Η λήψη πολυβιταμινών ή άλλων συμπληρωμάτων μπορεί να φαίνεται εύκολος τρόπος για να βελτιώσετε την υγεία σας. Αλλά είναι πραγματικά χρήσιμα; Και χρειάζεται να τα παίρνετε, αν ο γιατρός σας δεν σας έχει συστήσει την προσθήκη συγκεκριμένων συμπληρωμάτων στην καθημερινότητά σας;
Πρόκειται για δύο ερωτήσεις που απασχολούν όλο και περισσότερο κόσμο, αλλά και την ιατρική κοινότητα, καθώς νέες έρευνες αμφισβητούν τα οφέλη των πολυβιταμινών.
Μια μελέτη με περισσότερους από 390.000 ενήλικες στις ΗΠΑ χωρίς ιστορικό σοβαρών χρόνιων ασθενειών δεν βρήκε στοιχεία ότι οι υγιείς ενήλικες που λαμβάνουν τακτικά πολυβιταμίνες ζουν περισσότερο.
Και αυτή δεν είναι η μοναδική μελέτη που δείχνει ότι οι πολυβιταμίνες μπορεί τελικά να μην αποτελεσματικές. Μια ανασκόπηση του 2022 περισσότερων από 80 μελετών διαπίστωσε ότι η λήψη πολυβιταμινών πρόσφερε «ελάχιστο ή καθόλου όφελος» στην πρόληψη του καρκίνου, των καρδιακών παθήσεων ή του πρόωρου θανάτου.
Σημαίνει αυτό ότι πρέπει να πετάξετε τα συμπληρώματά σας; Ίσως όχι.
Υπάρχουν περιπτώσεις στις οποίες μια πολυβιταμίνη ή ένα συμπλήρωμα μπορεί πραγματικά να βοηθήσει στη βελτίωση της υγείας σας. Για να καταλάβετε εάν μπορείτε να ωφεληθείτε από αυτά και γιατί, ακολουθούν πέντε ερωτήσεις, όπως παρουσιάζονται από το Yahoo Life, τις οποίες μπορείτε να συζητήσετε και με τον γιατρό σας.
1. Έχετε μια ισορροπημένη διατροφή;
Οι περισσότεροι άνθρωποι δεν χρειάζεται να παίρνουν τακτικά πολυβιταμίνες, αν τρώνε μια διατροφή πλούσια σε λαχανικά, φρούτα, άπαχη πρωτεΐνη, όπως κοτόπουλο ή ψάρι, υγιή λιπαρά και δημητριακά. Είναι καλύτερο να λαμβάνετε τα θρεπτικά συστατικά από τα τρόφιμα που τρώτε παρά από μια βιταμίνη. Επιπλέον, το κόστος των βιταμινών μπορεί να επιβαρύνει χωρίς λόγο τον προϋπολογισμό σας.
Αξίζει να σημειωθεί ότι εάν προσπαθείτε να αναπληρώσετε την έλλειψη ψαριών στη διατροφή σας λαμβάνοντας συμπληρώματα ιχθυελαίου για τα ωμέγα-3 λιπαρά οξέα, ίσως πρέπει να το ξανασκεφτείτε. Μελέτη βρήκε ότι οι υγιείς συμμετέχοντες που πήραν ιχθυέλαιο είχαν αυξημένο κίνδυνο ανάπτυξης κολπικής μαρμαρυγής, μια ανωμαλία στον καρδιακό ρυθμό που συνδέεται με καρδιακά προβλήματα.
Από την άλλη πλευρά, βάσει της ίδιας μελέτης διαπιστώθηκε ότι οι άνθρωποι που ήδη είχαν καρδιακή νόσο και πήραν ιχθυέλαιο είχαν χαμηλότερο κίνδυνο κολπικής μαρμαρυγής.
Επιπλέον, πολλοί άνθρωποι, περίπου 70% στην Ελλάδα, έχουν έλλειψη βιταμίνης D. Αν και πρόκειται για μια βιταμίνη που μπορούμε να τη λάβουμε από την έκθεση στον ήλιο και από μια ισορροπημένη διατροφή που περιλαμβάνει τροφές πλούσιες σε βιταμίνη D, ενδεχομένως να πρέπει να συζητήσετε με τον γιατρό σας το ενδεχόμενο να πάρετε κάποιο σχετικό συμπλήρωμα.
2. Είστε χορτοφάγοι ή βίγκαν;
Ορισμένοι άνθρωποι που ακολουθούν χορτοφαγική ή βίγκαν διατροφή μπορεί να χρειαστούν συμπληρώματα βιταμινών του συμπλέγματος Β. Η βιταμίνη Β12, που βοηθά στην υγεία των αιμοσφαιρίων και των νευρικών κυττάρων και βοηθά τον οργανισμό να μεταβολίζει την πρωτεΐνη, μπορεί να βρίσκεται σε έλλειψη σε ανθρώπους που ακολουθούν μια διατροφή χωρίς κρέας.
