Στη σκιά της τραγωδίας στα Τέμπη, ο υπουργός Επικρατείας αρμόδιος για τις Μεταφορές και Υποδομές Γιώργος Γεραπετρίτης παρουσιάζει τα άμεσα μέτρα για την ασφάλεια στο σιδηροδρομικό δίκτυο. Τα μέτρα παρουσιάστηκαν και «κλείδωσαν» σε σύσκεψη υπό τον πρωθυπουργό το απόγευμα της Τρίτης στο Μέγαρο Μαξίμου.
Η κυβέρνηση δεν θα επιτρέψει καμία συγκάλυψη, τόνισε αρχικά ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Γιάννης Οικονόμου.
Ο κ. Γεραπετρίτης εξέφρασε από την πλευρά του την οδύνη και τον σπαραγμό του για ό,τι συνέβη. Μίλησε για μια πρωτοφανή τραγωδία που μας συγκλόνισε όλους. Η οδύνη αυτή πρέπει να βρει μια κάθαρση, είπε.
Ξεκαθάρισε ότι δεν βρίσκεται εδώ ως εκπρόσωπος της κυβέρνησης για να κάνει κομματική ή πολιτική αντιπαράθεση. Δεν θα ακούσετε κανένα λόγο που να παραπέμπει σε μετάθεση ευθύνης.
«Η ευθύνη, η οποία αναλογεί στην παρούσα κυβέρνηση έχει αναληφθεί και ζητώ συγγνώμη εκ μέρους της κυβέρνησης και εμού προσωπικά», τόνισε.
Αναφερόμενος στο δυστύχημα, ο υπουργός τόνισε: «Βρέθηκα στον τόπο της τραγωδίας, είχα τη δυστυχία να δω επιτόπου τον τόπο που έγινε αλλά και να έχω προσωπική άποψη να δω το σύστημα πως λειτουργεί σε Λάρισα και Θεσσαλονίκη, επισκέφθηκα το γενικό νοσοκομείο Λάρισας – το τοπικό κέντρο τηλεδιοίκησης της Λάρισας λειτουργούσε απόλυτα και αδιαλείπτως- και το μοιραίο βράδυ ήταν αναγκαίο και οφειλόμενο να έχει υπάρξει η αυτόματη χάραξη που εξ ορισμού θα είχε αποτρέψει το δυστύχημα- ένα δεύτερο επίπεδο θα ήταν η χειροκίνητη αλλαγή του κλειδιού και ένα τρίτο επίπεδο θα έπρεπε να έχει υπάρξει παρακολούθηση στον ηλεκτρονικό πίνακα εκ των υστέρων μετά την αναχώρηση της αμαξοστοιχίας θα είχε αποφευχθεί το μοιραίο.
Υπήρξε και το ζήτημα ότι η αμαξοστοιχία είχε μπει στην εσφαλμένη γραμμή χωρίς να έχει υπάρξει αντίδραση. Υπήρξαν πλημμέλειες στην ανθρώπινη διαχείριση, άσχετα με το ανθρώπινο λάθος αν υπήρχε ένα πλήρες σύστημα τηλεδιοίκησης κατά πάσα πιθανότητα το δυστύχημα δεν θα είχε συμβεί».
Για το θέμα του προσωπικού είπε: Είναι προφανές ότι απαιτείται πιο εξειδικευμένο προσωπικό. Προϊόντος του χρόνου τα τελευταία 15 χρόνια υπήρξε σημαντική μείωση λόγω οικονομικών περιορισμών και συνταξιοδοτήσεων. Έγινε πολύ μικρός αριθμός αναπλήρωσης. Έγινε μια προσπάθεια σε 3 επίπεδα από την κυβέρνηση μέσω της κινητικότητας, μέσω προσλήψεων με ΔΠΥ περίπου 200, 69 κλειδούχοι και 73 σταθμάρχες και δρομολόγηση ενός σημαντικού αριθμού μόνιμων προσλήψεων στον ΟΣΕ. Για το 2021 διαγωνισμός για πρόσληψη 117 ατόμων εκ των οποίων 36 σταθμάρχες και το 2022 ακόμα 100.
