλεπόμενες ποινές θα κυμανθούν από 2 μέχρι 8 έτη κάθειρξης. Για εκείνους  που καταδικάστηκαν για ένταξη σε εγκληματική οργάνωση το πλαίσιο ποινής είναι από 5 έως 10 έτη κάθειρξης. Αν, όμως, το δικαστήριο τους αναγνωρίσει ελαφρυντικό, το πλαίσιο των ποινών είναι από 1 έως 5 έτη.

Μετά την ανακοίνωση της απόφασης επί των ελαφρυντικών, το δικαστήριο θα κληθεί να αποφασίσει για τις ποινές που θα επιβληθούν στους κατηγορούμενους που κρίθηκαν ένοχοι με ή χωρίς ελαφρυντικά. Θα έχει προηγηθεί η σχετική εισήγηση της εισαγγελέως της έδρας αλλά και οι τοποθετήσεις των συνηγόρων υπεράσπισης.

Η ανακοίνωση των ποινών θα σημάνει και τη «μάχη των μαχών» που θα δώσει η υπεράσπιση διεκδικώντας για τους εντολείς της αναστολή μέχρι τη δίκη τους στο Εφετείο.

Και σε αυτή την περίπτωση απαιτείται η πρόταση της εισαγγελέως ενώ με ιδιαίτερο ενδιαφέρον αναμένεται αν οι κατηγορούμενοι σε αυτό το στάδιο της διαδικασίας δώσουν το «παρών» στο δικαστήριο, ζητώντας να μην οδηγηθούν στη φυλακή, μιας και μέχρι τώρα έχουν επιλέξει να ενημερώνονται για τις αποφάσεις της δικαιοσύνης από τους συνηγόρους τους. Πληροφορίες αναφέρουν πως πολλοί συνήγοροι υπεράσπισης έχουν ζητήσει από τους κατηγορούμενους να βρεθούν ενώπιον του δικαστηρίου την κρίσιμη ώρα που θα αποφασίζει για την επόμενη ημέρα, ώστε να αποφύγουν την σύλληψή τους στην περίπτωση που δεν τους δοθεί αναστολή. Πάντως, ο μόνος που έχει δημοσιοποιήσει την πρόθεσή του να εμφανιστεί στη δικαστική αίθουσα, κατά την διάρκεια της ακροαματικής διαδικασίας της Δευτέρας, είναι ο ευρωβουλευτής Ιωάννη Λαγός,  ο οποίος καταδικάστηκε ως ένας από τους διευθυντές της εγκληματικής οργάνωσης.