Η Ευρωπαϊκή Ένωση, που απειλείται με «διάλυση», βρίσκεται σε «κρίσιμη κατάσταση», προειδοποίησαν σήμερα Παρίσι και Βερολίνο στην άτυπη σύνοδο κορυφής της Μπρατισλάβας.
Σε έναν πύργο, πάνω σε έναν λόφο που δεσπόζει στον Δούναβη, οι ηγέτες των 27 χωρών-μελών της ΕΕ (χωρίς τη Βρετανία), προσπαθούν από το πρωί να καταλήξουν σε συμφωνία για την ατζέντα της αναγέννησης του «ευρωπαϊκού σχεδίου», ωστόσο οι εκκλήσεις για περισσότερη συνεργασία φαίνεται ότι βρίσκουν αντίθετες ορισμένες χώρες.
«Βρισκόμαστε σε κρίσιμη κατάσταση» υποστήριξε η καγκελάριος της Γερμανίας Άνγκελα Μέρκελ. Πρέπει «να δείξουμε με τις πράξεις μας ότι μπορούμε να τα καταφέρουμε καλύτερα», πρόσθεσε, αναφέροντας ως βασικές προτεραιότητες την ασφάλεια, την άμυνα και την καταπολέμηση της τρομοκρατίας.
Την ίδια βαρύτητα στην «άσχημη» κατάσταση της ΕΕ έδωσε και ο Γάλλος πρόεδρος Φρανσουά Ολάντ. «Ο κίνδυνος διάλυσης της Ευρώπης ποτέ δεν υπήρξε τόσο μεγάλος. Μιλώ σαφώς για την επιστροφή στα (εθνικά) σύνορα, το τέλος της ελεύθερης μετακίνησης, την εγκατάλειψη του ευρώ», έγραψε στη σελίδα του στο Facebook.
Μέρκελ και Ολάντ θα παραχωρήσουν κοινή συνέντευξη Τύπου μετά τη λήξη της συνόδου, ανέφεραν καλά πληροφορημένες πηγές.
Νωρίς το απόγευμα ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ υπέβαλε στους 27 ηγέτες έναν «οδικό χάρτη» όπου καταγράφονται τα βασικά θέματα στα οποία θα πρέπει να δοθεί προτεραιότητα κατά τους επόμενους έξι μήνες. Το γαλλογερμανικό δίδυμο έκανε ιδιαίτερη μνεία στην επανεκίνηση της ευρωπαϊκής άμυνας, κάτι που φαίνεται ότι επιθυμούν όλες οι χώρες.
Η Γαλλία «καταβάλλει τη βασική προσπάθεια για την ευρωπαϊκή άμυνα» όμως «δεν μπορεί να το κάνει μόνη της», προειδοποίησε ο Ολάντ. «Αν οι ΗΠΑ επιλέξουν να απομακρυνθούν, η Ευρώπη πρέπει να είναι σε θέση να αμυνθεί από μόνο της», υπογράμμισε.
Γαλλία και Γερμανία παρουσίασαν στην Μπρατισλάβα μια κοινή πρωτοβουλία με βάση την οποία θα εγκρίνονται ευκολότερα οι εξωτερικές επιχειρήσεις της ΕΕ και θα ενισχυθεί η χρηματοδότησή τους. Η αποχώρηση της Βρετανίας, που ανέκαθεν προτιμούσε να στηρίζεται στο ΝΑΤΟ, προσφέρει μια μοναδική ευκαιρία να προχωρήσει το θέμα της κοινής ευρωπαϊκής άμυνας, σημείωσαν διπλωματικές πηγές, ιδίως σε μια περίοδο που η Ευρώπη βρίσκεται περικυκλωμένη από κρίσεις, πολέμους και τρομοκρατία.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προτείνει κυρίως «κοινούς στρατιωτικούς πόρους», ένα «ενιαίο γενικό επιτελείο» και τη δημιουργία «πριν από το τέλος του έτους» ενός ευρωπαϊκού ταμείου για να δοθεί ώθηση στην έρευνα και την καινοτομία στην αμυντική βιομηχανία.
