Η αναγεννησιακή ιδιοφυΐα επιστήμης και τέχνης Λεονάρντο ντα Βίντσι

Το πρώτο πραγματικά μοντέρνο πνεύμα της Ιστορίας γεννήθηκε πριν από 550 χρόνια με έναν σκοπό στη ζωή: «Θα κάνω ότι δεν τόλμησε να κάνει κανείς στο παρελθόν. Θα κάνω καινούριες σκέψεις, θα ζωντανέψω καινούργια πράγματα». Και αυτό ακριβώς έκανε! Ως επιτομή επιστημονικού πνεύματος και καλλιτεχνικής αρτιότητας, ο ντα Βίντσι άφησε παρακαταθήκη έργα-σταθμούς στην τέχνη, αλλά και αναρίθμητες εφευρέσεις που έφεραν το μέλλον μερικούς αιώνες πιο κοντά. Πλάι στον «Μυστικό Δείπνο» και τη «Μόνα Λίζα» του, ο μεγάλος Φλωρεντινός κατασκεύασε οχυρωματικά έργα, μηχανές θανάτου, αλλά και δημιουργικούς τρόπους για να φτάσει ο άνθρωπος τόσο στους αιθέρες όσο και τον βυθό της θάλασσας. Κι όλα αυτά πάμπολλους αιώνες πριν πιστέψει η ανθρωπότητα ότι τα μεγαλεπήβολα σχέδια του ντα Βίντσι μπορούσαν να τελεσφορήσουν! Ζωγράφος, γλύπτης, αρχιτέκτονας, εφευρέτης και μηχανικός, δεν είναι και πολλά αυτά που δεν ήταν η ιδιοφυΐα της Ιταλικής Αναγέννησης, ένα πνεύμα τόσο ανήσυχο που δεν κοιμόταν καν για να μη χάνει τον χρόνο του. Ο Λεονάρντο εργαζόταν με καταιγιστικούς -σχεδόν απάνθρωπους- ρυθμούς, από το χάραμα ως το σούρουπο χωρίς να τρώει και να ξεκουράζεται, κι αυτό για να προλάβει να φέρει στη ζωή τις αμέτρητες ιδέες του που γεννιόνταν συνεχώς. Έχουν διασωθεί περισσότερες από 13.000 σελίδες με ιδιόχειρες σημειώσεις του ντα Βίντσι που απεικονίζουν τα πάντα, από ανθρώπινα μέλη με κάθε λεπτομέρεια μέχρι εκατοντάδες εφευρέσεις και κατασκευές που μοιάζουν να προέρχονται από σελίδες επιστημονικής φαντασίας. Οι σημειώσεις δε αυτές είναι γραμμένες με τέτοιο τρόπο ώστε μπορείς να τις διαβάσεις μόνο κοιτώντας μέσα από καθρέφτη! Τόσο εξαιρετικός ήταν σε ό,τι κι αν έκανε που οι σύγχρονοί του τον μισούσαν και τον ζήλευαν. Ο Μιχαήλ Άγγελος είναι εδώ ενδεικτικός, καθώς τον απεχθανόταν επειδή ήταν (και) τόσο καλός γλύπτης! Λίγοι άνθρωποι μπόλιασαν έτσι ιδανικά επιστήμη, τεχνολογία και τέχνη όπως ο φλωρεντινός δάσκαλος, που αφού κατάλαβε καλά τους νόμους της επιστήμης και της φύσης, έβαλε σκοπό να τους μεταφέρει στην ανθρώπινη επικράτεια, μαγεύοντας διαχρονικά το πνεύμα με την πολύπλευρη δράση του…

Πρώτα ταπεινά χρόνια

Ο Λεονάρντο γιος του Σερ Πιέρο από το Βίντσι γεννιέται στις 15 Απριλίου 1452 στο ορεινό χωριουδάκι Βίντσι της Τοσκάνης μέσα σε ένα αγροτόσπιτο. Η γέννησή του είναι σκάνδαλο, καθώς ήταν νόθος γιος του αξιοσέβαστου φλωρεντινού συμβολαιογράφου Σερ Πιέρο και μιας νεότατης χωρικής (γι’ αυτό και απουσιάζει το επίθετό του). Για να αποφευχθούν τα χειρότερα, το αγόρι μετακομίζει σε ηλικία 5 ετών στο