Ο ηθοποιός που σφράγισε τις ζωές δύο μεγάλων κυριών του θεάτρου

Μέχρι να ερμηνεύσει ο Ανδρέας Φιλιππίδης τον χουντικό αξιωματικό Μηνά Κατσάμπελα στη «Λούφα και παραλλαγή» (1984), είχε ήδη μια μεγάλη καριέρα στις πλάτες του. Ηθοποιός του θεάτρου, του κινηματογράφου, του ραδιοφώνου και της τηλεόρασης, όλοι έλεγαν πως τον χαρακτήριζε η απλότητα, η ευγένεια και η αρχοντιά. Αρετές που του αναγνώρισαν σαφώς οι δύο σύζυγοί του, η Δέσπω Διαμαντίδου και η Λίλλη Παραγιάννη, που ήταν αμφότερες παράφορα ερωτευμένες μαζί του. Τόσο παράφορα που κατόπιν οι δυο μεγάλες κυρίες του ελληνικού θεάματος θα συνδέονταν με βαθιά φιλία, έχοντας πολλά κοινά και προφανώς την αγάπη τους για τον ηθοποιό, σκηνοθέτη και παραγωγό Φιλιππίδη. Όταν εκείνος έφυγε από τη ζωή το 1989, Παπαγιάννη και Διαμαντίδου θα έκαναν σταθερή παρέα κάθε Σάββατο, πίνοντας το τσάι τους και μοιραζόμενες τις μνήμες τους για το θέατρο, τον κινηματογράφο και τον Ανδρέα. Τη Λίλλη την είχε μαθήτρια στη σχολή του Θεάτρου Τέχνης του Κάρολου Κουν το 1957, όπου ερωτεύτηκαν κεραυνοβόλα και παντρεύτηκαν, βρίσκοντας ο ένας στον άλλο τον παντοτινό συνοδοιπόρο. Πέρασαν 32 χρόνια μαζί, ως συμπρωταγωνιστές, συνθιασάρχες και σύζυγοι. Αλλά και η πρώτη του σύζυγος, Δέσπω Διαμαντίδου, δεν άλλαξε ποτέ το επίθετό του, με το οποίο ήταν επισήμως καταχωρημένη στο -παλιό- μητρώο του Σωματείου Ελλήνων Ηθοποιών από τις 2 Ιουνίου 1942. Δυο αρχόντισσες του θεάτρου αγάπησαν τον ίδιο άντρα και ανέπτυξαν μια βαθιά και ουσιαστική φιλία που περιστράφηκε γύρω από τον εκλεκτό Ανδρέα Φιλιππίδη, που πέρα από ηθοποιός και θιασάρχης, υπήρξε για ένα μεγάλο διάστημα της ζωής του καθηγητής υποκριτικής. Ήταν όμως και πολλά ακόμα, όπως για παράδειγμα λάτρης του σκακιού και μεγάλος σκακιστής! Πρωταθλητής στο πρώτο πρωτάθλημα σκάκι ηθοποιών το 1972, ο Φιλιππίδης διατήρησε άσβεστη τη μεγάλη του αγάπη για το επιτραπέζιο παιχνίδι και έμαθε πολλά παιδιά να παίζουν σκάκι. Αρχοντικός, αν και πάντα προσιτός και ευχάριστος, ο Φιλιππίδης άφησε το χνάρι του στην εγχώρια showbiz ως ένας μεγάλος κύριος σανιδιού και πανιού…

Πρώτα χρόνια

Ο Ανδρέας Φιλιππίδης γεννιέται στις 6 Ιανουαρίου 1919 στην Αθήνα ως γιος του γνωστού ηθοποιού του μουσικού θεάτρου Μάνου Φιλιππίδη. Το μήλο έπεσε κάτω από τη μηλιά, κι έτσι την ώρα που γράφεται στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, περνά το κατώφλι της Δραματικής Σχολής του Εθνικού Θεάτρου, βάζοντας τα θεμέλια μιας μεγάλης και μακράς καριέρας που ερχόταν ολοταχώς…

