Τα εξαιρετικά δημοφιλή μπλε πλάσματα με την ιδιαίτερη στρουμφογλώσσα τους τα ξέρουν απέξω και ανακατωτά όλα τα παιδιά του πλανήτη εδώ και τουλάχιστον μισό αιώνα.
Τα Στρουμφάκια παραμένουν από τα δημοφιλέστερα παιδικά προγράμματα της οικουμένης, έχοντας ακόμα και τη δική τους Παγκόσμια Ημέρα!
Και βέβαια η Παγκόσμια Ημέρα των Στρουμφ, η 25η Ιουνίου, δεν είναι άλλη από τη μέρα που ήρθε στον κόσμο ο άνθρωπος που τα έκανε να στρουμφίζουν, ο βέλγος καρτουνίστας με το ψευδώνυμο «Πεγιό».
Κατά κόσμο Πιερ Καλιφόρ (ή Καλιφόρντ, μιας και ήταν βρετανικής καταγωγής), ο σκιτσογράφος φιλοτέχνησε το μεσαιωνικό σύμπαν του στρουμφοχωριού στη δεκαετία του 1950, με τα Στρουμφ να κάνουν το ντεμπούτο τους σε κόμικ του εμβληματικού βελγικού περιοδικού «Spirou» την 23η Οκτωβρίου 1958. Παρά τον δευτεραγωνιστικό τους ρόλο στην ιστορία του Πεγιό «Johan et Pirlouit», τα Στρουμφάκια σύντομα θα ανεξαρτητοποιούνταν και θα αποκτούσαν τη δική τους υπόσταση, με τις πρώτες στρουμφο-ιστορίες να αποκτούν σταδιακά τη δική τους θέση στις σελίδες του κόμικ.
Οι αναγνώστες λάτρεψαν φυσικά αμέσως τα χαρωπά μπλε πλάσματα που ζούσαν σε σπίτια σαν μανιτάρια μέσα στο δάσος και σύντομα τα Στρουμφάκια θα γίνονταν παγκόσμιο φαινόμενο της ποπ κουλτούρας! Στις αρχές της δεκαετίας του 1980 η συμφωνία του Πεγιό με το στούντιο της Hanna Barbera θα έφερνε το μπλε σύμπαν στις ΗΠΑ και ένα κινούμενο σύμβολο του 20ού αιώνα είχε μόλις γεννηθεί!
Ταινίες (η πρώτη το 1975), 3D ταινίες (2001), τηλεοπτικές σειρές, τραγούδια, θεματικά πάρκα και ανάρπαστα μπλε εμπορεύματα μετά, τα Στρουμφάκια απέκτησαν τη δική τους θέση στην ίδια την ιστορία των κόμικ, γεννώντας στην πορεία μια παγκόσμια στρουμφομανία.
Όσο για το ιδιότυπο μπλε σύμπαν τους, η κόρη του δημιουργού, Βερονίκ Καλιφόρ, αποκάλυψε παλιότερα ότι οφείλουν την ονομασία τους σε μια αλατιέρα! Ο Πεγιό έτρωγε με έναν φίλο του και κάποια στιγμή εκείνος θέλησε το αλάτι, λέγοντας στον Καλιφόρ «δώσε μου το Στρουμφ» (αντί για το «αλατιέρα»). Η λέξη κόλλησε στον Πεγιό και τη θυμόταν ακόμα όταν έψαχνε όνομα για τα αξιολάτρευτα νανάκια του.
Όσο για το μπλε χρώμα των Στρουμφ, αυτό ήταν λέει ιδέα της συζύγου του Πεγιό, την ίδια στιγμή που πρότυπο για τη δημιουργία της Στρουμφίτας υπήρξε η ίδια η Βερονίκ, κοριτσάκι ακόμη όταν ο πατέρας της άρχισε να δουλεύει το στρουμφοχωριό…
Πρώτα χρόνια
Ο Πιερ Καλιφόρ (ή Καλιφόρντ, ανάλογα αν ρωτάμε γαλλόφωνο ή αγγλόφωνο) γεννιέται στις 25 Ιουνίου 1928 στις Βρυξέλλες μέσα σε μεσοαστική οικογένεια βρετανο-βελγικής καταγωγής (άγγλος πατέρας, βελγίδα μητέρα). Όπως και κάθε άλλο παιδί, ο Πιερ μεγαλώνει με τα κόμικ της εποχής, που περιλαμβάνουν από τη δουλειά του Herge μέχρι και τις αμερικανικές περιπέτειες του Μίκι Μάους και της θεότρελης παρέας του.