κτήμα του πατέρα στο Βίντσι, όπου μεγαλώνει με τον ίδιο και την εκάστοτε μητριά του (από τις τέσσερις που θα παντρευτεί τελικά ο μπερμπάντης Πιέρο). Αργότερα θα σταλεί να μείνει με τους θείους και τους παππούδες του. Σχολείο δεν πήγε ποτέ, κι έτσι δεν έμαθε ελληνικά και λατινικά, τις γλώσσες των λόγιων, και ήταν μάλιστα αυτοδίδακτος στη γραφή, γι’ αυτό και έγραφε προς τα πίσω! Παρά την έλλειψη βιβλίων, το νεαρό αγόρι δείχνει από την πρώτη στιγμή ριπές της διάνοιάς του κάνοντας διορατικές παρατηρήσεις για τον φυσικό κόσμο και τον τρόπο που αυτός δουλεύει. Το παιχνίδι στην εξοχή του Βίντσι ήταν για τον μικρό Λεονάρντο περίοδος σωστής μαθητείας, καθώς τα πάντα, από το θρόισμα των φύλλων μέχρι και την κίνηση του νερού, αποτελούσαν γι’ αυτόν πηγή έρευνας. Κάποια στιγμή στην εφηβεία του διδάχτηκε τα βασικά της ορθογραφίας και της γραμματικής, αλλά και λίγα μαθηματικά, και τότε ο πατέρας του τον έστειλε στη Φλωρεντία για να μάθει μια τέχνη. Σε ηλικία 14 ετών θα βρεθεί στο εργαστήριο του μεγάλου ζωγράφου Βερόκιο, όπου και θα φανεί σύντομα η τρομακτική ικανότητά του στο σχέδιο αλλά και τη φαντασία. Ο ντα Βίντσι έμαθε δίπλα στον κορυφαίο Βερόκιο όχι μόνο ζωγραφική και γλυπτική, αλλά και πώς να δουλεύει το μέταλλο, το ξύλο και το δέρμα. Το πρώτο του γνωστό έργο μας έρχεται το 1473, όταν σχεδιάζει με πενάκι και μελάνι ένα τοπίο της κοιλάδας του ποταμού Άρνο. Παρά τη φήμη που απέκτησε από την αρχή μεταξύ των μαθητών του Βερόκιο, θα έπρεπε να περιμένει μέχρι τα 20 χρόνια της ζωής του για να προκριθεί ως ζωγράφος. Παρά το γεγονός ότι πλέον έχει περάσει τις εξετάσεις και μπορεί να ιδιωτεύσει ως επαγγελματίας, θα παραμείνει για άλλα πέντε χρόνια κοντά στον φωτισμένο του δάσκαλο, μόνο και μόνο λες για να τον ξεπεράσει! Ο Βερόκιο ολοκλήρωσε τη «Βάπτιση του Ιησού» το 1475 και άφησε τον μαθητή του να φτιάξει μέρος του φόντου, αλλά και τον νεαρό άγγελο στο πλάι. Όπως έγραψε ο μεγάλος Βασάρι στις βιογραφίες των μεγάλων δασκάλων της Αναγέννησης που κυκλοφόρησε το 1550, ο Βερόκιο βλέποντας το ταλέντο του Λεονάρντο πήρε την απόφαση να μην ξαναπιάσει πινέλο στο χέρι! Είναι δεν είναι αλήθεια, το γεγονός ότι ο νεαρός Λεονάρντο απέκτησε στη στιγμή φήμη ζωγράφου στη Φλωρεντία παραμένει. Την ίδια εποχή που άρχισε να λαμβάνει τις πρώτες του παραγγελίες ήρθε όμως και το σκάνδαλο: ο ντα Βίντσι κατηγορείται για σοδομισμό, ένα έγκλημα που τιμωρούνταν με εξορία ή θάνατο, σε μια περίεργη υπόθεση ομοφυλοφιλικού οργίου με άλλους τέσσερις νεαρούς άντρες. Παρά το γεγονός ότι τελικά αθωώθηκε λόγω έλλειψης στοιχείων, τα χνάρια του χάνονται εντελώς για τα επόμενα δύο χρόνια!

