Έτοιμη να υλοποιήσει ένα ευρύ σχέδιο στρατιωτικής ενίσχυσης είναι η Τουρκία, επενδύοντας εντός του 2025 το διόλου ευκαταφρόνητο ποσό των 33,7 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Στόχος της γείτονος χώρας είναι η ενδυνάμωση της αμυντικής της βιομηχανίας, η δημιουργία ενός αποτελεσματικού αντιπυραυλικού συστήματος και η αναβάθμιση της αεροπορικής της ισχύος, ώστε να ενισχύσει τη γεωστρατηγική της θέση στην περιοχή και να ανταγωνιστεί στρατιωτικά την Ελλάδα, η οποία έχει αυτή τη στιγμή την υπεροπλία στον αέρα του Αιγαίου, χάρη στα υπερσύγχρονα γαλλικά μαχητικά Rafale.
Το 2023, η Τουρκία κατέλαβε την 22η θέση παγκοσμίως στις αμυντικές δαπάνες, ανεβαίνοντας μία θέση συγκριτικά με το 2022. Με βάση στοιχεία του Διεθνούς Ινστιτούτου Ερευνών για την Ειρήνη της Στοκχόλμης (SIPRI), δαπάνησε 15,8 δισεκατομμύρια δολάρια για στρατιωτικούς σκοπούς, σημειώνοντας αύξηση 37% σε σχέση με το προηγούμενο έτος και 59% συγκριτικά με την περίοδο 2014-2023. Αυτή η αύξηση υπογραμμίζει τη στρατηγική της δέσμευση για ενίσχυση της αμυντικής ισχύος.
Οι στρατιωτικές δαπάνες της Τουρκίας ανέρχονται στο 1,5% του ΑΕΠ της, ποσό που αντιστοιχεί στο 0,6% των παγκόσμιων δαπανών για στρατιωτικούς σκοπούς. Παρά τη σχετικά μικρή συμμετοχή της στις παγκόσμιες δαπάνες, η αυξητική αυτή τάση καταδεικνύει τη φιλοδοξία της Άγκυρας να αναδειχθεί σε ηγετική δύναμη στην περιοχή.
Αυξημένη εγχώρια παραγωγή: Από την εξάρτηση στην αυτονομία
Η αλήθεια είναι πως η Τουρκία έχει κάνει εντυπωσιακά βήματα στον τομέα της εγχώριας παραγωγής αμυντικού εξοπλισμού, μειώνοντας την εξάρτησή της από εισαγωγές, κάτι που είχε ζητήσει εδώ και καιρό ο πρόεδρος Ταγίπ Ερντογάν. Ενώ το 2002 μόλις το 20% των αμυντικών της αναγκών καλυπτόταν από εγχώρια παραγωγή, το ποσοστό αυτό εκτοξεύθηκε σε 75%-80% το 2023.
Η τουρκική κυβέρνηση δίνει προτεραιότητα στην ανάπτυξη μη επανδρωμένων αεροσκαφών, πυραυλικών συστημάτων, ναυτικών πλατφορμών και τεθωρακισμένων οχημάτων, με στόχο τη στρατηγική αυτονομία και τη μείωση των εξαρτήσεων από ξένες τεχνολογίες. Η στρατηγική αυτή συμβάλλει όχι μόνο στην ενίσχυση της εθνικής ασφάλειας αλλά και στη δημιουργία μιας ισχυρής αμυντικής βιομηχανίας με εξαγωγικό προσανατολισμό.
Το τίμημα των φιλόδοξων σχεδίων
Η οικονομική κατάσταση της γείτονος, πάντως, αποτελεί σημαντικό εμπόδιο στην υλοποίηση των φιλόδοξων σχεδίων. Η υποτίμηση της τουρκικής λίρας, οι υψηλοί δείκτες πληθωρισμού και τα διαρκή δημοσιονομικά προβλήματα περιορίζουν τη διαθεσιμότητα πόρων.
Στην προσπάθεια να καλύψει τα χρηματοδοτικά κενά, η τουρκική κυβέρνηση προχώρησε σε προτάσεις φορολογικών μέτρων, όπως η επιβολή εισφορών σε πολίτες με πιστωτικά όρια άνω των 100.000 τουρκικών λιρών (περίπου 2.923 δολάρια). Αυτή η πρωτοβουλία, που επικρίθηκε έντονα, υποστηρίχθηκε από τον υπουργό Οικονομικών Μεχμέτ Σίμσεκ, ο οποίος τόνισε πως τα έσοδα θα διατεθούν αποκλειστικά για την ανάπτυξη της αμυντικής βιομηχανίας.
Αναβάθμιση της αεροπορικής ισχύος
Η Άγκυρα επενδύει έντονα στην αεροπορική της δύναμη, επικεντρώνοντας τις προσπάθειές της στους εξής τέσσερις τομείς:
- Αγορά F-16 Block 70: Η Τουρκία στοχεύει στην απόκτηση 40 αεροσκαφών F-16 από τις ΗΠΑ έως το 2028, ενισχύοντας τις αεροπορικές της δυνατότητες.
- Εκσυγχρονισμός υφιστάμενων αεροσκαφών: Σχεδιάζεται η αναβάθμιση των παλαιότερων F-16 σε επίπεδο Viper με τη χρήση εγχώριας τεχνολογίας, προκειμένου να μειωθεί η εξάρτηση από ξένες τεχνολογίες.
- Επανένταξη στο πρόγραμμα F-35: Η Τουρκία καταβάλλει προσπάθειες να επανέλθει στο πρόγραμμα των αεροσκαφών πέμπτης γενιάς F-35, μετά την αποβολή της λόγω της αγοράς ρωσικών πυραυλικών συστημάτων S-400. Αν επιστρέψει, θα αποκτήσει τα έξι F-35 που έχει ήδη πληρώσει και επιπλέον 40 αεροσκάφη.
- Αγορά Eurofighter Typhoon: Σε συνεργασία με τη Βρετανία, η Άγκυρα επιδιώκει να προμηθευτεί 40 αεροσκάφη Eurofighter, καλύπτοντας κενά που μπορεί να προκύψουν από καθυστερήσεις ή εμπόδια στα άλλα προγράμματα.
