Πώς γίνεται να είσαι γυναίκα και να μιλάς ανοιχτά στις συντηρητικότατες ΗΠΑ του 19ου αιώνα για εξίσωση των φύλων, κατάργηση της δουλείας και αποτίναξη της θανατικής ποινής;
Αν είσαι η Λούσι Στόουν, ένα πνεύμα τόσο ελεύθερο όσο και ο αέρας, όλα είναι δυνατά!
Κι αυτό γιατί η παθιασμένη σουφραζέτα και ακούραστος κήρυκας των γυναικείων δικαιωμάτων μέτρησε στη ζωή της μια σειρά από σημαντικές πρωτιές που ήρθαν να αλλάξουν το τοπίο για την κοινωνική θέση της γυναίκας.
Ήταν η πρώτη γυναίκα της Μασαχουσέτης που έπαιρνε ποτέ πανεπιστημιακό πτυχίο και η πρώτη που κράτησε το δικό της επίθετο μετά τον γάμο (μια κίνηση τόσο συμβολική όσο και νομικά πρωτοπόρα)! Αλλά και με τον θάνατό της έμελλε να απολαύσει άλλη μια πρωτιά, ως η πρώτη γυναίκα των ΗΠΑ (και πρώτος άνθρωπος στη Νέα Αγγλία) που αποτεφρώθηκε.
Ρήτορας φοβερός και γυναίκα μαχητικότατη, η Στόουν περιλαμβάνεται πια στο πάνθεο του παγκόσμιου γυναικείου κινήματος ως μια σουφραζέτα αλλιώτικη από τις άλλες: ήταν οι δικοί της πύρινοι λόγοι για τη θέση της γυναίκας, τα δικαιώματα των σκλάβων και τη μάστιγα της θανατικής ποινής που θα πυροδοτούσαν τη σπίθα του φεμινισμού, με μια μακρά σειρά σκληροπυρηνικών σουφραζέτων των ΗΠΑ να εντάσσονται στον αγώνα όταν άκουσαν τα ανατρεπτικά της λόγια (όπως η άλλη ηγέτιδα Susan Anthony).
Ριζοσπαστική στις απόψεις της και προοδευτική μέχρι εκεί που δεν παίρνει, η Στόουν έγραψε πολύ, μίλησε πολύ, αγωνίστηκε ακόμα πιο πολύ κατά τη διάρκεια του Αμερικανικού Εμφυλίου Πολέμου, καθώς ο δικός της πόλεμος δεν έληγε με την παράδοση των όπλων.
Και μάλιστα μιλούσε υπέρ της γυναικείας ψήφου και κατά του αποτρόπαιου θεσμού της δουλείας σε μια εποχή που οι γυναίκες αποθαρρύνονταν και αποτρέπονταν δραστικά από τέτοιες εμπρηστικές δημόσιες δηλώσεις.
Και όλα θα ξεκινούσαν όταν αρνήθηκε να εγκαταλείψει το επίθετό της για χάρη του συζύγου της, λέγοντας περίφημα: «Μια σύζυγος δεν θα πρέπει πλέον να παίρνει το όνομα του συζύγου της πιο πολύ από ό,τι θα έπρεπε να κρατά το δικό της. Το όνομά μου είναι η ταυτότητά μου και δεν πρέπει να χαθεί»…
Πρώτα χρόνια
Η Λούσι Στόουν γεννιέται στις 13 Αυγούστου 1818 στη μικρή οικογενειακή φάρμα της Μασαχουσέτης ως το όγδοο από τα 9 παιδιά της αγροτικής οικογένειας. Ήδη από μικρή θα μυηθεί στη ρητορεία κατά της δουλειάς, καθώς αμφότεροι οι γονείς της ήταν ταγμένοι στον σκοπό αυτό και είχαν δώσει τις δικές τους μάχες κατά του ντροπιαστικού θεσμού.
Έξυπνη και χαρισματική, η Στόουν δεν είχε κανέναν ενδοιασμό να εξεγερθεί ακόμα και κατά των φιλελεύθερων γονέων της: βλέποντας τα μεγαλύτερα αδέρφια της να φοιτούν σε κολέγια, η 16χρονη κοπέλα θέλησε κι αυτή πανεπιστημιακή εκπαίδευση, παρά τις σφοδρές αντιρρήσεις του οικογενειακού της περιβάλλοντος.