Η πρώτη του δουλειά, που ήρθε νωρίς στη ζωή του, ήταν βοηθός μηχανικού προβολής σε κινηματογράφο των Βρυξελλών κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Μετά την Απελευθέρωση, θα βρεθεί σε στούντιο animation (CBA) να μαθητεύει στο σκίτσο (καλοκαίρι του 1945). Παρά το γεγονός ότι το στούντιο έκλεισε λίγο αργότερα, ο Πιερ θα γνωρίσει εκεί μια σειρά από σπουδαίους καρτουνίστες της γενιάς του, όπως τον φοβερό και τρομερό Morris ας πούμε, που λίγο αργότερα θα σκάρωνε τον Λούκι Λουκ.
Την ώρα λοιπόν που οι συνάδελφοί του άρχισαν να δουλεύουν για λογαριασμό των κόμικ που κυκλοφορούσαν από τον οίκο Editions Dupuis, ο Πιερ, ο μικρότερος της παρέας, γράφτηκε στη Σχολή Καλών Τεχνών των Βρυξελλών. Στα πανεπιστημιακά έδρανα θα παραμείνει ωστόσο μόλις 3 μήνες, καθώς το ταλέντο του άρχισε να αναγνωρίζεται και σύντομα θα έβρισκε δουλειά σε διαφημιστικές εταιρίες.
Αυτή την εποχή είναι που υιοθετεί το καλλιτεχνικό ψευδώνυμο Πεγιό και βλέπει τις πρώτες ιστορίες του να κυκλοφορούν στην αγορά από το «Riquet», το ειδικό ένθετο της καθημερινής εφημερίδας «L’Occident», τον Απρίλιο του 1946. Η πένα του γέννησε την ινδιάνικη ιστορία «Pied-Tendre», η οποία έδωσε τη θέση της στην προσκοπίνα «Puce» (ένας χαρακτήρας που θα εμφανιζόταν λίγο αργότερα στον «Μόγλη»).
Η πρώτη ολοκληρωμένη ιστορία του Πεγιό, το «Une Enquete de l’Inspecteur Pik», δημοσιεύτηκε στο παιδικό εφημεριδάκι του εμπορικού κέντρου Le Bon Marche, αν και η πραγματική εκκίνηση της καριέρας του ως καρτουνίστα θα ξεκινούσε με τη συνεργασία του με την εφημερίδα «La Derniere Heure». Εκεί θα εξοικειώσει το κοινό του με τη μεσαιωνική ιστορία «Johan» (1947).
Την επόμενη χρονιά θα λανσάρει την πρώτη σειρά της άλλης γνωστής ιστορίας του «Poussy», που θα του φέρει ένα πρώτο όνομα.
Σημαντικός σταθμός ήταν το 1952, όταν μετακινήθηκε στο περιοδικό «Spirou» και σκάρωσε τη σειρά περιπετειών «Le Chatiment de Basenhau». Ήταν στο περιοδικό αυτό που ο Johan του θα έπαιρνε την οριστική μορφή του, έγχρωμος πλέον (με τη βοήθεια της συζύγου του Nine) και με την ξεκαρδιστική Pirlouit τώρα στο πλευρό του.
Το «Johan et Pirlouit» πια ήταν ένα από τα δημοφιλέστερα κόμικ του «Spirou», κάτι που ανάγκασε την εκδότρια εταιρία Dupuis να κυκλοφορήσει τις ιστορίες τους σε 13 ξεχωριστούς τόμους (μεταξύ 1954-1970)…
Η γέννηση των Στρουμφ
Ήταν σε επεισόδιο του «Johan et Pirlouit» το 1958 (με τίτλο «La Flute a Six Trous») που οι δύο ήρωες θα απαντούσαν για πρώτη φορά τα παράξενα μπλε πλασματάκια που ονομάστηκαν Στρουμφ (Schtroumpf).
