Ο Κώστας Καραμανλής κατέθεσε στην εξεταστική για τα Τέμπη και αναφέρθηκε στα συστήματα ασφαλείας, τονίζοντας ότι κανένα δεν είναι αρκετό, αν δεν γίνουν οι απαραίτητες παρεμβάσεις.
Συγκεκριμένα, ο πρώην υπουργός Μεταφορών αναφέρθηκε «στη μεγιστοποίηση της ασφάλειας με τη λειτουργία συνολικά όλων των συστημάτων που περιλαμβάνει το ERTMS και όχι με την ολοκλήρωση μόνο της σύμβασης 717». Αφού διευκρίνισε ότι η υποχρέωση της χώρας από την ΕΕ να έχει εγκατεστημένο το ERTMS (το σύνολο δηλαδή των συστημάτων για σηματοδότηση, τηλεδιοίκηση, ETCS επί συρμών και γραμμής και GSMR επί συρμών και γραμμής) έχει ορίζοντα το 2030, ο κ. Καραμανλής υπενθύμισε την πορεία των συμβάσεων αυτών πριν τη δική του θητεία: Συγκεκριμένα, για το ETCS, δηλαδή την αυτόματη πέδηση, ο κ. Καραμανλής είπε ότι η σύμβαση βρισκόταν σε στασιμότητα για 13 χρόνια αναφέροντας ότι η σύμβαση αφορούσε την εγκατάσταση και λειτουργία του συστήματος ETCS πρώτου επιπέδου σε 550 χλμ σιδηροδρομικής γραμμής και σε 54 σταθμούς. Σημείωσε ότι μέχρι το 2020 η ολοκλήρωση ήταν μηδενική.
«Για 13 χρόνια ούτε ένα από τα 550 χλμ, ούτε ένας από τους 54 σταθμούς, είχαν εγκατεστημένο το σύστημα. Από το 2020 έως το 2023 εγκαταστάθηκε σε 145 χλμ», ανέφερε ο κ. Καραμανλής. «ETCS χωρίς συστήματα τηλεδιοίκησης και σηματοδότησης δεν υφίσταται», υπογράμμισε.
«Επομένως, για να πάμε στην ουσία, ναι, τα συστήματα παίζουν ένα πολύ σημαντικό ρόλο για την ασφάλεια. Όλα όμως. Όχι μεμονωμένα, όχι μόνο η 717», συνέχισε ο κ. Καραμανλής και πρόσθεσε:
«Έπρεπε και η 717 να είναι σε λειτουργία και το ETCS και το GSMR. Μόνο τότε θα εξασφαλιζόταν περισσότερα επίπεδα ασφαλείας», εξήγησε, προσθέτοντας: «Κάποια στιγμή να σταματήσουμε να παίζουμε με τον πόνο των ανθρώπων. Να τους κοιτάξουμε στα μάτια. Εγώ αυτό κάνω και τους λέω την αλήθεια. Κανένα σύστημα ασφαλείας δεν είναι αρκετό».
Ο πρώην υπουργός υπενθύμισε εκ νέου ότι: «Πέρασαν από εδώ πολλοί μάρτυρες, υπουργοί, γενικοί γραμματείς, διευθύνοντες σύμβουλοι και όλοι είπαν πως όταν δεν τηρείται ο κανονισμός κυκλοφορίας, ό,τι συστήματα και να έχεις, τελικά ατυχήματα μπορεί να γίνουν».
Ερωτηθείς για τις συνθήκες του δυστυχήματος και τη λειτουργία των συστημάτων τη μοιραία βραδιά, ο κ. Καραμανλής επανέλαβε ότι ο σταθμός της Ζάχαρης δεν έβλεπε το σημείο του δυστυχήματος.
«Ο σταθμάρχης της Λάρισας έβλεπε για αρκετά μεγάλο διάστημα ότι είχε βάλει την αμαξοστοιχία ανάποδα στο τοπικό σύστημα τηλεδιοίκησης. Αυτό δεν το λέω εγώ, το έχουν πει πάνω από 10 μάρτυρες», ανέφερε, προσθέτοντας ότι «ο μηχανοδηγός, κατά τα λεγόμενα των ειδικών που ήρθαν εδώ, θα έπρεπε να είχε καταλάβει ότι πήγαινε ανάποδα».
