Η Γερμανία και ένας “συνασπισμός προθύμων” χωρών να δέχονται απευθείας από την Τουρκία πρόσφυγες, να δεσμευθεί η Τουρκία να αποκαταστήσει τον έλεγχο των προσφυγικών ροών στο Αιγαίο από κοινού με την Ελλάδα, διότι στη θάλασσα δεν μπορούν να ελεγχθούν πουθενά στον κόσμο χωρίς τη συνεργασία γειτονικών χωρών και να δοθεί βίζα στους Τούρκους από την Ε.Ε. «Όλες αυτές οι ιδέες μας, υιοθετήθηκαν από την κ. Μέρκελ, η οποία υπεραμύνεται αυτής της στρατηγικής παντού», τονίζει σε συνέντευξή του στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο αυστριακός επικεφαλής του ευρωπαϊκού think tank «Πρωτοβουλία Ευρωπαϊκής Σταθερότητας», Γκέραλντ Κνάους.

Ο άτυπος σύμβουλος της γερμανίδας καγκελαρίου Μέρκελ, ο οποίος ήταν ο κεντρικός ομιλητής της εκδήλωσης για το μεταναστευτικό που διοργανώθηκε στην Αθήνα από το Ίδρυμα Κόνραντ Αντενάουερ και το Ινστιτούτου Δημοκρατίας Κωνσταντίνου Καραμανλή προσθέτει, ότι επειδή δεν έχουν υλοποιηθεί ακόμα «πρέπει το Μάρτιο να γίνουν οι πρώτες μετεγκαταστάσεις, ούτως ώστε να πάρει μια άλλη διάσταση και η συμφωνία μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας για την επαναπροώθηση».

Επισημαίνει, επίσης, ότι η συνεργασία με την Τουρκία «δεν θα μπορούσε να έχει επιτυχία εάν δεν τεθεί υπό την αιγίδα της Γερμανίας, διότι η Ε.Ε. έχει πολύ μικρή αξιοπιστία στην Τουρκία» η οποία βρίσκει έτσι και «ένα σύμμαχο σε μια εποχή κατά την οποία βρίσκεται σε δύσκολη θέση στην εξωτερική πολιτική κατά την αναζήτηση συμμάχων στην Ευρώπη».

Ο Κνάους δηλώνει αισιόδοξος για το σχέδιό του «διότι οι άνθρωποι κλειδιά το βλέπουν θετικά». «Δεν αρκεί όμως να είναι κανείς υπέρ του σχεδίου Μέρκελ, αλλά πρέπει και να το εφαρμόσει και γρήγορα», αφού είναι εμφανές ότι «το εναλλακτικό σχέδιο του Βίκτορ Ορμπάν να υψώσουμε φράχτες δεν θα λύσει κανένα πρόβλημα», όπως τονίζει.

Πάντως, δεν είναι «εντελώς σίγουρος» ότι εισακούεται και στη Βιέννη. Θεωρεί ότι η πρωτοβουλία της Αυστρίας και των βαλκανικών χωρών να κλείσουν τα σύνορα «κατά μιας χώρας μέλους της Ε.Ε. και της Σένγκεν όπως η Ελλάδα, είναι ένα βαθύ ρήγμα και κάτι πολύ ανησυχητικό», αλλά ελπίζει «ότι οι δραματικές εικόνες των τελευταίων ημερών θα οδηγήσουν τη Βιέννη να συνεργασθεί γιατί μόνον έτσι μπορεί να ξεπεραστεί η κρίση».

Χαρακτηρίζει τις πρόσφατες δηλώσεις του σλοβάκου πρωθυπουργού να μετατραπεί η Ελλάδα σε ένα ευρωπαϊκό hotspot ακραία ανεύθυνες, αφού «όποιος θέλει μια λύση, αυτή είναι δυνατή μόνο με την Ελλάδα. Πρέπει να συνεργαστεί με την ελληνική κυβέρνηση, όχι να της επιτίθεται, είτε να μην την προσκαλεί και να μεγαλώνει έτσι τις δυσκολίες».

Πιστεύει δε, ότι θα υπάρξουν νέοι δρόμοι για τους δουλεμπόρους αν παραμείνει κλειστός ο λεγόμενος διάδρομος των Βαλκανίων, διότι «εκεί που υπάρχει ζήτηση ανάλογη είναι και η προσφορά. Ιδίως σε χώρες των δυτικών Βαλκανίων όπου υπάρχει παράδοση να περνάνε τα σύνορα παράνομα».

