Η πολιτική κρίση που δημιουργήθηκε στα Σκόπια, έπειτα από την κίνηση της Γαλλίας και το «άκυρο» για την ένταξη στην Ε.Ε., που οδηγεί τη γειτονική χώρα σε εκλογική διαδικασία την ερχόμενη άνοιξη, δημιουργεί τον κίνδυνο αναζωπύρωσης εθνικιστικών τάσεων στις χώρες των Δυτικών Βαλκανίων.
Παρόλα αυτά, το νέο όνομα της γειτονικής χώρας είναι διασφαλισμένο με ειδικές ρήτρες και δεν μπορεί να αλλάξει ακόμα κι αν ακυρωθεί η Συμφωνία των Πρεσπών, σημείωσε με δηλώσεις του στο news.gr ο γνωστός διεθνολόγος και εκτελεστικός διευθυντής του Ινστιτούτου Διεθνών Σχέσεων, Κωνσταντίνος Φίλης.
«Ακόμα κι εάν μια επόμενη κυβέρνηση στη Βόρεια Μακεδονία ήθελε να ακυρώσει τη Συμφωνία, αυτό που δεν μπορεί να ακυρώσει, είναι το νέο όνομα. Το νέο όνομα “Βόρεια Μακεδονία”, υπάρχουν συγκεκριμένα άρθρα και πρόνοιες μέσα στην υφιστάμενη συμφωνία, που ακόμα και σε περίπτωση ακύρωσης της Συμφωνίας το όνομα παραμένει.
Ως προς αυτό είμαστε εξασφαλισμένοι. Ως προς την περίπτωση του ΝΑΤΟ, σε περίπτωση ακύρωσης της Συμφωνίας, η ένταξη έχει τροχιοδρομηθεί», εξήγησε.
«Παρόλα αυτά, σε ένα ακραίο σενάριο, η Ελλάδα θα μπορούσε, παρά το γεγονός πως και η ίδια έχει κυρώσει την Συμφωνία και έχει επικυρώσει την ένταξη της γειτονικής χώρας στο ΝΑΤΟ, όλα αυτά έχουν γίνει με την προϋπόθεση της τήρησης της Συμφωνίας των Πρεσπών», τόνισε ο κ. Φίλης.
Ο οποίος πρόσθεσε: «Αν, λοιπόν, ερχόταν κάποια κυβέρνηση στη Βόρεια Μακεδονία για να την ακυρώσει, πέραν από το ότι αυτό δεν θα άλλαζε το όνομα των γειτόνων, θα δημιουργούσε πρόβλημα και με την ένταξη στο ΝΑΤΟ, διότι θα έδινε στην Ελλάδα ένα επιχείρημα ότι εφόσον ακυρώνεται η Συμφωνία τότε και εμείς αποσυρόμαστε από την υποστήριξη που προσφέραμε για την ένταξη στο ΝΑΤΟ.
Επαναλαμβάνω και τονίζω πως πρόκειται για ακραίο σενάριο. Τόσο ως προς το κομμάτι της ακύρωσης όσο και προς το κομμάτι της ελληνικής αντίδρασης.
Προσωπικά το σημαντικότερο ως προς τα νέα δεδομένα είναι δύο πράγματα».
«Απομακρύνεται η δυνατότητα τήρησης των συμφωνηθέντων»
Ο Κωνσταντίνος Φίλης συνέχισε: «Πρώτον να πω πως ο Ζάεφ και στις προηγούμενες εκλογές είχε χάσει, ήταν δεύτερο το κόμμα του, αλλά κατάφερε να φτιάξει κυβέρνηση με τα αλβανικά κόμματα. Άρα, και στις εκλογές της 12ης Απριλίου, στις οποίες εμφανίζεται δεύτερο στις δημοσκοπήσεις, είναι πιθανόν πάλι να φτιάξει κυβέρνηση, αρκεί να έχει μαζί του τα αλβανικά κόμματα.
Βέβαια, τα αλβανικά κόμματα είχαν “επενδύσει” στον Ζάεφ ως τον πολιτικό που θα τους έβαζε στο ΝΑΤΟ και την Ευρωπαϊκή Ένωση. Γι’ αυτό τον στήριξαν. Τώρα που δεν συνέβη αυτό, με την Ε.Ε. έχει ένα πρόβλημα έναντι των Αλβανών, αν και δεν οφείλεται στον ίδιο η αποτυχία αυτή, αλλά εν μέρει κάποιοι να του την χρεώσουν».