Στο ερώτημα εάν θεωρεί πως και ο ίδιος έκανε λάθη, απάντησε: «Το σκέφτομαι κάθε μέρα. Όταν έχει συμβεί μία τέτοια τραγωδία, δεν θα μπορούσα εγώ τουλάχιστον να έρθω και να σας πω ότι εγώ τα έκανα όλα σωστά. Και σίγουρα δεν είμαι εγώ ο πολιτικός που θα σας πω ότι όσο και να ψάχνω δε βρίσκω να έχω κάνει κάποιο λάθος. Για αυτό ήμουν ο μόνος πολιτικός στη Μεταπολίτευση που παραιτήθηκα. Και παραιτήθηκα το ίδιο βράδυ, αναλαμβάνοντας για λόγους ευθιξίας την πολιτική ευθύνη.»
Ο κ. Καραμανλής συνέχισε: «Νομίζω δεν κατάφερα – και δεν καταφέραμε συνολικά – να ξεριζώσουμε από εργαζόμενους, προσωπικό, διοικητικά συμβούλια, ανθρώπους που έχουν κρίσιμες θέσεις τη νοοτροπία του “έλα μωρέ“. Γιατί η ανευθυνότητα του να μην ακολουθούμε κατά γράμμα το Γενικό Κανονισμό Κυκλοφορίας έχει να κάνει με νοοτροπίες δεκαετιών.»
Κατέληξε επομένως: «Το λάθος μου και το λάθος μας ήταν ότι αυτές τις παγιωμένες παθογένειες ενός Δημοσίου που νοσεί -πόσο μάλλον στον ΟΣΕ που ήταν από τους πλέον προβληματικούς οργανισμούς – δεν καταφέραμε να τις αναστρέψουμε».
Απαντώντας σε ερώτηση για ποιον λόγο δεν συναντήθηκε ποτέ με την πρόεδρο της ΡΑΣ, ο κ. Καραμανλής ανέφερε ότι η κ.Τσιαπαρίκου ποτέ δεν ζήτησε να τον δει. Υπενθύμισε ότι έχει ληφθεί μία απόφαση σε επίπεδο ΕΕ τον έλεγχο στις μεταφορές να ασκούν ανεξάρτητες αρχές, όπως η ΡΑΣ.
Έπειτα, ανέφερε ότι υπεύθυνος να πάρει μία απόφαση για ενδεχόμενη διακοπή των σιδηροδρομικών δρομολογίων δεν είναι ο υπουργός, αλλά ο διαχειριστής της υποδομής ή η ΡΑΣ, ξεκαθαρίζοντας ότι ποτέ δεν τέθηκε αυτό το ζήτημα στο τραπέζι.
Ανέφερε επίσης ότι έχει μιλήσει, αλλά δεν έχει συναντηθεί με συγγενείς θυμάτων, τονίζοντας: «Σέβομαι απόλυτα τον πόνο τους και θεωρώ ότι ίσως είμαι ο τελευταίος που θα ήθελαν να δουν». Ξεκαθάρισε, όμως, ότι για λόγους σεβασμού δεν θα ήθελε να σχολιάσει λεγόμενα κανενός συγγενή θύματος. Κατήγγειλε, ωστόσο, κόμματα της αντιπολίτευσης για προσπάθεια πολιτικής εκμετάλλευσης και καπηλείας.
Ο κ. Καραμανλής δήλωσε ότι ο ίδιος ήταν υπέρ της σύστασης Εξεταστικής Επιτροπής για να αναδειχθούν όλες οι παθογένειες και τα προβλήματα στο σιδηρόδρομο από το 1997 έως σήμερα, αλλά και για να διερευνήσει εάν υπάρχουν ή όχι πολιτικές ευθύνες. Δήλωσε, επίσης, στη διάθεση της Βουλής για να ερευνηθεί και εάν υπάρχουν ή όχι ποινικές ευθύνες.