Ειδικά για την προσεχή διάσκεψη κορυφής της Ε.Ε. για το προσφυγικό ο Κνάους πρότεινε στη γερμανική κυβέρνηση να ξεκινήσουν ήδη το Μάρτιο «μερικές εκατοντάδες μετεγκαταστάσεις προσφύγων ημερησίως», να προετοιμασθεί «η εφαρμογή της συμφωνίας επαναπροώθησης ανάμεσα στην Ελλάδα και την Τουρκία σε μεγαλύτερη κλίμακα» και να σταματήσει η επανεγκατάσταση προσφύγων από την Ελλάδα, διότι για κάθε πρόσφυγα που θα έπαιρναν άλλες χώρες θα έρχονταν άλλοι τρεις. Πρέπει να γίνεται κατευθείαν από την Τουρκία. Αυτό το συμμερίζεται και η κ. Μέρκελ», λέει.

Στη σύνοδο αυτή πιστεύει πως «το πρόσωπο κλειδί είναι η γερμανίδα καγκελάριος. Αν έχει το θάρρος να αναλάβει το πολιτικό κόστος, τότε τα πράγματα θα αλλάξουν πολύ γρήγορα».

Για το αν μπορεί κανείς να εμπιστευτεί την Τουρκία επισημαίνει ότι αυτό «εξαρτάται από τα αν έχει συμφέρον η Τουρκία για μια τέτοια συμφωνία. Δεν έχει συμφέρον να μείνει μόνη με το πρόβλημα των προσφύγων, αλλά θέλει να έχει καλές σχέσεις στα δυτικά με την Ελλάδα και την Ε.Ε. συνολικά, επειδή γειτνιάζει με χώρες εμπόλεμες αλλά και με τη Ρωσία. Αν χτίσει κανείς πάνω σε όλα αυτά τότε μια συμφωνία με την τουρκική κυβέρνηση μπορεί να καταστεί δυνατή», κατά τον κ. Κνάους.

Χαρακτηρίζει την απειλή εξόδου της Ελλάδας από τη Σένγκεν ως «μια εντελώς παράλογη απειλή, η οποία δεν θα επέλυε κανένα πρόβλημα. Αν η Ελλάδα δεν ήταν στη Σένγκεν, τότε θα ήταν η Σλοβενία το σύνορό της και θα έπρεπε να υψώσει εκείνη φράχτη. Θα έπρεπε τότε να κάνει εκείνη αυτό που κατηγορούν την Ελλάδα, δηλαδή την καταγραφή, να εφαρμόζει το Δουβλίνο», επισημαίνει.

Φρονεί ότι «η Ελλάδα πρέπει να υποστηρίξει ολόψυχα το σχέδιο Μέρκελ, διότι είναι η χώρα η οποία κυρίως ταλανίζεται από το προσφυγικό. Θα ήταν πολύ καλύτερα να πηγαίνουν οι πρόσφυγες κατ΄ ευθείαν από την Τουρκία σε χώρες της Ε.Ε. Πρέπει, επίσης, η Ελλάδα να απαιτήσει να δοθεί βίζα για την Ε.Ε. στους Τούρκους και να ενεργοποιηθεί περισσότερο στα Βαλκάνια. Να συζητήσει με τους Σέρβους -και με τα Σκόπια επίσης- το ότι αυτό που γίνεται ζημιώνει και τους ίδιους, αφού η στρατιωτικοποίηση των συνόρων σε τελευταία ανάλυση μπορεί να οδηγήσει στην αποσταθεροποίηση των Βαλκανίων».

Ο Κνάους θεωρεί επίσης ότι «οι προσδοκίες από την εμπλοκή του ΝΑΤΟ στο Αιγαίο δεν πρέπει να είναι μεγάλες», αφού «εκείνο το οποίο με βεβαιότητα δεν θα μπορέσει να κάνει είναι να μειώσει τον αριθμό των προσφύγων».

Τονίζει δε, ότι η ευθεία σύνδεση του προσφυγικού προβλήματος με την ελάφρυνση του ελληνικού χρέους «θα ήταν ένας πολύ αδέξιος χειρισμός και δεν θα λειτουργούσε βραχυπρόθεσμα. Αν η Ελλάδα θέλει να ενισχύσει τη φήμη της ως αξιόπιστος εταίρος θα πρέπει να γίνει μέρος της λύσης ενός μεγάλου προβλήματος. Αυτό ασφαλώς βοηθά και σε άλλα θέματα», όπως λέει.

