Χρησιμοποιώντας ένα εργαλείο τεχνητής νοημοσύνης, ερευνητές στο Karolinska Institutet ανέλυσαν εικόνες εγκεφάλου από 70χρονους και υπολόγισαν τη βιολογική ηλικία του εγκεφάλου τους. Διαπίστωσαν ότι παράγοντες επιβλαβείς για την αγγειακή υγεία, όπως τα υψηλά επίπεδα γλυκόζης, σχετίζονται με έναν εγκέφαλο που δείχνει μεγαλύτερης ηλικίας, ενώ ο υγιεινός τρόπος ζωής συνδέθηκε με εγκεφάλους με νεότερη εμφάνιση.
Τα αποτελέσματα παρουσιάζονται σε μια εργασία με τίτλο «Biological brain age and resilience in cognitively unimpaired 70-year-old individuals» στο Alzheimer & Dementia.
Κάθε χρόνο, περισσότεροι από 20.000 άνθρωποι στη Σουηδία αναπτύσσουν κάποια μορφή άνοιας, με τη νόσο του Αλτσχάιμερ να αντιπροσωπεύει περίπου τα δύο τρίτα των περιπτώσεων. Ωστόσο, η ταχύτητα με την οποία γερνά ο εγκέφαλος επηρεάζεται από διάφορους παράγοντες κινδύνου και υγείας.
«Παρά την πρόσφατη εισαγωγή νέων φαρμάκων για το Αλτσχάιμερ, δεν θα λειτουργήσουν για όλους τους ανθρώπους με άνοια, επομένως, θέλουμε να μελετήσουμε τι μπορεί να ενισχύσει την ανθεκτικότητα του εγκεφάλου έναντι των παθολογικών διαδικασιών γήρανσης» αναφέρει η συγγραφέας της μελέτης Anna Marseglia, ερευνήτρια στο Τμήμα Νευροβιολογίας Care Sciences and Society, Karolinska Institutet.
To AI αποκαλύπτει την ηλικία του εγκεφάλου
Στη μελέτη συμμετείχαν 739 γνωστικά υγιείς 70χρονοι, 389 εκ των οποίων ήταν γυναίκες, που συμπεριλήφθηκαν στη μελέτη από την ομάδα H70 του Γκέτεμποργκ στη Σουηδία. Οι ερευνητές πήραν μαγνητικές τομογραφίες του εγκεφάλου τους και στη συνέχεια υπολόγισαν την ηλικία των εικόνων του εγκεφάλου που προέκυψαν χρησιμοποιώντας τον δικό τους αλγόριθμο βασισμένο σε τεχνητή νοημοσύνη.
«Ο αλγόριθμος είναι και ακριβής και ισχυρός, αλλά και εύκολος στη χρήση» λέει ο κύριος ερευνητής Eric Westman, καθηγητής Νευρογηριατρικής στο ίδιο τμήμα. «Είναι ένα ερευνητικό εργαλείο που χρειάζεται ακόμη περαιτέρω αξιολόγηση, αλλά ο στόχος μας είναι να γίνει και κλινική χρήση στο μέλλον, όπως σε έρευνες για την άνοια».
Οι εικόνες του εγκεφάλου συμπληρώθηκαν με δείγματα αίματος για τη μέτρηση των λιπιδίων και της γλυκόζης. Οι συμμετέχοντες πραγματοποίησαν επίσης γνωστικό τεστ. Ήταν επίσης διαθέσιμα δεδομένα σχετικά με παράγοντες του τρόπου ζωής, όπως η άσκηση και οι ιατρικές παθήσεις.
Εγκέφαλοι με γηραιότερη εμφάνιση
Το εργαλείο AI υπολόγισε ότι η ηλικία του εγκεφάλου και για τα δύο φύλα είναι κατά μέσο όρο τα 71 έτη. Στη συνέχεια, οι ερευνητές εξέτασαν το «κενό ηλικίας του εγκεφάλου» αφαιρώντας την εκτιμώμενη βιολογική ηλικία του εγκεφάλου των συμμετεχόντων από τη χρονολογική τους ηλικία.
Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι ο διαβήτης και το εγκεφαλικό επεισόδιο συνδέονται με εγκεφάλους με γηραιότερη εμφάνιση, ενώ ένας υγιεινός τρόπος ζωής που περιλαμβάνει τακτική άσκηση μπορεί να συνδέεται με εγκεφάλους νεότερης εμφάνισης.
«Ένα συμπέρασμα από τη μελέτη είναι ότι παράγοντες που επηρεάζουν αρνητικά τα αιμοφόρα αγγεία μπορούν επίσης να σχετίζονται με εγκεφάλους που δείχνουν μεγαλύτερης ηλικίας, γεγονός που δείχνει πόσο σημαντικό είναι να διατηρείτε τα αιμοφόρα αγγεία σας υγιή, να προστατεύετε τον εγκέφαλό σας, διασφαλίζοντας ότι, για παράδειγμα, ότι το επίπεδο γλυκόζης στο αίμα σας διατηρείται σταθερό» λέει η Dr. Marseglia.
Μελέτες για τις διαφορές στα φύλα
Ο εγκέφαλος των γυναικών και των ανδρών φαίνεται να διαφέρει ως προς τους παράγοντες που συνδέονται με εγκεφάλους μεγαλύτερης και νεότερης εμφάνισης, πράγμα που σημαίνει ότι οι γυναίκες και οι άνδρες μπορεί να διαφέρουν ως προς τον τρόπο με τον οποίο οικοδομούν ανθεκτικότητα, φαινόμενο που οι ερευνητές σχεδιάζουν τώρα να ερευνήσουν εξετάζοντας όχι μόνο βιολογικούς καθοριστικούς παράγοντες, όπως οι ορμόνες, αλλά και κοινωνικοπολιτισμικές επιρροές.
«Το επόμενο έτος θα ξεκινήσουμε μια μελέτη για να κατανοήσουμε πώς η κοινωνική υγεία (συμπεριλαμβανομένης της κοινωνικής δέσμευσης, της σύνδεσης και της υποστήριξης) στη μέση και μεγαλύτερη ηλικία, μαζί με τον ύπνο και το άγχος, επηρεάζουν την ανθεκτικότητα του εγκεφάλου, με έμφαση στους παράγοντες υγείας των γυναικών» σημειώνει η Dr. Marseglia.