Κι έτσι θα παρακολουθήσει κόντρα σε όλους το 1839 σεμινάρια για να μπορεί να γίνει δασκάλα, αν και η ανώτερη αυτή εκπαίδευση δεν ικανοποιούσε τη δίψα της για μάθηση. Θα γραφτεί λοιπόν στο Oberlin College του Οχάιο, ένα από τα λίγα ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα που πρόσφεραν προγράμματα και για γυναίκες, αν και δεν ήταν όσο προοδευτικό ήθελε να δηλώνει, καθώς αποθάρρυνε ανοιχτά τις φοιτήτριες από μια σειρά εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων, όπως ας πούμε τα μαθήματα για δημόσιες ομιλίες!
Απτόητη η Στόουν στο εχθρικό αυτό περιβάλλον, η οποία πλήρωνε μάλιστα μόνη της τα τσουχτερά δίδακτρα κάνοντας δουλειές του ποδαριού, κατάφερε να αποφοιτήσει το 1847 με επαίνους, γινόμενη έτσι η πρώτη γυναίκα ολόκληρης της Μασαχουσέτης που έπαιρνε ποτέ πανεπιστημιακό τίτλο! Τι δυναμικός τρόπος να ξεκινήσεις τη ζωή σου…
Ρήτορας φοβερός
Έχοντας ήδη επιδείξει την πλήρη γκάμα των προσόντων της και φανερώνοντας τους σκοπούς για τους οποίους ήθελε να παλέψει, έγινε προστατευόμενη του κοινωνικού αναθεωρητή William Lloyd Garrison, τον οποίο γνώρισε στο πανεπιστήμιο. Εκείνος μεσολάβησε για να βρει η Στόουν την πρώτη της δουλειά στην Αμερικανική Εταιρεία Κατά της Δουλείας (American Anti-Slavery Society). Ο παθιασμένος λόγος της ταίριαζε γάντι στις σφοδρές απόπειρες του οργανισμού για την αποτίναξη του θεσμού της σκλαβιάς, εγκαινιάζοντας έτσι μια λαμπρή καριέρα στην εμπροσθοφυλακή του δημόσιου λόγου.
Την ώρα που οι συντηρητικοί αντίπαλοί της την παρενοχλούν στους λόγους της και την προπηλακίζουν, εκείνη συνεχίζει απτόητη να μιλά στο κοινό, γινόμενη σταδιακά η επίσημη (και πύρινη) φωνή του αγώνα για την κατάργηση της δουλείας. Την ίδια στιγμή, μιλά ανοιχτά για τον υποτιμημένο κοινωνικά ρόλο της γυναίκας και καλεί σε δραστικές αλλαγές για τη βελτίωση των γυναικείων δικαιωμάτων, όπως η εκχώρηση ψήφου. Για όλα αυτά, η εκκλησία θα την αφορίσει, η ίδια εκκλησία που παρακολουθούσαν μάλιστα πιστά οι ευσεβείς γονείς της.
Μνημειώδης στιγμή ήταν το 1850, όταν η οραματίστρια Στόουν συγκαλεί το Πρώτο Συνέδριο για τα Δικαιώματα των Γυναικών! Ορόσημο στον αγώνα για τη γυναικεία ισότητα, το συνέδριο της Μασαχουσέτης χαιρετίστηκε ως η σημαντικότερη στιγμή στη μέχρι τότε πορεία του φεμινιστικού κινήματος και η Στόουν ξεπήδησε από τις διαδικασίες ως η αδιαπραγμάτευτη ηγέτης του αγώνα. Όσο για τον λόγο που εκφώνησε εκεί, σύντομα βρήκε τον δρόμο για όλες τις εφημερίδες του έθνους!
Για τα επόμενα χρόνια, η Στόουν περιδιάβηκε τη Βόρεια Αμερική από άκρη σε άκρη για να μεταφέρει την παθιασμένη κραυγή της για γυναικεία ισότητα σε κάθε γωνιά των ΗΠΑ, επιστρέφοντας στη Μασαχουσέτη μόνο για τη διοργάνωση του ετήσιου πια φεμινιστικού συνεδρίου.
Όπου ξεπηδούσαν θύλακες γυναικείας αντίστασης, η Στόουν θα ήταν παρούσα να αναλάβει τα ηνία και να οργανώσει το κίνημα δίνοντας τα αγωνιστικά της φώτα. Δεν υπήρχε πρώιμη γυναικεία οργάνωση που να μην την είχε βασικό συντελεστή, είτε μιλάμε για το Κάνσας είτε για τη Γυναικεία Ένωση του Νιου Τζέρσεϊ. Ταυτοχρόνως, σκάρωνε συνεχώς νέες δυναμικές ομάδες για τη διεκδίκηση της ψήφου, τον απώτερο στόχο του γυναικείου κινήματος, και η ίδια ήταν ιδρυτικό μέλος του οργανισμού National Woman Suffrage Association που θα ενορχήστρωνε κατόπιν κεντρικά όλες τις απόπειρες.