Καριέρα

Η εξέχουσα θεατρική του καριέρα περιλαμβάνει χρόνια δουλειάς στις μεγαλύτερες σκηνές της χώρας, από το Εθνικό Θέατρο και το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος μέχρι το Ελεύθερο Θέατρο. Επί σειρά ετών ιδιώτευσε ως θιασάρχης, ανεβάζοντας τα έργα που ήθελε να παρουσιάσει στο θεατρόφιλο κοινό της χώρας μας. Για εξίσου πολλά χρόνια, πέρα από πρωταγωνιστικούς ρόλους στις παραστάσεις που ανέβαζε, κρατούσε και τον ρόλο του σκηνοθέτη, παρουσιάζοντας έργα του κλασικού και σύγχρονου ρεπερτορίου. Εξίσου μακρά και σπουδαία ήταν και η παιδαγωγική του καριέρα, διατηρώντας τη θέση του δασκάλου υποκριτικής σε πολλές σχολές της Αθήνας. Στη Δραματική Σχολή Θεοδοσιάδη δίδαξε εξάλλου για 20 συναπτά χρόνια. Στον ελληνικό κινηματογράφο εμφανίζεται για πρώτη φορά το 1947, στα «Παιδιά της Αθήνας», ευρύτερα γνωστός θα γίνει ωστόσο από το 1956, όταν θα ενσαρκώσει τον Μήτρο στο ιστορικό φιλμ «Ο αγαπητικό της Βοσκοπούλας», την πρώτη έγχρωμη ελληνική ταινία! Πραγματικά γνωστός κινηματογραφικά θα γίνει το 1962, όταν θα παίξει στην αξέχαστη «Φαίδρα» του Ζιλ Ντασέν, που θα φτάσει στα μεγαλύτερα φεστιβάλ του κόσμου (η Μερκούρη είχε λάβει υποψηφιότητα για Χρυσή Σφαίρα). Το ελληνικό κοινό τον θυμόταν για χρόνια ως Πέτρο Καρέλη στο «Ρεμάλι της Φωκίωνος Νέγρη» (1965), εκείνος όμως έπαιξε σε περισσότερες από 45 ταινίες και συνεργάστηκε με την αφρόκρεμα της ελληνικής κινηματογραφίας, από τον Παντελή Βούλγαρη, τον Ζιλ Ντασέν, τον Νίκο Φώσκολο και τον Γιάννη Δαλιανίδη, μέχρι τον Ντίνο Κατσουρίδη, τον Βασίλη Γεωργιάδη και τον Σταύρο Τσιώλη, περνώντας χωρίς πρόβλημα από την κωμωδία στο δράμα και τανάπαλιν. Αναφέρουμε ενδεικτικά μερικές ταινίες της πλούσιας κινηματογραφικής του εργογραφίας: «Η ζούγκλα των πόλεων» (1970), «Υπολοχαγός Νατάσσα» (1970), «Αγάπη για πάντα» (1970), «Ο δασκαλάκος ήταν λεβεντιά» (1970), «Ο επαναστάτης Ποπολάρος» (1971), «Διακοπές στο Βιετνάμ» (1971), «Κατάχρησις εξουσίας» (1971), «Ζητείται επειγόντως γαμπρός» (1971), «Ο τρελοπενηντάρης» (1971), «Ο εχθρός του λαού» (1972), «Συνωμοσία στη Μεσόγειο» (1975) και «Γκαρσονιέρα για δέκα» (1981).