Κρούει,όμως, και τον κώδωνα του κινδύνου πως «αν η Ελλάδα, η οποία περνά εδώ και χρόνια μια τεράστια κρίση αποσταθεροποιηθεί λόγω του μεγάλου αριθμού προσφύγων που δέχεται, τότε θα αποσταθεροποιηθεί ολόκληρη η Ευρώπη» και είναι «ευτυχής που η γερμανίδα καγκελάριος το λέει τόσο ξεκάθαρα», ενώ πιστεύει πως «υπάρχουν εδώ πολύ απλά και σαφή συμφέροντα για να βοηθηθεί η Ελλάδα» και τονίζει ότι «είναι καταστροφική η προσπάθεια επίλυσης του προσφυγικού με το να υψώνονται φράχτες κατά μιας χώρας της Ε.Ε». Είναι ένα τεράστιο πισωγύρισμα και ελπίζει «σύντομα να το αντιληφθούν όλοι».

Η πλήρης συνέντευξη του Κνάους έχει ως εξής:

– Κύριε Κνάους, στη Γερμανία θεωρείστε σύμβουλος της καγκελαρίου Μέρκελ σε θέματα προσφύγων…

«Προσπαθώ να κοινοποιώ τις ιδέες μου, αλλά δεν είμαι επισήμως σύμβουλος, ούτε αμοίβομαι. Ας το πούμε διαφορετικά. Πολλές από τις ιδέες μας υιοθετήθηκαν τόσο από την γερμανική όσο και από την ολλανδική κυβέρνηση. Κάνουμε πολλές επαφές σε όλη την Ευρώπη με πρέσβεις, με το γερμανικό Υπουργείο Εσωτερικών, με την καγκελαρία, την Αυστρία, την Ελλάδα και την Τουρκία…»

– Το «σχέδιο Μέρκελ» για τους πρόσφυγες είναι όμως δικό σας…

«Συντάξαμε το σχέδιο με την ελπίδα ότι θα υιοθετηθεί, το δημοσιεύσαμε τον περασμένο Σεπτέμβριο και μερικές μέρες αργότερα η καγκελάριος παρουσίασε ένα παρόμοιο…»

– Τι προτείνατε;

«Η προσφυγική κρίση μπορεί να αντιμετωπισθεί μόνο σε συνεργασία με την Ελλάδα και την Τουρκία, διότι οι προσφυγικές ροές στη θάλασσα δεν μπορούν να ελεγχθούν πουθενά στον κόσμο χωρίς τη συνεργασία γειτονικών χωρών. Αυτή συνεργασία δεν θα μπορούσε να έχει επιτυχία εάν δεν τεθεί υπό την αιγίδα της Γερμανίας, διότι η Ε.Ε. έχει πολύ μικρή αξιοπιστία στην Τουρκία. Επιπλέον, η Τουρκία έχει στενές σχέσεις με τη Γερμανία, στην οποία βρίσκει ένα σύμμαχο σε μια εποχή κατά την οποία βρίσκεται σε δύσκολη θέση στην εξωτερική πολιτική κατά την αναζήτηση συμμάχων στην Ευρώπη».

– Τι περιλαμβάνει το σχέδιο ποιο συγκεκριμένα;

«Πρώτον, η Γερμανία και ένας «συνασπισμός προθύμων» χωρών να δέχονται απ΄ευθείας από την Τουρκία εκατοντάδες χιλιάδες Σύριους πρόσφυγες, με μια νόμιμη διαδικασία. Δεύτερον, να δεσμευθεί η Τουρκία να αποκαταστήσει τον έλεγχο των ροών στο Αιγαίο από κοινού με την Ελλάδα δια της εφαρμογής της συμφωνίας επαναπροώθησης των προσφύγων και τρίτον να δοθεί βίζα στους Τούρκους από την Ε.Ε».

– Και τι απέγινε αυτό το σχέδιο;

«Όλες αυτές οι ιδέες υιοθετήθηκαν από την κ. Μέρκελ τον Οκτώβριο, η οποία υπεραμύνεται αυτής της στρατηγικής παντού και υπάρχουν στο παρασκήνιο συστηματικές διαπραγματεύσεις μεταξύ των Γερμανών, των Ολλανδών και των Τούρκων. Ήδη επαναπροωθούνται από την Ελλάδα περίπου 800 πρόσφυγες σε μερικές μέρες, ενώ το 2014 ήταν λιγότεροι από δέκα. Είναι μια καλή αρχή στη σωστή κατεύθυνση. Γίνονται επίσης και συστηματικές συζητήσεις για την μετεγκατάσταση προσφύγων από την Τουρκία στη Γερμανία. Το κρίσιμο είναι, όμως, ότι δεν έχει ακόμα συμβεί. Πρέπει όμως το Μάρτιο να γίνουν οι πρώτες μετεγκαταστάσεις, ούτω ώστε να πάρει μια άλλη διάσταση και η συμφωνία μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας για την επαναπροώθηση. Είμαι βέβαιος πως τότε θα αλλάξει και η ευρωπαϊκή συζήτηση και θα είναι λιγότερο απομονωμένη η Γερμανία και η Γερμανίδα καγκελάριος«.