Όπως είπαμε, η ιστορία για τη γέννηση του ονόματος ήταν θρυλική: σε γεύμα του Πεγιό με τον συνάδελφο καρτουνίστα Franquin, ο τελευταίος του ζήτησε την αλατιέρα, κάνοντας ωστόσο ένα ευτυχές λάθος (αντί για «Passez-moi le sel», ο Franquin είπε «Passez-moi le schtroumpf»)!
Ο εκδότης του «Spirou» Yvan Delporte αναγνώρισε σχεδόν αμέσως την προοπτική των Στρουμφ και έπεισε τελικά τον Πεγιό να σκαρώσει μια σύντομη ιστορία με πρωταγωνιστές τα μεσαιωνικά αλλόκοτα μπλε όντα. Οι πρώτες σόλο εμφανίσεις των «Les Schtroumpfs» έλαβαν χώρα μεταξύ 1959-1962 σε ειδικό τεύχος του «Spirou» και από το 1963 τα Στρουμφάκια είχαν βρει πια τον δρόμο για τις σελίδες του κανονικού περιοδικού.
Παρά το γεγονός ότι από κάποια στιγμή τα Στρουμφάκια θα ήταν απλώς μια υπέροχη παιδική ιστορία, στα πρώτα αυτά χρόνια ο Πεγιό (με τη σύμφωνη πάντα γνώμη του εκδότη Yvan Delporte) ήθελε τα μπλε πλάσματα να παρωδούν καυτά κοινωνικά θέματα!
Όσο για το «κόλλημα» του δημιουργού με τον Μεσαίωνα, ο γιος του Τιερί είπε χρόνια αργότερα ότι αυτό συνέβαινε γιατί απλώς ο πατέρας του δεν μπορούσε να σχεδιάσει αυτοκίνητα!
Άλλες δουλειές
Αστέρι πια του χώρου, παρά το γεγονός ότι ο Πεγιό γνώρισε απίστευτη φήμη και αναγνωρισιμότητα τόσο με τα Στρουμφάκια όσο και με το «Johan et Pirlouit», δεν έμεινε σε αυτά. Το 1960 δημιούργησε άλλον έναν δημοφιλέστατο χαρακτήρα, τον πιτσιρικά ήρωα με την υπεράνθρωπη δύναμη «Benoit Brisefer».
Πέρα από τις πολλές ακόμα ιστορίες που γέννησε η ασίγαστη πένα του, ο Πεγιό ήταν ο επίσημος σκιτσογράφος της βελγικής προσκοπικής εταιρίας (1960-1965). Τα πολλά σχεδιαστικά μέτωπα που είχε όμως πλέον ανοιχτά καλούσαν σε συνεργασίες, κι έτσι μια μακρά σειρά σκιτσογράφων θα συνεργάζονταν μαζί του, παραμένοντας δάσκαλος για τις νεότερες ηλικίες.
Κάποια στιγμή έφτιαξε το δικό του στούντιο, το Studio Peyo, και δημιούργησε κυριολεκτικά σχεδιαστική σχολή, αφήνοντας γερή παρακαταθήκη στις κατοπινές γενιές. Τον ίδιο τον απασχολούσαν τώρα σχεδόν αποκλειστικά τα Στρουμφάκια και οι ολοένα και περισσότερες απαιτήσεις τους, με τις άλλες ιστορίες του να είναι πια όλο και πιο σπάνιες.
Ο Πεγιό μπλέχτηκε έτσι στον κυκεώνα της προώθησης και εμπορικής εκμετάλλευσης των Στρουμφ και δεν έβρισκε χρόνο να συγκεντρωθεί σε νέες περιπέτειες. Ακόμα και τα κόμικ με τα Στρουμφάκια ήταν τώρα πιο σύντομα και είχαν από καιρό απολέσει την κοινωνική σάτιρα που χαρακτήριζε τα πρώτα χρόνια.
Το 1977 κυκλοφόρησε η πρώτη ποτέ στρουμφοταινία («La Flute a Six Trous»), με τα μπλε όντα να μεταγλωττίζονται σε πάμπολλες γλώσσες και να κατακτούν έτσι τον κόσμο.
Μέχρι τη δεκαετία του 1980, το γνωστότατο στούντιο Hanna Barbera είχε ήδη αγοράσει τα τηλεοπτικά δικαιώματα των Στρουμφ, κάνοντάς τα πια παγκόσμιο φαινόμενο!
