Τα τελευταία χρόνια, τα συμπληρώματα διατροφής που βασίζονται σε φυτικά συστατικά έχουν γνωρίσει ιδιαίτερη δημοτικότητα, κυρίως λόγω της προβολής τους μέσω των social media.

Ωστόσο, ενώ πολλά από αυτά τα προϊόντα χαρακτηρίζονται ως «φυσικά», αυτό δεν σημαίνει ότι είναι πάντα ασφαλή. Ένα αυξανόμενο ζήτημα είναι η πιθανή τοξικότητά τους για το συκώτι, όπως ανέδειξε πρόσφατη μελέτη από το Πανεπιστήμιο του Μίσιγκαν.

Η επικινδυνότητα των φυτικών συμπληρωμάτων

Σύμφωνα με τη μελέτη που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό JAMA Network Open, περίπου 15,6 εκατομμύρια ενήλικες στις ΗΠΑ –ή το 5% του πληθυσμού– έχουν καταναλώσει τουλάχιστον ένα φυτικό συμπλήρωμα τις τελευταίες 30 ημέρες, το οποίο θεωρείται δυνητικά τοξικό για το συκώτι σε υψηλές δόσεις.

Τα συμπληρώματα αυτά περιλαμβάνουν:
  • Ασβαγκάντα (Βιθάνια)
  • Μαύρο κόχο (Black cohosh)
  • Γκαρσίνια καμπότζια
  • Εκχύλισμα πράσινου τσαγιού
  • Κόκκινη μαγιά ρυζιού
  • Κουρκουμά ή κουρκουμίνη

Τα φυτικά αυτά προϊόντα έχουν αναφερθεί σε παλαιότερες έρευνες ως πιθανές αιτίες βλάβης του ήπατος. Ωστόσο, ο ακριβής μηχανισμός με τον οποίο προκαλούν ηπατική τοξικότητα παραμένει άγνωστος. Πιστεύεται ότι η βλάβη προκαλείται κατά τη διάρκεια του μεταβολισμού αυτών των συστατικών στο ήπαρ.

Οι επιπτώσεις στη λειτουργία του ήπατος

Το ήπαρ είναι ζωτικής σημασίας για την αποτοξίνωση του οργανισμού, καθώς διασπά και απομακρύνει τις βλαβερές ουσίες. Ορισμένα συμπληρώματα μπορεί να επιβαρύνουν τη λειτουργία του, καθώς ενδέχεται να επηρεάσουν τη δυνατότητά του να μεταβολίζει και να αποβάλλει τις τοξίνες. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε φλεγμονή, κυτταρικές βλάβες και, σε σοβαρές περιπτώσεις, ακόμα και σε ηπατική ανεπάρκεια.

Σύμφωνα με τη δρ Αλίσα Λικίτσουπ, επικεφαλής της μελέτης, τα περιστατικά βλάβης του ήπατος από φυτικά συμπληρώματα έχουν αυξηθεί τα τελευταία χρόνια. Η αύξηση αυτή, σύμφωνα με τα στοιχεία από τη βάση δεδομένων Drug Induced Liver Injury Network, έφτασε από το 7% το 2004-2005 στο 20% το 2013-2014.

Η έλλειψη ρύθμισης και οι κίνδυνοι

Ένας από τους κύριους λόγους για την επικινδυνότητα αυτών των προϊόντων είναι η έλλειψη αυστηρής ρύθμισης. Τα συμπληρώματα δεν υπόκεινται σε αυστηρό έλεγχο από τους αρμόδιους οργανισμούς πριν διατεθούν στην αγορά και όπως υπογραμμίζει στο Medical News Today o δρ Ροσάριο Λιγκρέστι, επικεφαλής του τμήματος Γαστρεντερολογίας στο Hackensack University Medical Center του New Jersey, η «φυσική» προέλευση των προϊόντων αυτών δεν τα καθιστά ασφαλή.

Οι καταναλωτές πρέπει να γνωρίζουν ότι ορισμένα φυσικά συστατικά μπορεί να είναι τοξικά σε μεγάλες δόσεις ή να αλληλεπιδρούν με φάρμακα, επιβαρύνοντας το ήπαρ.

Για όσους λοιπόν σκέφτονται να καταναλώσουν φυτικά συμπληρώματα, η συμβουλή των ειδικών είναι να συνεργάζονται πάντα με τον γιατρό ή τον φαρμακοποιό τους, προκειμένου να διασφαλίσουν ότι τα προϊόντα που χρησιμοποιούν είναι κατάλληλα για τις ανάγκες τους και δεν θα προκαλέσουν βλάβες.

Αντί να βασίζονται αποκλειστικά στα συμπληρώματα, οι ειδικοί προτείνουν μια «διατροφική προσέγγιση πρώτα», δηλαδή την κατανάλωση φυτικών συστατικών μέσω της καθημερινής διατροφής.