Ο αναγεννησιακός άνθρωπος αναδύεται ξανά στο Μιλάνο

Όταν εγκατέλειψε το ατελιέ του Βερόκιο, ο ντα Βίντσι πήρε αμέσως την πρώτη του παραγγελία (1478) για την Αγία Τράπεζα του παρεκκλησιού μέσα στο Palazzo Vecchio της Φλωρεντίας, γεγονός που υποδεικνύει την πρώιμη φήμη που είχε αποκτήσει ήδη ως μαθητής. Τρία χρόνια αργότερα, αυγουστίνοι μοναχοί του ανέθεσαν να φτιάξει το έργο «Προσκύνημα των Μάγων», αν και ο ντα Βίντσι θα φύγει νύχτα από τη Φλωρεντία εγκαταλείποντας και τους δύο πίνακες ημιτελείς! Ένα μοτίβο που έμελλε μάλιστα να συνεχιστεί καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής του, με πολλές παραγγελίες να μην ολοκληρώνονται ποτέ εξαιτίας των τεράστιων καθυστερήσεών του. Έκανε τόσα πολλά που πώς να τα προλάβει όλα; Το 1482 ο φλωρεντινός ηγεμόνας Λορέντζο των Μεδίκων τον εξουσιοδοτεί να φτιάξει μια ασημένια λύρα και να την παραδώσει ως κίνηση καλής θέλησης στον Λουδοβίκο Σφόρτσα, τον ηγεμόνα του Μιλάνου. Ο ντα Βίντσι συναντήθηκε με τον κατοπινό Δούκα του Μιλάνου και κατάφερε να τον πείσει να τον προσλάβει. Όχι όμως ως καλλιτέχνη, μιας και ο Λεονάρντο δεν του ανέφερε ποτέ τα χαρίσματά του στις καλές τέχνες, αλλά ως στρατιωτικό μηχανικό! Με το εφευρετικό του μυαλό σκάρωσε αναρίθμητες πολεμικές μηχανές αλλά και έργα υποδομής (όπως τα περίφημα οχυρωματικά του έργα), που τα περισσότερα έμοιαζαν να έχουν προέλθει από το μέλλον. Αν και πάμπολλα από αυτά ήταν πρακτικές δημιουργίες που μπήκαν αμέσως στην παραγωγή, όπως το καινοτόμο άρμα του με τις ενσωματωμένες λεπίδες στις πλευρές, το θωρακισμένο άρμα μάχης του που κινούνταν με δύο ανθρώπους, αλλά και το γιγαντιαίο τόξο του, που χρειαζόταν μια ολόκληρη διμοιρία για να λειτουργήσει! Ο ντα Βίντσι θα περάσει στο πλευρό του Σφόρτσα τα επόμενα 17 χρόνια, σε μια από τις παραγωγικότερες περιόδους της καριέρας του. Ο δούκας και οι σύμβουλοί του του ανέθεταν πλήθος έργων που αποκάλυπταν την πολύπλευρη διάνοιά του, καθώς ο ντα Βίντσι λειτουργούσε πια ως αρχιτέκτονας και μηχανικός, πλαισιώνοντας τα μεγάλα δημόσια έργα που αναλάμβανε με πίνακες ζωγραφικής και γλυπτά επί παραγγελία από τη δυναστεία των Σφόρτσα. Ως αιχμή του δόρατος του αναγεννησιακού ανθρωπισμού, ο Λεονάρντο δεν έβλεπε καμία διάσταση μεταξύ επιστήμης