– Ποιες πιθανότητες έχει αυτό το σχέδιο να εφαρμοσθεί ;

«Είμαι ειλικρινά αισιόδοξος διότι οι άνθρωποι κλειδιά, η ολλανδική προεδρία, η Γερμανία και ορισμένοι από τους σημαντικότερους αξιωματούχους στην Κομισιόν βλέπουν θετικά αυτό το σχέδιο. Δεν αρκεί όμως να είναι κανείς υπέρ του σχεδίου Μέρκελ, αλλά πρέπει και να το εφαρμόσει και γρήγορα».

– Δεν συμφωνούν όλοι όμως…

«Ναι, υπάρχει το εναλλακτικό σχέδιο του Βίκτορ Ορμπαν να υψώσουμε φράχτες. Αυτό το σχέδιο βρίσκει ολοένα και περισσότερους υποστηρικτές ιδίως στην Αυστρία και τις βαλκανικές χώρες, αλλά δεν θα λύσει κανένα πρόβλημα. Γίνεται ήδη εμφανές».

– Στην ίδια την Αυστρία σας ακούνε καθόλου κ. Κνάους;

«Την επόμενη βδομάδα είμαι προσκεκλημένος στη Βιέννη. Για το αν με ακούνε δεν είμαι εντελώς σίγουρος».

– Πώς κρίνετε τη στάση της Αυστρίας ιδίως στο θέμα της μονομερούς σύγκλισης διάσκεψης με τις βαλκανικές χώρες;

«Αν άκουγε τις εισηγήσεις μας δεν θα το έκανε».

– Τη Δευτέρα θα γίνει διάσκεψη κορυφής για το προσφυγικό. Υποβάλατε κάποιο νέο σχέδιο στην γερμανική κυβέρνηση;

«Προτείναμε ιδέες για το πώς θα μπορούσε το εφαρμοσθεί το “σχέδιο Μέρκελ” συγκεκριμένα».

– Δηλαδή;

«Να ξεκινήσουν το Μάρτιο οι μετεγκαταστάσεις, μερικών εκατοντάδων προσφύγων ημερησίως, ώστε να δώσουμε το μήνυμα ότι ξεκινάμε πραγματικά. Πρέπει επίσης να προετοιμάσουμε την εφαρμογή της συμφωνίας επαναπροώθησης ανάμεσα στην Ελλάδα και την Τουρκία σε μεγαλύτερο κλίμακα. Το τρίτο είναι η παροχή βίζας σε Τούρκους πολίτες από Ε.Ε., αλλά δεν είμαι βέβαιος ότι θα γίνει. Επίσης πρέπει να σταματήσει η επανεγκατάσταση προσφύγων από την Ελλάδα διότι για κάθε πρόσφυγα που θα έπαιρναν άλλες χώρες θα έρχονταν άλλοι τρεις. Αυτό δε λύνει για την Ελλάδα κανένα πρόβλημα. Πρέπει να γίνεται κατευθείαν από την Τουρκία. Αυτό το συμμερίζεται νομίζω και η καγκελάριος Μέρκελ».

– Μπορεί η Τουρκία να θεωρηθεί «ασφαλής χώρα»;

«Η Τουρκία έχει ένα νέο νόμο για το άσυλο από το 2013. Θα ήταν δύσκολο να πει κανείς ότι σήμερα η κατάσταση στο θέμα των προσφύγων είναι χειρότερη ή πιο επικίνδυνη από ό,τι σε ορισμένες χώρες της Ε.Ε».