Στον τομέα της ασφάλειας, οι Ευρωπαίοι ηγέτες επιβεβαίωσαν ότι συμφωνούν στην ενίσχυση της προστασίας των εξωτερικών συνόρων της ΕΕ. «Οι περισσότεροι συγκλίνουν σε αυτό το σημείο, ζητούν κυρίως την γρήγορη ανάπτυξη ενός νέου ευρωπαϊκού σώματος συνοριοφυλάκων», ανέφερε ένας Ευρωπαίος διπλωμάτης.
Οι διαπραγματεύσεις του «διαζυγίου» με το Λονδίνο δεν ήταν στην ατζέντα της συνόδου όμως οι «27» συζήτησαν το θέμα κατά το γεύμα εργασίας που είχαν πάνω σε ένα κρουαζιερόπλοιο, υπό γερμανική σημαία, στον Δούναβη.
«Το Brexit ως θέμα δεν συζητήθηκε» εξήγησε ο ίδιος διπλωμάτης, λέγοντας ότι έγινε μια ενημέρωση για τις επαφές του Τουσκ με την πρωθυπουργό της Βρετανίας Τερέζα Μέι. «Δεν είχαν πολλά πράγματα να πουν αφού το Λονδίνο δεν έχει ακόμη ενεργοποιήσει τη διαδικασία του διαζυγίου» και οι Βρυξέλλες αρνούνται να διαπραγματευτούν πριν γίνει αυτό το βήμα.
Οι χώρες της λεγόμενης ομάδας του Βίσεγκραντ (Ουγγαρία, Πολωνία, Σλοβακία και Τσεχία) υπενθύμισαν εξάλλου σήμερα ότι επιθυμούν οι Βρυξέλλες να ακούν περισσότερο τις διαφορετικές απόψεις των χωρών-μελών. Επανέλαβαν ότι παραμένουν κάθετα αντίθετες στην εφαρμογή ενός υποχρεωτικού μηχανισμού ανακατανομής των προσφύγων, όπως το σχέδιο μετεγκατάστης που υιοθετήθηκε τον Σεπτέμβριο του 2015 από την ΕΕ, ενώ χώρες όπως η Ελλάδα και η Ιταλία ζητούν ακριβώς περισσότερη αλληλεγγύη από τους εταίρους τους για να σηκώσουν το βάρος της μεταναστευτικής κρίσης.
Η πρόσφατη έκκληση του υπουργού Εξωτερικών του Λουξεμβούργου για αποπομπή της Ουγγαρίας από την ΕΕ για παραβίαση των ευρωπαϊκών αρχών υπογραμμίζει τις ρωγμές στο ευρωπαϊκό οικοδόμημα. «Αυτή δεν είναι η άποψη της κυβέρνησή μου», είπε σήμερα στην Μπρατισλάβα ο Λουξεμβούργιος πρωθυπουργός Ξαβιέ Μπετέλ. «Βρισκόμαστε στο ίδιο τραπέζι, είμαστε μια οικογένεια, συζητάμε τα προβλήματα σαν οικογένεια, προσπαθούμε να βρούμε λύσεις», πρόσθεσε.
Ο πρωθυπουργός της Ουγγαρίας Βίκτορ Όρμπαν, που έχει προκηρύξει δημοψήφισμα για τη μετεγκατάσταση των προσφύγων, σε συνάντηση που είχε με τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Μάρτιν Σουλτς του ζήτησε «να αντιμετώπιζει με σεβασμό τους Ούγγρους».
«Εδώ ξεκινάμε μια διαδικασία», τόνισε ένας Ευρωπαίος αξιωματούχος, υπογραμμίζοντας ότι οι πραγματικές αποφάσεις θα ληφθούν σε μια άλλη σύνοδο, εκείνη που θα γίνει στη Ρώμη τον Μάρτιο του 2017, με την ευκαιρία της συμπλήρωσης 60 ετών από την ιδρυτική συνθήκη του ευρωπαϊκού οικοδομήματος.