Για τις υποδομές είπε: Ο σιδηρόδρομος λειτούργησε επί 50 χρόνια με έμφαση στην χειροκίνητη λειτουργία. Για πρώτη φορά το 2014 υπογράφηκε η σύμβαση με την οποία θα έχουμε καθολική αναβάθμιση υποδομών με την σηματοδότηση και την καθολική λειτουργία της τηλεδιοίκησης. Η σύμβαση αυτή αναπτύχθηκε μερικώς έως το 2017 και είχε υπάρξει παράδοση του 32% του παραδοτέου και δυστυχώς υπήρχαν σημαντικά σφάλματα και μόνο ένα 18% ήταν γνήσια λειτουργικό. Το 2017 σταμάτησε η εφαρμογή της σύμβασης γιατί προέκυψαν λάθη στην εφαρμογή και η αρμόδια αρχή χρηστού ελέγχου της ΕΕ διαπίστωσε ότι υπάρχουν σφάλματα. Και από το 2017 έως το 2019 καμία απολύτως παράδοση. Τότε αλλάζει η διοίκηση την ΕΡΓΟΣΕ και από το Νοέμβριο γίνεται προσπάθεια ανάταξης της σύμβασης. Υπογράφηκε συμπληρωματική το 2021. Τότε επανεκκίνησε η σύμβαση. Τώρα έχει παραδοθεί το 70% της σύμβασης και μέσα στο 2023 θα έχουμε την παράδοση του υπόλοιπου τμήματος.
Η επόμενη ημέρα στον σιδηρόδρομο
Για την επόμενη μέρα στον σιδηρόδρομο, ο κ. Γεραπετρίτης ανέφερε τα εξής:
- Υλοποίηση σύμβασης τεχνολογικής αναβάθμισης, θα γίνουν όλες οι αναγκαίες ενέργειες για να προχωρήσει με ταχύτατους ρυθμούς – ο πρωθυπουργός μίλησε με τον διευθύνοντα σύμβουλο της Aston Γαλλίας και ζήτησε οι χρόνοι αποπερατώσεις να είναι ταχείς
-
Επανεκκίνηση σιδηροδρόμου: είναι σημαντικό να μπορέσει να ξεκινήσει εκ νέου. Θα πρέπει να στηρίξουμε την εμπιστοσύνη του κοινού απέναντι στο σιδηρόδρομο, ένα λαϊκό μέσο φθηνότερο, αυτή η επανεκκίνηση θα γίνει υπό όρους αναβαθμισμένου συστήματος ασφαλείας
Θα περιλαμβάνει υποχρεωτικά δυο σταθμάρχες σε όλους τους σταθμούς – αυτό σημαίνει μείωση μεταφορικού έργου και με μεγαλύτερο συντονισμό στο πλαίσιο των τεχνικών δυνατοτήτων σε συνεργασία με την Hellenic Train
Η επανεκκίνηση θα γίνει μόνο υπό όρους ασφάλειας, τόνισε.
«Έχουμε νέα συνάντηση την Παρασκευή με όλους τους εργαζόμενους στους σιδηροδρόμους και είναι διατεθειμένοι να κάνουν ότι περνά από το χέρι τους προκειμένου η αναβάθμιση των μέτρων προστασίας να αγκαλιαστεί από όλους», τόνισε ακόμη ο υπουργός.
Σχετικά με την οικονομική ενίσχυση σημείωσε: Για πρώτη φορά φέτος αυξάνει ο κρατικός προϋπολογισμός προς τον ΟΣΕ στα 75 εκατομμύρια και ήδη έχουν εγγραφεί 85 εκατ. στο ταμείο ανάκαμψης για την αναβάθμιση των δομών Θα μελετηθεί εκ νέου το σύστημα που έχει να κάνει με εκπαίδευση και προσλήψεις.
Για την εκπαίδευση σταθμάρχη, τόνισε πως το πρόγραμμα περιλαμβάνει 6μηνο εκπαίδευσης θεωρητικά και πρακτικά και στο πεδίο καθώς και ψυχομετρικά τεστ.
Στο προσεχές διάστημα θα φέρουμε στη Βουλή προς ψήφιση αυστηρότερο πλαίσιο σε ότι αφορά κλοπές και φθορές στο δίκτυο – συμβαίνει επί χρόνια με αποτέλεσμα να έχουμε αδυναμία υποστήριξης
Μακροπρόθεσμα, όπως σημείωσε, υπάρχει ήδη εκπόνηση επιχειρησιακού σχεδίου για ΟΣΕ και ΕΡΓΟΣΕ με αλλαγή στη φιλοσοφία προσέγγισης ασφαλείας. «Για την αναβάθμιση των δικτύων και τη νέα στρατηγική στην Ελλάδα ο πρωθυπουργός είχε επικοινωνία με την πρόεδρο της ευρωπαϊκής επιτροπής και ήδη βρίσκεται τεχνικό κλιμάκιο στην Ελλάδα το οποίο θα συναντήσω το απόγευμα, ενώ ο πρωθυπουργός είχε επικοινωνία και με τον Γερμανό καγκελάριο και θα υπάρξει αποστολή κλιμακίου.
