Διαβάζω ξανά και ξανά τις απόψεις πολλών σεβαστών ακαδημαϊκών δασκάλων για το άσυλο και προσπαθώ να βγάλω νόημα. Αν καταλαβαίνω καλά, ο τίτλος θα μπορούσε να είναι: «αναλαμβάνω την ευθύνη»! Αναλαμβάνουν -λένε- την ευθύνη οι πρυτάνεις, οι κοσμήτορες…
Την ευθύνη απέναντι σε ποιους; Σε όσους εμποδίζουν την ελεύθερη διακίνηση των ιδεών, σε όσους δημιουργούν προσκόμματα στην πανεπιστημιακή εργασία και σε όσους καταστρέφουν την περιουσία των ιδρυμάτων.
Καθώς τα σκέφτομαι όλα αυτά, το μυαλό μου ταξιδεύει σχεδόν 100 χρόνια πίσω. Στο Σεράγεβο. Εκεί που ένας στρατηγός, ονόματι Πότιορεκ, σε μια οριακή ιστορική στιγμή δήλωσε «αναλαμβάνω της ευθύνη». Ποιά ευθύνη; Της φύλαξης του αρχιδούκα Φερδινάνδου, διαδόχου του θρόνου των Αψβούργων. Τα γεγονότα είναι γνωστά. Ογδόντα χιλιάδες αυστριακοί στρατιώτες, που θα μπορούσαν να προστατεύσουν τον Φερδινάνδο, υποχρεώθηκαν να μείνουν έξω από την πόλη, με αποτέλεσμα ο σέρβος φοιτητής Γκαβρίλο Πρίνσιπ, από την οργάνωση «Μαύρη Χειρ», να τον δολοφονήσει. Ετσι ξέσπασε ο Α’ Παγκόσμιος Πόλεμος και ο Πότιορεκ πέρασε στην ιστορία σαν μικρή κουκίδα…
Βρίσκω διδακτική την ιστορία. Και επίκαιρη. Διδακτική, διότι δείχνει το ακρότατο όριο στο οποίο μπορεί να οδηγήσουν οι καλές προθέσεις όταν συνυπάρχουν με αδύναμους ώμους. Και επίκαιρη, διότι αποτελεί ερμηνευτικό εργαλείο για τα όσα απαράδεκτα συμβαίνουν στο ελληνικό Πανεπιστήμιο, εδώ και δεκαετίες.
Πιστεύω ότι ούτε εσκιμώος τουρίστας δεν θα επιχειρούσε στα σοβαρά να υποστηρίξει σήμερα ότι στα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα της Ελλάδας απειλείται η ελεύθερη έκφραση και η πνευματική εργασία από κρατικούς μηχανισμούς καταστολής. Αποκλείεται, λοιπόν, οι πρυτάνεις να εννοούν την αστυνομία, όταν λένε ότι «αναλαμβάνουν την ευθύνη».
Οι μόνοι που καταλύουν τα δικαιώματα δασκάλων και φοιτητών είναι οι οργανωμένες μειοψηφίες, οι κάθε είδους κουκουλοφόροι, πρόσωπα στις παρυφές της τρομοκρατίας, αλλά και άτομα του κοινού ποινικού δικαίου.
Τα πανεπιστήμια, συχνά βρίσκονται στο έλεος κάθε ανερμάτιστου τραμπούκου, κάθε τρελλαμένου αριστεριστή, κάθε περιθωριακού ή κοινού εγκληματία. Ανάλογα με τα κέφια τους χτίζουν τα γραφεία των πρυτάνεων, δέρνουν καθηγητές, παρασκευάζουν εκρηκτικά, ρίχνουν μολότωφ, κρύβουν όπλα, σπάνε γραφεία και τεχνολογικό εξοπλισμό.
Μπορούν οι πρυτανικές αρχές να «αναλάβουν την ευθύνη» έναντι όλων αυτών; Σίγουρα θέλουν, αλλά είναι βέβαιο ότι μπορούν; Η πραγματικότητα δείχνει ότι δεν το αντέχουν οι ώμοι τους. Ο φόβος, αρκετές φορές συμπορεύεται με σχέσεις αλληλεξάρτησης και, ενίοτε, ψηφοθηρικής συναλλαγής.
Αποτέλεσμα: το Πανεπιστήμιο, πνευματικό κάστρο του τόπου αλλά και σύμβολο ελευθερίας και αντίστασης της νεολαίας, κατασυκοφαντείται και δίνει το πρόσχημα σε όσους ονειρεύονται τη συντηρητική παλινδρόμηση -με το δικαίωμα του χωροφύλακα να μπουκάρει όποτε θέλει στις αίθουσες και να κάνει έλεγχο ταυτοτήτων!
Βρίσκω εντελώς ανεδαφικό να συζητητάμε ενδεχόμενο κατάργησης του ασύλου. Παντού στον κόσμο, οι διοικήσεις των πανεπιστημίων αποφασίζουν αν πρέπει να δοθεί ή όχι άδεια για την είσοδο των δυνάμεων ασφαλείας. Μόνο που αποφασίζουν στ’ αλήθεια. Δεν άγονται από φόβο και δεν φέρονται από συμφέροντα.
Το ίδιο είναι αναγκαίο να γίνει και εδώ. Η αυτοτέλεια και το αυτοδιοίκητο των Ανωτάτων ιδρυμάτων πρέπει να διασφαλιστούν, και μαζί να ισχυροποιηθεί ο ρόλος των διοικήσεών τους -πράγμα που προϋποθέτει την απεμπλοκή των πρυτάνεων από όλες τις παραλυτικές ισορροπίες (περιλαμβανομένου και του τρόπου εκλογής τους).
Ας καθήσουν, λοιπόν, στο τραπέζι κυβέρνηση και ακαδημαϊκοί δάσκαλοι για να βρουν τον προσφορότερο τρόπο, ώστε να γίνουν ξανά τα πανεπιστήμια τόποι αληθινής μάθησης, δημιουργίας και καινοτομίας. Ας περιφρουρήσουν τα ιδρύματα με ιδιωτική φρουρά, όπως γίνεται παντού στον πολιτισμένο πλανήτη, και ας κόψουν τα καρκινώματα από το σώμα της νεολαίας, που θέλει να συλλογάται ελεύθερα, αλλά και να αποκτά πτυχία, τα οποία αύριο θα έχουν κάποιο αντίκρυσμα.
Διότι τα σημερινά – μην κοροϊδευόμαστε- κάθε άλλο παρά ισχυρό διαβατήριο για την αγορά εργασίας αποτελούν.
Είτε καλώς είτε κακώς κανείς δεν μπορεί από μόνος του «να αναλάβει την ευθύνη» στις μέρες μας. Θυμηθείτε ότι μόλις προχθές εισέβαλαν στη Νομική δεκάδες αριστεριστές και διέκοψαν τις εξετάσεις των φοιτητών, με το έτσι θέλω. Και οι φοιτητές των ελληνικών πανεπιστημίων δεν προέρχονται από πλούσιες οικογένειες του τόπου -εκείνες στέλνουν τα παιδιά τους στο εξωτερικό. Ας τελειώνει, λοιπόν, αυτό το σιχαμένο αστείο στα ΑΕΙ. Δεν πάει άλλο…
Του Χρήστου Παναγιωτόπουπου από την aixmi.gr