Το 1980 ενσάρκωσε τον ναύαρχο Κουντουριώτη στο «Ελευθέριος Βενιζέλος 1910-1927» του Παντελή Βούλγαρη, αποδεικνύοντας για άλλη μια φορά πόσο μεγάλος ηθοποιός ήταν. Οι τελευταίες του κινηματογραφικές δουλειές θα έρθουν το 1984 σφραγίζοντάς τον στη συνείδηση του κινηματογραφόφιλου κοινού τόσο ως γυμνασιάρχης στο καλτ «Θηλυκό θηριοτροφείο» του Ζερβού όσο και ως αντισυνταγματάρχης Μηνάς Κατσάμπελας στην αξέχαστη «Λούφα και παραλλαγή» του Περράκη. Μεγάλη καριέρα έκανε και στη μικρή οθόνη, έχοντας στο ενεργητικό του 30 περίπου ποιοτικά σίριαλ και μια σειρά από αξέχαστους ρόλους της ελληνικής τηλεόρασης: από τη «Γειτονιά μας» (1972) και τους «Γιους του Κάιν» (1973) μέχρι τον «Συμβολαιογράφο» (1979), τη «Μεθυσμένη Πολιτεία» (1980) και το «Σιγά, η πατρίδα κοιμάται» (1987). Οι περισσότεροι τον θυμούνταν βέβαια από την κλασική σειρά «Ο Χριστός ξανασταυρώνεται» (1975) ως άρχοντα Πατριαρχέα. Ο Φιλιππίδης δεν πρόλαβε να παίξει στην ιδιωτική τηλεόραση, μίλησε ωστόσο ήδη από το 1979, όταν άνοιξε το σπίτι του με τη σύζυγό του Λίλλη Παπαγιάννη στο περιοδικό «Τηλέραμα», αναλύοντας τα κρατικά τηλεοπτικά πράγματα της εποχής (ΕΡΤ και ΥΕΝΕΔ). Σε μια άποψη σχεδόν προφητική, ο Φιλιππίδης είχε αναφερθεί στην ιδιωτική τηλεόραση λέγοντας: «Πιστεύω στα ιδιωτικά κανάλια. Ο ελεύθερος ανταγωνισμός είναι η καλύτερη πλευρά και ενοχλεί όταν δεν υπάρχει. Θα έπρεπε παράλληλα με τα δυο κανάλια να υπάρχουν και δυο ιδιωτικά και όχι καθοδηγούμενα από το κράτος. Το κράτος υπάρχει στις δημοκρατίες για να δίνει τις δυνατότητες στην ατομική πρωτοβουλία». Δέκα χρόνια αργότερα, το όραμά του θα γινόταν πραγματικότητα. Μεγάλη παρακαταθήκη άφησε και στο ραδιόφωνο, ενώ σε μια σχετικά άγνωστη πλευρά της ζωής του παρουσίασε το 1987 το βραχύβιο σκακιστικό τηλεπαιχνίδι «Τυχερή σκακιέρα», ξεδιπλώνοντας την παντοτινή του αγάπη για το σκάκι. Ο ίδιος ήταν εξάλλου πρωταθλητής στο Πρώτο Σκακιστικό Πρωτάθλημα Ελλήνων Ηθοποιών το 1972 και είχε πολλά να πει για το σκάκι. Επίσης, μετά τη χουντική Επταετία, εκλέχτηκε αντιπρόεδρος του Σωματείου Ελλήνων Ηθοποιών…

Προσωπική ζωή

Όπως είπαμε, ο Φιλιππίδης παντρεύτηκε νωρίς νωρίς τη Δέσπω Διαμαντίδου, με την οποία απέκτησε έναν γιο. Η γυναίκα της ζωής του ήταν όμως η Λίλλη Παπαγιάννη, με την οποία υπήρξαν ζευγάρι στη ζωή και την τέχνη για 32 χρόνια. Τη γνώρισε μαθήτρια του Κουν στο Θέατρο Τέχνης, όταν εκείνη ήταν 22 χρονών κι εκείνος 38. Ο Ανδρέας Φιλιππίδης έφυγε από τον κόσμο στις 8 Ιανουαρίου 1989, σε ηλικία 70 ετών, και κηδεύτηκε στο δημοτικό κοιμητήριο του Ζωγράφου. Τον αποχαιρέτισαν φίλοι και θαυμαστές ως μια από τις πιο ευγενικές μορφές που πέρασαν ποτέ από τον καλλιτεχνικό χώρο της πατρίδας μας… Δείτε όλα τα πρόσωπα που φιλοξενούνται στη στήλη «Πορτραίτα» του newsbeast.gr