και τέχνης, αλλά τουναντίον θεωρούσε τις δύο δραστηριότητες συμπληρωματικές και άμεσα συνδεδεμένες. Όπως έλεγε, η καταβύθιση στην επιστήμη τον έκανε καλύτερο καλλιτέχνη. Στη συλλογιστική του, η όραση ήταν η βασικότερη ανθρώπινη αίσθηση και τα μάτια το σπουδαιότερο όργανό μας. Γι’ αυτό και προσωπικό του σλόγκαν ήταν το «saper vedere», να ξέρεις να βλέπεις δηλαδή. «Ο καλός ζωγράφος έχει δύο βασικούς στόχους να ζωγραφίσει: τον άνθρωπο και την πρόθεση της ψυχής του», γράφει στα σημειωματάριά του, για να συνεχίσει: «Το πρώτο είναι εύκολο, το δεύτερο δύσκολο, γιατί πρέπει να εκφραστεί με χειρονομίες και κινήσεις των μελών του σώματος». Και για να είναι σε θέση να απεικονίσει σωστά τις χειρονομίες και τις κινήσεις, έβαλε σκοπό να μελετήσει την ανθρώπινη ανατομία, εγκαινιάζοντας έτσι μια μακρά περίοδο ανθρώπινης παρατήρησης στη ζωή του. Καθ’ όλη τη διάρκεια της δεκαετίας του 1480, ο Λεονάρντο διαμελίζει ανθρώπινα αλλά και ζωικά σώματα, γράφοντας εν αγνοία του ιατρική ιστορία: τα ιδιαιτέρως ακριβή και λεπτομερειακά σχέδιά του με το έμβρυο στη μήτρα, την καρδιά και το αγγειακό σύστημα, τα γεννητικά όργανα αλλά και το ανθρώπινο μυοσκελετικό σύστημα παραμένουν τα πρώτα ποτέ της ανθρωπότητας! Πλάι στις ανατομικές του ανησυχίες, ο ντα Βίντσι μελετούσε μανιωδώς βοτανολογία, γεωλογία, ζωολογία, αλλά και φυσική, αστρονομία και υδραυλική. Τις παρατηρήσεις και τις ιδέες του τις σκιτσάριζε διαρκώς στα σημειωματάριά του ή σε κόλλες χαρτί που είχε πάντα ζωσμένες στη ζώνη του. Κατόπιν ταξινομούσε τα σκίτσα κάτω από τέσσερις μεγάλες θεματικές: ζωγραφική, αρχιτεκτονική, μηχανική και ανθρώπινη ανατομία. Στο τέλος έφτασε να έχει γεμάτα αναρίθμητα σημειωματάρια με ακριβείς απεικονίσεις αλλά και επιστημονικές παρατηρήσεις, οι οποίες λειτουργούσαν ωστόσο περισσότερο ως θεωρητικές κατασκευές παρά ως απόπειρες πρακτικής εκμετάλλευσης. Ο πειραματισμός σπανίως έλαβε χώρα στη ζωή του. Επιστήμη και τέχνη διαπλέκονται εξάλλου αρμονικά στο περίφημο σκίτσο του για τον «Βιτρούβιο Άνθρωπο». Ως άνθρωπος πολύ μπροστά από την εποχή του, ο ντα Βίντσι συνέλαβε θεωρητικά τις βασικές αρχές μηχανών που ξέρουμε σήμερα ως ποδήλατο και ελικόπτερο. Αλλά και μιας πτητικής μηχανής που μιμούνταν τη φυσιολογία της νυχτερίδας!