– Μπορεί κανείς να την εμπιστευτεί;

«Εξαρτάται από τα αν έχει συμφέρον για μια τέτοια συμφωνία. Δεν έχει συμφέρον να μείνει μόνη με το πρόβλημα των προσφύγων, ενώ έχει από μια καλή σχέση με τη Γερμανία για τη βίζα. Εχει στρατηγικό συμφέρον να θέλει να έχει καλές σχέσεις στα δυτικά της με την Ελλάδα και την Ε.Ε. συνολικά επειδή γειτνιάζει με χώρες εμπόλεμες αλλά και με τη Ρωσία. Αν χτίσει κανείς πάνω σε όλα αυτά τότε μια συμφωνία με την τουρκική κυβέρνηση μπορεί να καταστεί δυνατή».

– Το αναμένετε από αυτή τη σύνοδο κορυφής;

«Παρατηρώ ότι υπάρχει μια σοβαρότητα στην Αγκυρα, υπάρχει μια ισχυρότερη πίεση στην Αθήνα, αλλά το πρόσωπο κλειδί είναι η γερμανίδα καγκελάριος. Αν έχει το θάρρος να αναλάβει το πολιτικό κόστος, τότε πιστεύω πως τα πράγματα θα αλλάξουν πολύ γρήγορα».

– Υπάρχουν όμως αντιδράσεις στη Γερμανία…

«Ναι, αλλά ταυτόχρονα ξέρουν ότι πρέπει να βρεθεί μια λειτουργική λύση. Για την Ελλάδα, τους πρόσφυγες, την Τουρκία, αλλά και τη Γερμανία και τις άλλες ενδιαφερόμενες χώρες είναι η ρεαλιστική ευκαιρία για να βγουν από την κρίση».

– Ναι, αλλά η Αυστρία και άλλες βαλκανικές χώρες έχουν ήδη στείλει αστυνομία και στρατιωτικές δυνάμεις στα σύνορα με την Ελλάδα…

«Το να κλείνουν ορισμένα κράτη της Ε.Ε. τα σύνορα στα Βαλκάνια κατά μιας χώρας μέλους της Ε.Ε. και της Σένγκεν όπως η Ελλάδα είναι ένα βαθύ ρήγμα και κάτι πολύ ανησυχητικό».

– Προχθές ακόμα ο σλοβάκος πρωθυπουργός είπε, ότι αν ο Αλέξης Τσίπρας δεν κάνει αυτό που οφείλει, τότε θα υπάρξει στην Ευρώπη μόνον ένα hotspot, η Ελλάδα…

«Είναι ακραία ανεύθυνο, διότι όποιος θέλει μια λύση, αυτή είναι δυνατή μόνο με την Ελλάδα. Πρέπει να συνεργαστεί με την ελληνική κυβέρνηση, όχι να της επιτίθεται, είτε να μην τη προσκαλεί και να μεγαλώνει έτσι τις δυσκολίες. Ορισμένες χώρες όπως η Σλοβακία και η Ουγγαρία δεν έχουν πληγεί καθόλου από τη κρίση, δεν φτάνει κανένας πρόσφυγας εκεί, αυτό σημαίνει ότι μπορούν να παίζουν πολιτικά παιχνίδια».

– Και η Αυστρία τηρεί όμως ακόμα πολύ σκληρή στάση…

«Διατηρώ ακόμα την ελπίδα ότι στη Βιέννη θα αντιληφθούν, ότι το να υψώσουν ένα φράχτη στις αδύναμες χώρες των Βαλκανίων με την ελπίδα ότι θα μπορέσουν να λύσουν το πρόβλημα είναι μια αυταπάτη. Ελπίζω ότι οι δραματικές εικόνες των τελευταίων ημερών θα οδηγήσουν τη Βιέννη να συνεργασθεί γιατί μόνον έτσι μπορεί να ξεπεραστεί η κρίση».

– Πιστεύετε ότι θα υπάρξουν νέοι δρόμοι για τους δουλεμπόρους αν παραμείνει κλειστός ο λεγόμενος διάδρομος των Βαλκανίων;

«Φυσικά, εκεί που υπάρχει ζήτηση ανάλογη είναι και η προσφορά. Ιδίως σε χώρες των δυτικών Βαλκανίων όπου υπάρχει παράδοση να περνάνε τα σύνορα παράνομα».