Γενικά, η βιταμίνη Β12 είναι παρούσα μόνο στο κρέας, αν και ορισμένα δημητριακά συνήθως εμπλουτίζονται με αυτήν. Οι άνθρωποι που είναι βίγκαν πρέπει να αναζητήσουν τρόπους για να λάβουν την εν λόγω βιταμίνη, και κάποιες ακόμη, και για αυτό συνιστάται καθημερινό συμπλήρωμα Β12, ιδιαίτερα σε όσους ακολουθούν μια αυστηρά χορτοφαγική δίαιτα.
Τα ωμέγα-3 λιπαρά οξέα είναι άλλο ένα πρόβλημα για όσους είναι βίγκαν. Δεδομένου ότι δεν καταναλώνουν ζωικά προϊόντα, τα ωμέγα-3 πρέπει να λαμβάνονται από έλαιο άλγης.
3. Είστε σε ανοσοκαταστολή ή έχετε συγκεκριμένες παθήσεις;
Οι άνθρωποι που έχουν αδύναμο ανοσοποιητικό σύστημα και δεν μπορούν να τρώνε ισορροπημένη διατροφή είναι σημαντικό να λαμβάνουν πολυβιταμίνες. Δεδομένου ότι τα άτομα που είναι ανοσοκατεσταλμένα συνήθως δεν απορροφούν τα θρεπτικά συστατικά καλά, η πολυβιταμίνη πρέπει να λαμβάνεται σε υγρή μορφή.
Ο γιατρός σας, ύστερα από σχετικές εξετάσεις μπορεί να προσδιορίσει πόσο ασβέστιο και μαγνήσιο χρειάζεστε και αν θα ωφεληθείτε από τη λήψη ορισμένων βιταμινών όπως η A, η B6, η B12, το φολικό οξύ, η C και η D3.
4. Προσπαθείτε να μείνετε έγκυος;
Οι γυναίκες που προσπαθούν να συλλάβουν είναι καλό να λαμβάνουν καθημερινά φολικό οξύ. Το φολικό οξύ βρίσκεται στις προγεννητικές βιταμίνες, τις περισσότερες πολυβιταμίνες, αλλά και σε αυτόνομα συμπληρώματα. Εάν λαμβάνεται τις πρώτες οκτώ εβδομάδες της εγκυμοσύνης έχει αποδειχθεί πως βοηθά στη μείωση του κινδύνου ελαττωμάτων του νευρικού σωλήνα, όπως η δισχιδής ράχη. Όταν προσπαθείτε να συλλάβετε, είναι επίσης σημαντικό να μιλήσετε με τον γιατρό σας για να δείτε αν έχετε φυσιολογικά επίπεδα θυρεοειδούς, καθώς και επαρκή επίπεδα ιωδίου, Β12 και βιταμίνης D.
5. Περνάτε εμμηνόπαυση;
Κατά την εμμηνόπαυση, οι γυναίκες βιώνουν απώλεια οστικής μάζας, γεγονός που αυξάνει τον κίνδυνο ανάπτυξης οστεοπόρωσης. Οι γυναίκες σε αυτή τη φάση της ζωής τους και οι μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες μπορεί να ωφεληθούν από τη λήψη βιταμίνης D, καθώς αυτή μειώνει τον κίνδυνο κατάγματος των οστών.
Εκτός από τη βιταμίνη D (καθώς και την τακτική άσκηση με βάρη για την αύξηση της οστικής μάζας), πρέπει να εξετάσουν το ενδεχόμενο λήψης ιχνοστοιχείου βορίου και ασβεστίου για τα οστά τους. Συζητήστε με τον γιατρό σας τι και πόσο πρέπει να παίρνετε.
Η συνιστώμενη ποσότητα ασβεστίου για τις μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες έχει μειωθεί, καθώς οι μελέτες έχουν βρει ότι οι υψηλότερες δόσεις ασβεστίου που χρησιμοποιούνταν στο παρελθόν ενίσχυαν τον κίνδυνο για καρδιακή νόσο, λόγω της εναπόθεσης επιπλέον ασβεστίου στις αρτηρίες της καρδιάς.
Ωφέλιμες αλλά με συμβουλή γιατρού
Ενώ λοιπόν μπορεί να φαίνεται ωφέλιμο να προσθέσετε πολυβιταμίνες και συμπληρώματα στη διατροφή σας –και είναι σίγουρα εύκολο να τα προμηθευτείτε από το φαρμακείο και να αρχίσετε να τα παίρνετε–, είναι σημαντικό να συμβουλευτείτε πρώτα τον γιατρό σας.
Υπάρχει πολλές πληροφορίες στο διαδίκτυο σχετικά με τις βιταμίνες και ενώ μερικές από αυτές είναι ακριβείς, άλλες δεν είναι τεκμηριωμένες ή είναι παντελώς ανυπόστατες. Εάν έχετε οποιεσδήποτε ερωτήσεις ή ανησυχίες για τα συμπληρώματα που σκέφτεστε να λάβετε, υπάρχει μια πολύ απλή κίνηση: Μιλήστε με τον γιατρό σας.