Ο «Μυστικός Δείπνος» και άλλα αξιομνημόνευτα έργα

Στην περίοδο του Μιλάνου, ο Λεονάρντο έλαβε πολλές και λαμπρές παραγγελίες, όπως η «Παρθένος των Βράχων» (την ξεκίνησε το 1483), η οποία και είναι το πρώτο του έργο στο οποίο εφαρμόζει τόσο μια καινοτόμα τεχνική του κιαροσκούρο (το παιχνίδι φωτός και σκιάς), όσο και καταλήγει στη δική του συνεισφορά στην ιστορία της τέχνης, την τεχνοτροπία του σφουμάτο (η διαδοχή στους τόνους των χρωμάτων χωρίς αισθητή οπτική διαφοροποίηση). Ο εν λόγω πίνακας, παραγγελία φραγκισκανών μοναχών, τον καθιέρωσε μονομιάς ως μεγάλο μαέστρο της ζωγραφικής. Γύρω στο 1495 ο Λεονάρντο παίρνει άλλη μια παραγγελία από τον Δούκα του Μιλάνου: να φιλοτεχνήσει τον μυστικό δείπνο στον τοίχο του μιλανέζικου παρεκκλησιού Santa Maria delle Grazie. Το αριστούργημα της τέχνης χρειάστηκε περισσότερο από τρία χρόνια για να ολοκληρωθεί και έφερε τον Λεονάρντο στα πρόθυρα της τρέλας: αμίλητος και μανιωδώς επικεντρωμένος στην εκτέλεσή του, ο καλλιτέχνης αρνούνταν να φάει και να κοιμηθεί! Κι έτσι κατάφερε να αποκαλύψει το δράμα της στιγμής πριν από την εσχάτη προδοσία του Ιησού Χριστού. Αν και η καινοτόμα τεχνοτροπία του ντα Βίντσι και η επιλογή μιας ασυνήθιστης μείξης υλικών για τον «Μυστικό Δείπνο» θα τον έκαναν να αποσυντεθεί γρήγορα, γνωρίζοντας εκτεταμένη φθορά μέσα σε λίγα χρόνια από την ολοκλήρωσή του. Οι κατοπινές μάλιστα προσπάθειες για τη συντήρησή του έμελλε να καταστρέψουν περαιτέρω την αριστουργηματική τοιχογραφία, η οποία σταθεροποιήθηκε τελικά στα νεότερα χρόνια με σύγχρονες τεχνικές. Την ώρα βέβαια που τον είχε για να του φτιάχνει μεγαλειώδεις παρελάσεις και σοβαρά οχυρωματικά έργα, ο Δούκας του Μιλάνου επιστράτευσε τον μεγάλο του πανεπιστήμονα να κατασκευάσει τον θόλο για τον Καθεδρικό της πόλης, αλλά και ένα τεραστίων διαστάσεων άγαλμα του έφιππου πατέρα του και γενάρχη των Σφόρτσα, Φραντσέσκο. Με τη βοήθεια πια των δικών του μαθητών, το εργαστήριο του Λεονάρντο ασχολήθηκε με το άγαλμα για περισσότερο από 12 χρόνια (με μεγάλα διαλείμματα, πάντα!) και ο γλύπτης είχε κάποια στιγμή έτοιμο ένα πήλινο πρόπλασμα, αν και τότε ξέσπασε ο πόλεμος με τη Γαλλία, κι έτσι ο μπρούντζος χρειαζόταν τώρα για όπλα και όχι για τέχνη. Όταν οι γαλλικές δυνάμεις κατέλαβαν το Μιλάνο το 1499 και ένα από τα πρώτα πράγματα που έκαναν ήταν να καταστρέψουν το πήλινο πρωτόλειο, ο ντα Βίντσι εγκατέλειψε το Μιλάνο με την άμαξα του Σφόρτσα και του οίκου του…

Επιστροφή στη Φλωρεντία και «Μόνα Λίζα»

