Οι ενέσεις πλάσματος πλούσιου σε αιμοπετάλια (Platelet-Rich Plasma – PRP) αποτελούν μια καινοτόμο θεραπευτική προσέγγιση που αξιοποιεί το ίδιο το αίμα του ασθενούς για να ενισχύσει τη διαδικασία επούλωσης των ιστών.
Εφαρμόζεται, κυρίως, για την αποκατάσταση αθλητικών τραυματισμών, την επιτάχυνση της ανάρρωσης έπειτα από χειρουργικές επεμβάσεις, αλλά και για αισθητικούς σκοπούς, όπως η αντιμετώπιση της τριχόπτωσης και η αναζωογόνηση της επιδερμίδας. Πόσο αποτελεσματική είναι, όμως, αυτή η μέθοδος και ποια είναι τα επιστημονικά δεδομένα που τη στηρίζουν;
Τι είναι το PRP και πώς λειτουργεί;
Το PRP είναι ένα συμπυκνωμένο δείγμα πλάσματος αίματος που περιέχει υψηλές συγκεντρώσεις αιμοπεταλίων. Το πλάσμα είναι το υγρό μέρος του αίματος και αποτελείται κυρίως από νερό και πρωτεΐνες, επιτρέποντας την κυκλοφορία των κυττάρων του αίματος. Τα αιμοπετάλια, εκτός από τον κρίσιμο ρόλο τους στην πήξη, είναι πλούσια σε αυξητικούς παράγοντες, οι οποίοι συμβάλλουν στην αναγέννηση των ιστών και στη μείωση της φλεγμονής.
Η διαδικασία περιλαμβάνει την αιμοληψία από τον ασθενή, την επεξεργασία του αίματος σε φυγόκεντρο ώστε να διαχωριστεί το πλάσμα πλούσιο σε αιμοπετάλια και στη συνέχεια την έγχυσή του στην τραυματισμένη περιοχή. Με την έγχυση, τα αιμοπετάλια ενεργοποιούνται και απελευθερώνουν αυξητικούς παράγοντες, προάγοντας την αναγέννηση των ιστών.
Ποιες παθήσεις μπορούν να αντιμετωπιστούν με PRP;
Οι ενέσεις PRP εφαρμόζονται σε μια πληθώρα καταστάσεων, κυρίως ορθοπεδικών και αισθητικών. Οι κυριότερες περιπτώσεις στις οποίες χρησιμοποιείται η θεραπεία περιλαμβάνουν:
- Αθλητικούς τραυματισμούς: σκισμένοι τένοντες, μυϊκές κακώσεις, διαστρέμματα και τραυματισμοί στις αρθρώσεις.
- Αρθρίτιδα: κυρίως γονάτων και αστραγάλων.
- Τενοντίτιδα: όπως ο αγκώνας του τένις και του γκολφ.
- Τριχόπτωση: ειδικά στην ανδρογενή αλωπεκία (φαλάκρα ανδρών και γυναικών).
- Αισθητικές επεμβάσεις: PRP για την αναζωογόνηση του προσώπου (γνωστό και ως «Vampire Facial»).
Πρόσφατες μελέτες εξετάζουν, επίσης, την πιθανή χρήση του PRP για προβλήματα της ουροδόχου κύστης, της γνάθου και την αποκατάσταση της όσφρησης κατόπιν COVID-19.
Πόσο αποτελεσματικές είναι οι ενέσεις PRP;
Η επιστημονική κοινότητα εξακολουθεί να διερευνά την αποτελεσματικότητα των ενέσεων PRP. Παρ’ όλο που αρκετές μελέτες δείχνουν ότι μπορούν να επιταχύνουν την επούλωση και να μειώσουν τον πόνο, τα αποτελέσματα δεν είναι πάντα συνεπή.
Έρευνες δείχνουν ότι το PRP βοηθά στην επούλωση των τραυματισμένων ιστών και μπορεί να μειώσει τον πόνο σε καταστάσεις όπως η ρήξη του στροφικού πετάλου και η αρθρίτιδα των ώμων.
Ωστόσο, μια σειρά κλινικών μελετών του 2021 έδειξε ότι οι ενέσεις PRP δεν είχαν καλύτερα αποτελέσματα από ένα εικονικό φάρμακο στην αντιμετώπιση της οστεοαρθρίτιδας του γόνατος και της τενοντίτιδας του αχίλλειου.
Στην αισθητική ιατρική, το PRP φαίνεται να μειώνει την τριχόπτωση, αλλά τα δεδομένα για την επίδρασή του στις ρυτίδες και τη χαλάρωση του δέρματος είναι περιορισμένα.
Η διαδικασία της ένεσης PRP
Η διαδικασία περιλαμβάνει τα εξής στάδια:
- Αιμοληψία: Ο γιατρός λαμβάνει μικρή ποσότητα αίματος από τον ασθενή.
- Διαχωρισμός πλάσματος: Το αίμα τοποθετείται σε φυγόκεντρο για να διαχωριστεί το πλούσιο σε αιμοπετάλια πλάσμα.
- Έγχυση PRP: Ο γιατρός εγχέει το PRP στην πάσχουσα περιοχή. Η διαδικασία διαρκεί περίπου 30 λεπτά και μπορεί να γίνει με τη βοήθεια υπερήχων για μεγαλύτερη ακρίβεια.
- Ενεργοποίηση αιμοπεταλίων: Τα αιμοπετάλια απελευθερώνουν αυξητικούς παράγοντες που προάγουν την αναγέννηση των ιστών.
Παρενέργειες και κίνδυνοι
Οι ενέσεις PRP θεωρούνται ασφαλείς, καθώς χρησιμοποιείται το ίδιο το αίμα του ασθενούς, μειώνοντας τον κίνδυνο αλλεργικής αντίδρασης. Ωστόσο, ενδέχεται να εμφανιστούν:
- Πόνος ή μώλωπες στο σημείο της ένεσης.
- Αιμορραγία ή λοίμωξη (σπάνια).
- Τραυματισμός νεύρων ή ιστών, αν η ένεση δεν γίνει σωστά.
Δεν συνιστάται σε άτομα με:
- Χαμηλό αριθμό αιμοπεταλίων.
- Αναιμία.
- Καρκίνο ή ενεργές λοιμώξεις.
Οι ενέσεις PRP αποτελούν μια πολλά υποσχόμενη θεραπεία με εφαρμογές στην ιατρική και την αισθητική. Παρ’ όλο που τα αποτελέσματα είναι ενθαρρυντικά, η επιστημονική κοινότητα συνεχίζει να διερευνά την αποτελεσματικότητά τους. Αν σκέφτεστε να υποβληθείτε σε θεραπεία PRP, είναι σημαντικό να συμβουλευτείτε έναν εξειδικευμένο γιατρό για να αξιολογήσετε αν είναι η κατάλληλη επιλογή για εσάς.