Συνταγμένη σε κάθε ευγενή σκοπό, είχε βάλει στο στόχαστρο κάθε αδικία και κοινωνική «παράλειψη», μιλώντας και γράφοντας συνεχώς κατά των κοινωνικών ανισοτήτων. Στην ίδια χρωστά η Αμερική την ένωση για την προώθηση των ίσων δικαιωμάτων (American Equal Rights Association), την οποία συνίδρυσε το 1866…
Προσωπική ζωή
Ήταν το 1855 όταν η Στόουν παντρεύτηκε τελικά τον Henry Blackwell, έναν επίσης ταγμένο κήρυκα κατά της θανατικής ποινής και της δουλείας, έπειτα από δύο μακρά χρόνια πιέσεων να της φορέσει το στεφάνι. Και βέβαια η γαμήλια τελετή μετατράπηκε σε αρένα για τις διαμαρτυρίες της νύφης, τυπικό εξάλλου της Στόουν, όταν εξεγέρθηκε κατά του γαμήλιου εθιμοτυπικού και της νομικής συνήθειας η σύζυγος να παίρνει το επίθετο του άντρα της!
«Μια σύζυγος δεν θα πρέπει πλέον να παίρνει το όνομα του συζύγου της πιο πολύ από ό,τι θα έπρεπε να κρατά το δικό της. Το όνομά μου είναι η ταυτότητά μου και δεν πρέπει να χαθεί», εξηγούσε η Στόουν στον εμβρόντητο παπά, η έκπληξη του οποίου γιγαντώθηκε όταν είδε και τον σύζυγο να συμφωνεί. Ανήκουστο! Το μαχητικό αντρόγυνο έκανε έγγραφη διαμαρτυρία για το γεγονός και πέτυχε τελικά τους σκοπούς του, κόντρα σε κάθε πρόβλεψη.
Κι έτσι αποσύρθηκαν ήρεμοι πια στη Βοστόνη, όπου έγιναν γονείς μιας κόρης…
Κατοπινά χρόνια
Όπως όμως και σε κάθε προβεβλημένο πολιτικό και κοινωνικό κίνημα, οι συγκρούσεις στο εσωτερικό του φεμινιστικού κινήματος ήταν προ των πυλών. Μετά τον Εμφύλιο Πόλεμο, η Στόουν αποξενώθηκε από τις άλλες ηγέτιδες του κινήματος και κυρίως τις παλιές συμμάχους της Susan B. Anthony και Elizabeth Cady Stanton (που είχαν συνταχθεί στον αγώνα έπειτα από δική της παρώθηση), όντας πια πιο συντηρητική στις επιδιώξεις της και τα μέσα πάλης από τη νέα γενιά του κινήματος.
Ενδεικτική εδώ είναι η υποστήριξη της Στόουν στη 15η Τροποποίηση του Αμερικανικού Συντάγματος που έδινε το δικαίωμα της ψήφου στους έγχρωμους άντρες όχι όμως και τις γυναίκες. Την ώρα που οι σκληροπυρηνικότερες σουφραζέτες αντιτάχθηκαν σθεναρά, η Στόουν το είδε ως βήμα θετικό που άνοιγε διάπλατα τις πόρτες και θα οδηγούσε κάποια στιγμή και στη γυναικεία ψήφο. Οι Anthony και Stanton θεώρησαν ωστόσο την τροποποίηση ως μεσοβέζικη λύση και την υποστήριξη της Στόουν ως εσχάτη προδοσία στους σκοπούς του φεμινιστικού κινήματος!
Και ήταν ακριβώς η κόρη της Στόουν, Alice, αλλά και η κόρη της Stanton, Harriot, που θα αναλάμβαναν το έργο να επανασυμφιλιώσουν τις δύο πτέρυγες πια του αμερικανικού φεμινιστικού κινήματος, αφήνοντας στο περιθώριο τις ιδεολογικές κόντρες των μανάδων τους. Η ίδρυση της National American Woman Suffrage Association το 1890 ήταν εδώ το μεγάλο βήμα για την ακόμα δυναμικότερη διεκδίκηση.
Την ώρα που η Στόουν έζησε για να δει το τέλος της δουλείας, πέθανε 30 χρόνια πριν θεσμοθετηθεί τελικά η γυναικεία ψήφος, αφήνοντας την τελευταία της μαχητική πνοή στις 19 Οκτωβρίου 1893. Η σορός της αποτεφρώθηκε σύμφωνα με τις επιθυμίες της, μετρώντας όπως είπαμε άλλη μια πρωτιά με τον θάνατό της…
Δείτε όλα τα πρόσωπα που φιλοξενούνται στη στήλη «Πορτραίτα» του newsbeast.gr