Κατανοώ το συλλογικό πόνο που έχει προκαλέσει στην κοινωνία το δυστύχημα για τον άδικο χαρακτήρα του. Γινόμαστε μάρτυρες καταστάσεων που δεν συνάδει στην εποχή, κατανοώ και τον θυμό. Διαβεβαιώνω ότι σε ότι αφορά την κυβέρνηση και εμένα προσωπικά αναλαμβάνω το ιερό καθήκον με διαφάνεια. Η έρευνα θα πάει μέχρι τέλους!».
Απαντώντας στη συνέχεια σε ερωτήσεις και συγκεκριμένα για την ειδική επιτροπή, τόνισε: «Πρόκειται για επιτροπή διοικητικού χαρακτήρα και όχι μια επιτροπή που ασχολείται με ποινικές συνιστώσες – το πόρισμα θα είναι στοιχείο της δικογραφίας. Δεν υφίσταται θέμα κυρώσεων από ΕΕ, η επιτροπή που έχει συσταθεί ήδη θα ολοκληρώσει το πόρισμα της το αμέσως προσεχές διάστημα και θα έχουμε και τη συγκρότηση του μόνιμου φορέα για αεροπορικά και σιδηροδρομικά ατυχήματα».
Για ποινικές ευθύνες πολιτικών προσώπων, ανέφερε ότι αυτό είναι ζήτημα της δικαιοσύνης να το κρίνει – δεν θα υπάρξει καμία σκιά όλα θα γίνουν με διαφανή τρόπο.
Σε ερώτηση «γιατί καθυστέρησε η ολοκλήρωση του έργου ασφαλείας;», απάντησε: «Για καθυστέρηση συμβάσεων θα ήθελα να έχουμε πλήρη εικόνα για τα ζητήματα που μιλάμε, τώρα τρέχουν δυο συμβάσεις για τεχνολογικό εξοπλισμό ( σηματοδότηση δικτύου, σύστημα όπου το τρένο θα βλέπει τη γραμμή, το σταθμαρχείο και το σημείο ελέγχου) αυτό απαιτεί εγκατάσταση στη γραμμή και στο τρένο και υπάρχει και το καθολικό σύστημα τηλεδιοίκησης που περιορίζει πολύ τον ανθρώπινο παράγοντα».
Ερωτηθείς πότε θα επαναλειτουργήσει ο σιδηρόδρομος είπε: Η επιθυμία μας είναι να επανεκκινήσει στον συντομότερο δυνατό χρόνο αλλά με ασφαλείς προϋποθέσεις. Ενδεχομένως έως και το τέλος του μήνα. Όταν λέμε μείωση μεταφορικού έργου εννοούμε μείωση σταθμών και δρομολογίων. Θα το δούμε με την εταιρεία. Δεν θα ξεκινήσει κανένα τρένο αν δεν έχουμε τις πρόσθετες δικλείδες ασφαλείας.
«Γιατί υπήρχαν καθυστερήσεις;» ρωτήθηκε επίσης ο Γιώργος Γεραπετρίτης, με τον ίδιο να απαντά: «Θα έπρεπε να είχαν ολοκληρωθεί πιο σύντομα όλα τα έργα τεχνολογικής αναβάθμισης, δεν θα κρυφτούμε πίσω από το δάχτυλο μας. Τέτοιου είδους συστήματα εφαρμόζονται ωστόσο σε τρεις χώρες στην Ευρώπη, άρα λειτουργούσε το σύστημα αυτό χωρίς να έχουμε τέτοιου είδους συμβάντα.
Με κάθε σεβασμό στην αξιωματική αντιπολίτευση και με στοιχεία δεν μπορεί να υποστηριχθούν τα λεγόμενα τους: η κρίσιμη σύμβαση αφορά 52 σταθμούς και 3 κέντρα τηλεδιοίκησης , το 2017 που σταμάτησε το έργο είχαν παραδοθεί 17 από τους 52 σταθμούς όπου αναγκάστηκαν και έγιναν επιπλέον έργα στους μισούς σταθμούς δηλαδη ξαναέγιναν από την αρχή, το έργο σταμάτησε το 2017 εντελώς.