Πλέον ο Πεγιό, με τον Yvan Delporte πάντα στο πλευρό του, επέβλεπε απλώς τα σενάρια που έφτιαχνε το στούντιο στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού και δεν ήταν σπάνιο οι δικές του ιστορίες που δημοσιεύονταν ακόμα στο «Spirou» να πηγάζουν από τα κινούμενα σχέδια της Hanna Barbera!
Ακόμα και μια ολόκληρη σειρά από μπλε χαρακτήρες που εμφανίστηκαν σταδιακά ήταν ιδέες των δημιουργών της αμερικανικής φίρμας και όχι του ίδιου του Πεγιό, που οι κακές γλώσσες ισχυρίζονταν ότι πια δεν αναγνώριζε τη δουλειά του. Το στρουμφοχωριό είχε τώρα περισσότερους από 100 χαρακτήρες και αφορούσε αποκλειστικά στους μικρούς μας φίλους, καθώς η κοινωνική σάτιρα δεν χωρούσε σε αμερικανικό τηλεοπτικό προϊόν.
Πάντοτε τελειομανής, ο «αργοκίνητος» (για τα αμερικανικά ήθη) Πεγιό συνέχισε να δημιουργεί σποραδικά νέες ιστορίες, εκχωρώντας ωστόσο την ευθύνη της παραγωγής σε συνεργάτες του, οι οποίοι έτρεχαν κυριολεκτικά να καλύψουν τη ζήτηση και να προλάβουν τις προθεσμίες…
Τελευταία χρόνια
Η διεθνής πια επιτυχία των Στρουμφ στη δεκαετία του 1980 αλλά και το γεγονός της εξαγοράς του εκδοτικού οίκου Dupuis από τραπεζικό όμιλο των Βρυξελλών ανάγκασαν τον Πεγιό να επανακαθορίσει τις προτεραιότητές του. Τα δύο του παιδιά, Τιερί και Βερονίκ, ήταν τώρα υπεύθυνα για την εμπορική εκμετάλλευση των Στρουμφ, περιλαμβάνοντας το franshise, το λανσάρισμα του ανεξάρτητου πια κόμικ αλλά και τη δημιουργία του θεματικού πάρκου των Στρουμφ στο Maizieres les Metz της Γαλλίας.
Ένα νέο στούντιο φτιάχτηκε κατόπιν στις Βρυξέλλες για να στεγάσει τις πολυσχιδείς δραστηριότητες του Πεγιό, στο οποίο βρήκε δουλειά όλη η νέα γενιά των γαλλόφωνων δημιουργών. Ο Πεγιό ασχολούταν πια κυρίως με την εκπαίδευση των φιντανιών και όταν προλάβαινε (πολύ σπάνια πια) καθόταν στο σχεδιαστήριο για μια νέα ιστορία των Στρουμφ.
Το 1990 οι δημιουργίες του Πεγιό βρήκαν νέα στέγη, τον εκδοτικό οίκο Le Lombard, ο οποίος αγόρασε όχι μόνο τα Στρουμφ αλλά και το σύνολο της δουλειάς του σπουδαίου δημιουργού. Ο ίδιος είχε χάσει όμως την επιχειρηματική πλευρά της δουλειάς του και η υγεία του έφθινε ολοταχώς.
Με τη βοήθεια του γιου του και δύο καλών του συνεργατών, άρχισε πάντως να δουλεύει μια μακροσκελή στρουμφο-ιστορία: το επετειακό «Le Schtroumpf Financier» σηματοδότησε για τον δημιουργό την επιστροφή στην κοινωνική παρωδία των πρώτων ημερών.
Ο Πεγιό πρόλαβε να δει και να χαρεί την έκδοση της νέας του δουλειάς, άφησε ωστόσο την τελευταία του πνοή λίγο αργότερα χτυπημένος από ανακοπή καρδιάς, την παραμονή των Χριστουγέννων (24 Δεκεμβρίου) του 1992, σε ηλικία 64 ετών.
Και όπως το έλεγε και ο ίδιος, «κατά βάθος, είμαστε όλοι Στρουμφάκια»…
Δείτε όλα τα πρόσωπα που φιλοξενούνται στη στήλη «Πορτραίτα» του newsbeast.gr