Αφού περάσει από Μάντοβα και Βενετία, ο ντα Βίντσι θα επιστρέψει στην Τοσκάνη και θα εγκατασταθεί για άλλη μια φορά στη Φλωρεντία. Το 1502-1503 εργάστηκε μάλιστα ξανά ως στρατιωτικός σύμβουλος και μηχανικός του Καίσαρα Βοργία, διοικητή των παπικών δυνάμεων. Ο ντα Βίντσι αναθεώρησε τα οχυρωματικά έργα της πόλης και πέρασε πολύ καιρό σχεδιάζοντας και επιβλέποντας την κατασκευή τους, η οποία άλλαξε το περιβάλλον τοπίο της Τοσκάνης! Ταυτοχρόνως σκάρωσε ακριβέστατους τοπογραφικούς χάρτες και κατόψεις της πόλης, την ίδια στιγμή (και πιθανότατα από κοινού με τον διπλωμάτη Νικολό Μακιαβέλι) που προσπάθησε να εκτρέψει τον ποταμό Άρνο ώστε να μην περνάει πια από τον προαιώνιο εχθρό της Φλωρεντίας, την Πίζα! Τώρα ζούσε στο ύπαιθρο για να επιβλέπει τα τεράστια έργα υποδομής και το 1503 θα επιστρέψει στη Φλωρεντία, όπου θα λάβει άλλη μια παραγγελία για μια κολοσσιαία τοιχογραφία μέσα στο Palazzo Vecchio, τουλάχιστον διπλάσια σε διαστάσεις από τον μιλανέζικο «Μυστικό Δείπνο». Δύο χρόνια αργότερα ωστόσο, όταν και η νέα τοιχογραφία του άρχισε να φθίνει ανεξήγητα, παραιτήθηκε από το έργο και το άφησε για άλλη μια φορά ημιτελές. Κανείς δεν μπορούσε ωστόσο να θυμώσει στο μεγαλύτερο όνομα επιστήμης και τέχνης της Ιταλίας, καθώς όλοι αναγνώριζαν τη μεγαλοφυΐα του και τα απρόοπτά της φυσικά. Την ίδια βέβαια χρονιά με την παραγγελία των Μεδίκων έλαβε χώρα και ένα ακόμα συμβόλαιο για έναν πίνακα που έμελλε να γίνει το μεγάλο του αριστούργημα αλλά και ένα από τα βαριά ονόματα της ιστορίας της τέχνης: η «Μόνα Λίζα!» Κανένα άλλο έργο δεν έχει αναλυθεί και παινεθεί τόσο από τους θεωρητικούς της τέχνης όσο η «Τζοκόντα», το αινιγματικό χαμόγελο της οποίας απαθανάτιζε άλλη μια εξαίσια ενσάρκωση της τεχνοτροπίας του, που πλέον όλοι αποκαλούσαν «σφουμάτο του Λεονάρντο». Κανείς δεν ξέρει ή είναι σίγουρος ποια απαθανατίζεται στον περίφημο πίνακα, ξέρουμε πάντως ότι επρόκειτο για παραγγελία από ευκατάστατο ιδιώτη. Αυτό που γνωρίζουμε με μεγάλη βεβαιότητα είναι ότι όποιος κι αν έκανε την παραγγελία, τον πίνακα στα χέρια του δεν τον πήρε ποτέ, καθώς η «Μόνα Λίζα» ήταν σταθερά ένα έργο που δουλευόταν από τον Λεονάρντο σε όλη του τη ζωή! Κι αυτό γιατί ήθελε να αποδείξει εδώ όλη του τη μεγαλοφυΐα αλλά και την ισόβια δέσμευσή του στην τελειότητα. Ντα Βίντσι και «Τζοκόντα» έγιναν αχώριστοι…

Τελευταία χρόνια

Το 1506 ο Λεονάρντο επέστρεψε στο Μιλάνο για να δουλέψει για τους Γάλλους που είχαν καταλάβει την πόλη εφτά χρόνια πρωτύτερα. Μεταξύ των μαθητών που έρρεαν στο φημισμένο ατελιέ του ήταν και ο νεαρός μιλανέζος αριστοκράτης Francesco Melzi, που θα γίνει ο στενότερος φίλος και συνεργάτης του κατά την τελευταία αυτή περίοδο της ζωής του. Κατά τη δεύτερη αυτή εποχή του Μιλάνου, ο ντα Βίντσι απέδωσε ελάχιστα ζωγραφικά