Και δεν είχε παραδοθεί κανένα κέντρο τηλεδιοίκησης από τα τρία. Δεν είμαστε εδώ για να δούμε ποιος έχει κάνει τα περισσότερα σφάλματα, είμαστε εδώ απολογούμενοι στην ελληνική κοινωνία για όσα δεν προλάβαμε να κάνουμε- καλό είναι να κάνουμε την αυτοκριτική μας – 70% έχει παραδοθεί και εκτίμηση μας είναι ότι σύντομα θα έχουμε όλο το πλαίσιο».
Ερωτηθείς πόσο προσωπικό έχει ο ΟΣΕ είπε ότι υπάρχει σημαντική μείωση και προέκυψε την τελευταία τριετία γιατί υπήρξε μαζική αποχώρηση λόγω συνταξιοδοτήσεων. Εγιναν γρήγορες κινήσεις με 200 άτομα σταθμάρχες και κλειδούχους θα έχουμε επιπλέον 217. Τα προηγούμενα χρόνια είχαν προκηρυχθεί 35 θέσεις και είχαν γίνει 24 προσλήψεις. Θα αλλάξει το οργανόγραμμα και ό,τι είναι αναγκαίο θα στηριχθεί από την πολιτεία και στο κομμάτι της εκπαίδευσης και της επιμόρφωσης. Άρα θα έχουμε αναβάθμιση υποδομών, προσωπικού και οικονοική στήριξη του οργανισμού.
«Πρέπει να λειτουργήσουν τα τρένα χωρίς να υπάρχει έκπτωση στην ασφάλεια τους»
Αναφερόμενος και πάλι στην επόμενη μέρα, τόνισε: «Θα γίνει ότι είναι αναγκαίο για να υπάρξει ασφάλεια σιδηροδρόμων. Υπάρχει μια τάση που αναπτύσσεται να μην λειτουργήσει κανένα τρένο μέχρι τη συνολική αναβάθμιση. Η κυβέρνηση και οι εργαζόμενοι θέλουν να λειτουργήσει όχι μόνο γιατί διαφορετικά θα απαξιωθεί».
Για την ασφάλεια: «Δεν προβλεπόταν ποτέ υποχρεωτική παρουσία δυο σταθμαρχ’ων – ο προϊστάμενος μέχρι τώρα έκανε την κατανομή για τις 3 βάρδιες».
Για το συντονιστικό κέντρο στην Καρόλου: Δεν αποτελεί κέντρο τηλεδιοίκησης, δεν μπορεί να δει τις γραμμές σε πραγματικό χρόνο και για αυτό δεν μπορεί να αποτρέψει μια μοιραία πορεία. Αυτό που κάνει είναι ότι διασυνδέεται με παραδοσιακά μέσα ( ασύρματο, τηλέφωνο) δεν μπορεί να δει αλλά ακούει τις γραμμές. Ίσως θα ήταν σκόπιμο να επανέλθει η Hellenic train σε αυτό. Πρέπει να διασφαλίσουμε ισορροπία μεταξύ συγκοινωνιακού έργου και ασφαλείας για να μπορέσει να το λειτουργήσει.
Ερωτηθείς ποια είναι τα λάθη που αναγνωρίζει η κυβέρνηση είπε: δεν υπήρξε καμία αγνόηση οποιασδήποτε ενημέρωσης ή έγκαιρης προειδοποίησης. Έγιναν αυτά που έγιναν σε συγκεκριμένο πλαίσιο και δυστυχώς όλα δεν γίνονται από την μια ημέρα στην άλλη. Δεν προσήκει πάντως σε μια σύγχρονη χώρα να μην έχει αυτά τα σύγχρονα τεχνολογικά συστήματα. Αισθάνομαι ότι θα έπρεπε να τα έχουμε φέρει σε σύντομο χρόνο.
«Θα υπάρξει ένα πλαίσιο εκ μέρους της κυβέρνησης για τις οικογένειες των θυμάτων και θα ανακοινωθεί σε σύντομο διάστημα και δεν θα περιλαμβάνει μόνο αποζημιώσεις» σημείωσε ακόμη ενώ για την Hellenic Train και την καταβολή αποζημιώσεων είπε ότι η κυβέρνηση θα είναι από πάνω για το ζήτημα αποζημιώσεων.
Για την επανεκκίνηση και με ποια δρομολόγια θα ξεκινήσει να λειτουργεί και αν θα είναι με τα εμπορευματικά απάντησε: Δεν είμαι έτοιμος να σας απαντήσω αλλά δεν έχουμε ολοκληρώσει το σχέδιο αυτό. Θα έχω εκτενείς συζητήσεις με τους εργαζόμενους και την Hellenic Train. Θα έχουμε αύξηση του προσωπικού και μείωση του έργου. Θα εξασφαλίζεται απολύτως η ασφάλεια. Η όποια μείωση έργου θα συντείνει στην ασφάλεια των τρένων. Για το αν θα υπάρξει θέμα αποζημιώσεων από την Hellenic Trains είπε ότι δεν τίθεται κανέναν τέτοιο θέμα.
