Όλοι έχουμε ξυπνήσει κάποια στιγμή με τους στίχους ενός αγαπημένου τραγουδιού ή με μια μελωδία να «παίζει» στο μυαλό μας. Η μουσική είναι μια δύναμη που επηρεάζει βαθιά τον ανθρώπινο εγκέφαλο και την ψυχή.
Από την παιδική μας ηλικία μέχρι την ενήλικη ζωή, έχει την ικανότητα να προκαλεί συναισθήματα, να ανακαλεί μνήμες και να αλλάζει τη διάθεσή μας. Ένα τραγούδι μπορει να μεταμορφώσει ένα αίσθημα απογοήτευσης σε μια αίσθηση ελπίδας και αυτή η αλλαγή στην ψυχολογία μας δεν είναι τυχαία.
Όπως επισημαίνεται στο «Time», η μουσική δρα απευθείας στο μεταιχμιακό (λιμβικό) σύστημα του εγκεφάλου, το οποίο είναι υπεύθυνο για τη ρύθμιση των συναισθημάτων και της συμπεριφοράς μας.
Η ακρόαση ενός αγαπημένου τραγουδιού ενεργοποιεί το σύστημα ανταμοιβής του εγκεφάλου, αυξάνοντας τη ροή του αίματος σε διάφορες περιοχές και απελευθερώνοντας ντοπαμίνη, τον νευροδιαβιβαστή που συνδέεται με την ευχαρίστηση και την ενίσχυση της διάθεσης.
Έτσι, ένα τραγούδι μπορεί να λειτουργήσει ως «φάρμακο» για την ψυχή, φέρνοντας ανακούφιση, ενίσχυση και βελτίωση του συναισθηματικού μας κόσμου.
Επιπλέον, τα νευρικά σήματα που ξεκινούν από τους ήχους που φτάνουν στα αυτιά μας ταξιδεύουν σε διάφορες περιοχές του εγκεφάλου, συμπεριλαμβανομένου και του ιππόκαμπου και της αμυγδαλής, δύο εγκεφαλικές δομές που συνδέονται και με τη μνήμη.
Αυτό εξηγεί γιατί η μουσική έχει την ικανότητα να ξυπνά μνήμες από το παρελθόν ή να δημιουργεί στιγμές συναισθηματικής κορύφωσης, γνωστές ως musical frisson, που συνοδεύονται από φυσικές αντιδράσεις, όπως δάκρυα, ανατριχίλα ή ρίγη. Επιπλέον, έχει παρατηρηθεί ότι η μουσική βελτιώνει τη συγκέντρωση και συμβάλλει στη λήψη αποφάσεων.
Και θεραπευτικά αποτελέσματα
Όμως τα οφέλη της δεν περιορίζονται μόνο στην ακρόαση. Η δημιουργία μουσικής έχει επίσης αποδειχθεί ότι προσφέρει θεραπευτικά αποτελέσματα, όπως η μείωση του στρες και η ενίσχυση της κοινωνικής σύνδεσης, από βρέφη μέχρι ηλικιωμένους.
Για παράδειγμα οι μητέρες που τραγουδούν στα μώρα τους μειώνουν τα επίπεδα κορτιζόλης, του βασικού ορμονικού δείκτη του στρες, ενώ σε ασθενείς με άνοια η μουσική τούς βοηθάει να ανακαλούν μνήμες και να συνδέονται με τους αγαπημένους τους, ακόμη και όταν οι υπόλοιπες λειτουργίες του εγκεφάλου έχουν εξασθενήσει.
Αναπόσπαστο μέρος της ευεξίας
Η δύναμη της μουσικής είναι αναμφισβήτητη. Όπως η άσκηση, η σωστή διατροφή και ο ύπνος, η μουσική μπορεί να γίνει μέρος μιας ολοκληρωμένης προσέγγισης για τη φροντίδα της ψυχικής μας υγείας.
Η καθημερινή ακρόαση μπορεί να βελτιώσει τη διάθεση, να ενισχύσει τη δημιουργικότητα και να μας συνδέσει βαθύτερα με τον εαυτό μας και τους άλλους. Δεν πρόκειται απλώς για ήχους, είναι μια αρχέγονη γλώσσα συναισθημάτων, που επηρεάζει τον εγκέφαλο και την ψυχή των ανθρώπων, σε κάθε περίοδο της ιστορίας μας και σε κάθε γωνιά του κόσμου.