Ο γνωστός διεθνολόγος πρόσθεσε: «Το πρόβλημα, λοιπόν, για την Ελλάδα, είναι ότι απομακρύνεται η δυνατότητα που έχουμε, να χρησιμοποιήσουμε το ευρωπαϊκό χαρτί για να διασφαλίσουμε την τήρηση της Συμφωνίας. Όχι την ακύρωση, αλλά την τήρηση των συμφωνηθέντων.
Το δεύτερο είναι ότι αν η γειτονική χώρα μπει σε μια περίοδο εσωτερικής αστάθειας, το τελευταίο το οποίο θα τους ενδιαφέρει θα είναι η εφαρμογή της Συμφωνίας των Πρεσπών. Άρα, υπάρχει ο κίνδυνος να πάνε πίσω χρονικά αλλά και θεματικά ζητήματα, που σχετίζονται με την ίδια την εφαρμογή της Συμφωνίας.
Για παράδειγμα, ο πρόεδρος του VMRO αναφέρεται συνέχεια στη “Μακεδονία” και όχι στη “Βόρεια Μακεδονία”».
Όπως είπε ο κ. Φίλης, «η Γαλλία μας είχε προϊδεάσει εδώ και ενάμισι χρόνο. Από τον Ιούνιο του 2018, άρα δεν ήταν κεραυνός εν αιθρία. Δεύτερον, η Γαλλία λέει ότι πρώτα θα πρέπει να γίνει η εμβάθυνση της Ε.Ε. και έχει κάνει κάποιες πρωτοποριακές προτάσεις, μιλώντας για κοινό υπουργό Οικονομικών, για κοινό προϋπολογισμό κλπ και μετά να ακολουθήσει η διεύρυνση.
Το δεύτερο είναι ότι, επειδή ακριβώς η Γαλλία είναι σε αυτήν τη λογική, επικαλείται την πράγματι μη τήρηση των προϋποθέσεων από πλευράς Αλβανίας και Βόρειας Μακεδονίας με το κατά πόσο μπορούν να καταστούν υποψήφια προς ένταξη κράτη.
Απλώς, εδώ λέω δυο πράγματα: Πολλές φορές στο παρελθόν, ακόμα και σε σχέση με την Ευρωζώνη, οι επιλογές δεν έγιναν με κριτήρια και προϋποθέσεις αλλά με πολιτικά κριτήρια, άρα θα μπορούσε η Γαλλία και η Ολλανδία να σκεφτούν τους κινδύνους που συνεπάγεται η απόφαση αυτή σε σχέση με την αστάθεια στη Δυτική Βαλκανική και με τον ρόλο τρίτων δυνάμεων, που θα προσπαθήσουν να εκμεταλλευτούν αυτή την αστάθεια και το δεύτερο είναι ότι από τη στιγμή που ελήφθη αυτή η απόφαση, εγώ θεωρώ πως οι Γάλλοι προσπαθούσαν να κερδίσουν κάτι περισσότερο σε σχέση με τις προτάσεις Μακρόν από την Γερμανία, δημιουργούνται πλέον νέα δεδομένα στην περιοχή.
Καταληκτικά, επισήμανε: «Δεν έγινε δυνατό να διαχωριστούν οι δύο υποψηφιότητες, γιατί στη Βόρεια Μακεδονία θα μπορούσε να πει κανείς πως θα πρέπει να επιβραβευτεί ο Ζάεφ για τη Συμφωνία, ανεξάρτητα πως τη βλέπουμε εμείς ως Έλληνες. Έπρεπε να επιβραβευτεί για τη Συμφωνία, ενώ η Αλβανία έχει κάνει πολύ μικρά βήματα προς την Ευρώπη.
Δεν έγινε αυτός ο διαχωρισμός και αυτή την στιγμή τα Δυτικά Βαλκάνια βρίσκονται μπροστά σε μια δύσκολη κατάσταση, που πιθανότατα θα αναζωπυρώσει τους εθνικισμούς και μπορεί να επιφέρει αστάθεια και στο εσωτερικό αυτού που λέμε Βόρεια Μακεδονία, αλλά και στις μεταξύ τους σχέσεις».