«Δεν υπήρξε ποτέ τυπική οριστική συμφωνία να επενδύσεις. Όταν μιλάμε γι αυτή την σύμβαση μιλάμε για ελληνική δημόσια υπηρεσία. Ο λειτουργός του τρένου να κάνει λειτουργίες ακόμα και αν δεν είναι εμπορικά εκμεταλλεύσιμες», σημείωσε επίσης ο υπουργός και συνέχισε: «Από τις λίγες ημέρες που έχω αναλάβει δεν υπάρχει εικόνα πλήρους διάλυσης. Υπάρχει ένα πλαίσιο με κενά και μια δρομολογημένη αναβάθμιση δυστυχώς με καθυστερήσεις αλλά εικόνα διάλυσης δεν έχω εγώ. Η πολιτική ευθύνη αναλήφθηκε στο υψηλότερο πολιτικό και επιχειρησιακό επίπεδο. Αν διαπιστωθούν και άλλες ευθύνες τότε οι πρώτοι που θα ανταποκριθούν θα είμαστε εμείς».
Για το πώς αξιολογεί την στάση της Hellenic Train είπε ότι έκανε μια δημόσια δήλωση σε ότι την αφορά. Εκείνο που αφορά αυτή την στιγμή την σχέση του ελληνικού δημοσίου με την εταιρεία είναι η επανεκκίνηση των τρένων και να τηρηθούν όλες οι συμβατικές υποχρεώσεις. Το γιατί θα το αξιολογήσει η ποινική δικαιοσύνη αλλά και η διοικητική διερεύνηση. Δεν πρόκειται να κρυφτούμε πίσω από το ανθρώπινο λάθος θα ψάξουμε το ζήτημα μέχρις εσχάτων.
Γιατί επιλέξαμε το συγκεκριμένο σύστημα: Δεν ισχύει ότι δεν συγκρούονται τρένα αλλού. Η μεγαλύτερη σύγκρουση έγινε στην Γερμανία που έχει το σύστημα αυτό. Το κρίσιμο είναι να έχει τέτοιες συνέργειες το σύστημα που να μηδενίζει το ανθρώπινο λάθος. Δεν έχω αν θα μηδενίζονται οι πιθανότητες. Το τρένο θεωρείται το ασφαλέστερο επίγειο μέσο. Δεν μπορούμε να μηδενίζουμε την λειτουργία των τρένων. Είμαστε πολύ αυστηροί στην σχέση μας με την Hellenic Train. Σε ότι αφορά τα υπόλοιπα ζητήματα έχουν να κάνουν με την Ρυθμιστική Αρχή Σιδηροδρόμων.
«Θέλω να υποσχεθώ στους Έλληνες πολίτες ότι δεν θα ξεκινήσει η λειτουργία αν δεν έχουμε διασφαλίσει στο μέτρο του δυνατού την ασφάλεια της κίνησης. Αυτό θα γίνει και με την συμβολή των εργαζομένων. Με την ολοκλήρωση των συστημάτων θα υπάρχει απεικόνιση σε πραγματικό χρόνο όλων των δυσλειτουργιών του δικτύου. Θα υπάρξει διάταξη που θα αυστηροποιεί τις ποινές για παρακώλυση συγκοινωνιών», υπογράμμισε ο κ. Γεραπετρίτης.
Για το αν υπάρχουν και άλλοι σταθμάρχες σαν τον συγκεκριμένο με ελάχιστη εμπειρία, είπε ότι αυτό θα ερευνηθεί. Υπάρχουν σταθμάρχες που είναι σε αυτά τα όρια ηλικίας και με όσους έχω συζητήσει δεν είναι μεγάλη ηλικία γιατί υπάρχει ένα επίπεδο εμπειρίας. Θα υπάρξει επαναξιολόγηση. Θέλει και κάποιες πρόσθετες δεξιότητες.
Για τον αριθμό των νεκρών: Οι καταγεγραμμένοι νεκροί είναι 55. Υπάρχουν δυο νεκροί που δεν έχουν ταυτοποιηθεί γιατί δεν υπάρχει γενετικό υλικό και δεν υπάρχουν συγγενείς. Έχουμε και 7 ασθενείς στην εντατική.