έργα, καθώς πλέον το μεγαλύτερο μέρος των ημερήσιων ερευνών του καταλάμβανε η επιστήμη. Όπως ακριβώς και ο προκάτοχός του, Σφόρτσα, που είχε παραγγείλει στον Λεονάρντο ένα τεραστίων διαστάσεων έφιππο άγαλμα, έτσι και ο νέος ηγεμόνας του βασιλείου, Gian Giacomo Trivulzio, που είχε οδηγήσει τις γαλλικές δυνάμεις στο Μιλάνο το 1499, ζήτησε από τον κορυφαίο ζωγράφο της Αναγέννησης ένα επίσης κολοσσιαίο έφιππο άγαλμα για τον τάφο του. Και επίσης ομοίως, έπειτα από χρόνια δουλειάς και αμέτρητα σκίτσα του Λεονάρντο, ο Trivulzio μίκρυνε κάποια στιγμή την έκταση του μεγαλομανούς οράματός του, το οποίο εξάλλου ο ντα Βίντσι δεν ολοκλήρωσε ποτέ! Καταμεσής των πολιτικών αναταραχών που συγκλόνιζαν το Μιλάνο και τη σύντομη εκδίωξη των Γάλλων από τα τείχη του, ο ζωγράφος εγκατέλειψε την πόλη και το 1513 θα βρεθεί στη Ρώμη μαζί με τέσσερις μαθητές του εργαστηρίου του. Ο γιος του παλιού του πάτρονα, Τζουλιάνο των Μεδίκων, του έδωσε γενναίο μηνιαίο επίδομα αλλά και σπίτι μέσα στο παλάτι του Βατικανού. Αν και ο νέος αυτός προστάτης δεν του έδωσε ποτέ ευκαιρίες για δουλειά και χωρίς ασχολίες ο ντα Βίντσι δεν μπορούσε να ζήσει. Κι έτσι το έριξε τώρα στις μαθηματικές εργασίες και την επιστημονική εξερεύνηση. Ο Λεονάρντο ήταν παρών στη συνάντηση του 1515 ανάμεσα στον γάλλο βασιλιά Φραγκίσκο Α’ και τον Πάπα Λέων Ι’, όταν ο Φραγκίσκος τον έχρισε «Βασιλικό Ζωγράφο, Μηχανικό και Αρχιτέκτονα». Ο τοσκανός καλλιτέχνης πήρε τον πιστό του μαθητή Melzi και έφυγε για τη Γαλλία, για να μη γυρίσει ποτέ σε ιταλικό έδαφος. Τώρα ζούσε στα θερινά ανάκτορα του γάλλου ηγεμόνα, αν και πάλι δεν θα έκανε παρά ελάχιστα έργα τέχνης. Ένα από τα τελευταία του δημιουργήματα πάντως ήταν ένα μηχανικό λιοντάρι που περπατούσε και άνοιγε το στέρνο του αποκαλύπτοντας ένα μπουκέτο από κρίνα! Εκεί έζησε τα τελευταία του χρόνια και συνέχισε πυρετωδώς τις επιστημονικές του ασκήσεις μέχρι να τον βρει τελικά ο θάνατος στις 2 Μαΐου 1519, σε ηλικία 67 ετών. Ο βοηθός του έγινε ο βασικός κληρονόμος του έργου του αλλά και κύριος εκτελεστής της διαθήκης του, αν και η «Μόνα Λίζα» πήγε σε άλλο μαθητή του. Ο περιφημότερος άνθρωπος της Αναγέννησης μπορεί να είναι κυρίως γνωστός ως καλλιτέχνης, αξίζει πάντως να σημειωθεί ότι η καλλιτεχνική του παραγωγή είναι ιδιαιτέρως μικρή: λιγότεροι από 20 πίνακες του αποδίδονται σήμερα με σιγουριά! Ήταν τόσα τα ενδιαφέροντά του και τόση μικρή η μέρα (αλλά και η ζωή η ίδια) που δεν είχε χρόνο να ασχοληθεί με όλα όπως θα ήθελε. Και αυτό που ήθελε και πάσχιζε μια ζωή να πετύχει ήταν η τελειότητα… Δείτε όλα τα πρόσωπα που φιλοξενούνται στη στήλη «Πορτραίτα» του newsbeast.gr