– Η Ελλάδα απειλείται ακόμα και με έξοδο από τη Σένγκεν…

«Πρόκειται για μια εντελώς παράλογη απειλή, η οποία δεν θα επέλυε κανένα πρόβλημα. Αυτού του είδους η πολιτική επιδείνωσε την κατάσταση, διότι εκτοξεύονταν συνεχώς κατηγορίες και προτείνονταν κακές λύσεις χωρίς να αναλύεται πραγματικά έστω και ένα πρόβλημα. Αν η Ελλάδα δεν ήταν στη Σένγκεν τότε θα ήταν η Σλοβενία το σύνορό της και θα έπρεπε να υψώσει εκείνη φράχτη. Θα έπρεπε τότε να κάνει αυτό που κατηγορούν την Ελλάδα, δηλαδή την καταγραφή, να εφαρμόζει το Δουβλίνο…»

– Η Ελλάδα επικρίνεται σφοδρά, διότι υποτίθεται πως δεν δρα. Αλλά τι θα έπρεπε να κάνει, να πυροβολεί ή να βυθίζει λέμβους;

«Όχι βέβαια! Η Ελλάδα πρέπει να υποστηρίξει ολόψυχα το σχέδιο Μέρκελ, διότι είναι η χώρα η οποία κυρίως ταλανίζεται από το προσφυγικό. Θα ήταν πολύ καλύτερα να πηγαίνουν οι πρόσφυγες κατ΄ ευθείαν από την Τουρκία σε χώρες της Ε.Ε. Πρέπει επίσης να απαιτήσει να δοθεί βίζα για την Ε.Ε. στους Τούρκους και να ενεργοποιηθεί περισσότερο στα Βαλκάνια. Να συζητήσει με τους Σέρβους -και με τα Σκόπια επίσης- το ότι αυτό που γίνεται ζημιώνει και τους ίδιους, αφού η στρατιωτικοποίηση των συνόρων σε τελευταία ανάλυση μπορεί να οδηγήσει στην αποσταθεροποίηση των Βαλκανίων».

– Η εμπλοκή του ΝΑΤΟ μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας θα συμβάλει στη λύση του προβλήματος;

«Οι προσδοκίες δεν πρέπει να είναι μεγάλες. Μπορεί να είναι χρήσιμη η συμμετοχή λόγω των τεχνικών δυνατοτήτων που διαθέτει, ώστε να ενισχύσει της δυνατότητες επικοινωνίας για τις κινήσεις στη θάλασσα και να διοχετεύει πληροφορίες στην Ελλάδα και την Τουρκία. Ασφαλώς και δεν βλάπτει να περιορισθούν οι δουλέμποροι. Μπορεί να βοηθήσει να σωθούν περισσότερες ανθρώπινες ζωές, εκείνο όμως το οποίο με βεβαιότητα δεν θα μπορέσει να κάνει είναι να μειώσει τον αριθμό των προσφύγων».

– Στη Ελλάδα επιτίθενται αν και βρίσκεται σε μια πολύ δύσκολη κατάσταση. Θα προτείνατε στο Βερολίνο ελάφρυνση του χρέους της;

«Νομίζω πως δεν θα ήταν ιδιαίτερα έξυπνο πολιτικά να συνδεθεί ευθέως αυτό το θέμα με το προσφυγικό. Μια ευθεία σύνδεση όμως θα ήταν ένας πολύ αδέξιος χειρισμός και δεν θα λειτουργούσε βραχυπρόθεσμα. Αν η Ελλάδα θέλει να ενισχύσει τη φήμη της ως αξιόπιστος εταίρος θα πρέπει να γίνει μέρος της λύσης ενός μεγάλου προβλήματος. Αυτό ασφαλώς βοηθά και σε άλλα θέματα».

– Βλέπετε κίνδυνο αποσταθεροποίησης της Ευρώπη λόγω του προσφυγικού;

«Οπωσδήποτε και είμαι ευτυχής που η γερμανίδα καγκελάριος το λέει τόσο ξεκάθαρα. Αν μια χώρα όπως η Ελλάδα, η οποία περνά εδώ και χρόνια μια τεράστια κοινωνική και οικονομική κρίση αποσταθεροποιηθεί λόγω του μεγάλου αριθμού προσφύγων που δέχεται, τότε θα αποσταθεροποιηθεί ολόκληρη η Ευρώπη. Είναι για ολόκληρη την Ευρώπη επικίνδυνο και ιδιαίτερα για την ευρωζώνη. Υπάρχουν εδώ πολύ απλά και σαφή συμφέροντα για να βοηθηθεί η Ελλάδα. Είναι καταστροφική η προσπάθεια επίλυσης του προσφυγικού με το να υψώνονται φράχτες κατά μιας χώρας της Ε.Ε. Αυτό είναι τόσο πρακτικά όσο και σε επίπεδο ευρωπαϊκών αξιών ένα τεράστιο πισωγύρισμα. Ελπίζω σύντομα να το αντιληφθούν όλοι».