Σύμφωνα με την πρόσφατη έκθεση του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ) που είδε το φως της δημοσιότητας στις αρχές Φεβρουαρίου, ο καρκίνος του πνεύμονα αναδεικνύεται σε νούμερο ένα αιτία θανάτου από οποιονδήποτε τύπο καρκίνου στη χώρα μας, γεγονός στο οποίο συμβάλλει και η επικράτηση της βλαβερής συνήθειας του καπνίσματος σε μεγάλα τμήματα της ελληνικής κοινωνίας. Συναντήσαμε τον διακεκριμένο θωρακοχειρουργό-αγγειοχειρουργό, κ. Κωνσταντίνο Μαρκόπουλο με τον οποίο συζητήσαμε για τη σημασία της πρόληψης και της έγκαιρης διάγνωσης της νόσου, η οποία καθίσταται εφικτή με μια πολύ απλή εξέταση, όπως η ακτινογραφία θώρακος. Παράλληλα, ο κ. Μαρκόπουλος μας ενημερώνει για τις τελευταίες εξελίξεις αναφορικά με τη θεραπεία του καρκίνου του πνεύμονα, υπογραμμίζοντας τον ρόλο της διεπιστημονικής ομάδας ειδικών στην επιτυχή διαχείριση των περιστατικών με καρκίνο του πνεύμονα.
Κύριε Μαρκόπουλε, σύμφωνα με τα στοιχεία της πρόσφατης έκθεσης του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ) για το κάπνισμα, ο καρκίνος του πνεύμονα «κρατάει τα σκήπτρα» στους θανάτους από καρκίνο στη χώρα μας. Την ίδια στιγμή, η Ελλάδα έχει τη δεύτερη χειρότερη επίδοση ανάμεσα στις χώρες της ΕΕ -μετά τη Βουλγαρία- όσον αφορά στην επικίνδυνη συνήθεια του καπνίσματος. Υπάρχει τρόπος, κατά τη γνώμη σας, να αναστραφεί αυτή εικόνα και να καλλιεργηθεί μια κουλτούρα πρόληψης ως προς τον καρκίνο του πνεύμονα στη χώρα;
Η συσχέτιση καπνίσματος και καρκίνου του πνεύμονα είναι επαρκώς τεκμηριωμένη εδώ και πολλά χρόνια. Αξίζει να σημειώσουμε ότι η διακοπή του καπνίσματος, ακόμα κι αν κάποιος υπήρξε καπνιστής για αρκετά χρόνια, μπορεί να μειώσει σημαντικά την πιθανότητα εμφάνισης καρκίνου του πνεύμονα.
Ο “ανεγχείρητος” καρκίνος πνεύμονος αποτελεί το 40-50% των νέων περιπτώσεων και αυτό οφείλεται δυστυχώς στη μηδενική πρόληψη που υπάρχει στην Ελλάδα, αλλά και στο γεγονός ότι ο καρκίνος του πνεύμονα αναπτύσσεται ύπουλα στα πρώτα στάδια, δηλαδή χωρίς συμπτώματα.
Ο πνεύμονας δεν έχει αισθητική νεύρωση, επομένως δεν τον “νιώθουμε”. Έτσι, ένας καρκίνος 1-3 εκατοστά δε δίνει κανένα σύμπτωμα. Έχουμε δει και όγκους 10 εκατοστών σαν τυχαίο εύρημα. Για αυτόν το λόγο, όλοι ανεξαιρέτως αλλά ιδιαίτερα οι καπνιστές πρέπει μετά τα 35-40 να υποβάλλονται περιοδικά ανά 1 με 2 χρόνια σε μια απλή ακτινογραφία θώρακος. Στην Ευρώπη στο πρόγραμμα Beating Cancer προτείνουν υποχρεωτική ακτινογραφία θώρακος μετά τα 15 χρόνια καπνίσματος.
Πέρα όμως από τη σωστή ενημέρωση και την ευαισθητοποίησή των πολιτών γύρω από τον καρκίνο του πνεύμονα, ώστε να ακολουθούν έναν υγιεινό τρόπο ζωής, αποβάλλοντας βλαβερές συνήθειες όπως το κάπνισμα, στο κομμάτι της πρόληψης, σημαντικός είναι και ο ρόλος της πολιτείας. Η Ελλάδα είναι προτελευταία στην πρόληψη στην Ε.Ε. Ξοδεύει για πρόληψη χωρίς προγραμματισμό και οργάνωση λιγότερο από το 2% των συνολικών εξόδων του Τομέα Υγείας. Στο ίδιο επίπεδο με Μάλτα και πάνω μόνο από τη Σλοβακία. Η προληπτική ιατρική έχει τρεις βασικές προϋποθέσεις:
- Οργανωμένη πρωτοβάθμια περίθαλψη με οικογενειακό γιατρό
- στοιχειώδη οργανωμένες υπηρεσίες ψυχικής υγείας
- υποχρεωτικότητα προληπτικού ελέγχου με βάση εκκίνησης ως υπεύθυνο τον οικογενειακό γιατρό.
Υπάρχουν ωστόσο, κάποιες «ενδείξεις» που θα μπορούσαν να μας «υποψιάσουν» για τη νόσο και τις οποίες δεν θα πρέπει να αφήνουμε χωρίς ιατρική αξιολόγηση;
Ευρήματα και συμπτώματα που μπορούν να μας βάλουν σε υποψία είναι: επίμονος βήχας συνήθως ξηρός, μια μικρή δύσπνοια στη βάδιση ή στο ανέβασμα μιας σκάλας ή ύπαρξη ελάχιστης ποσότητας αίματος στα πτύελα, ο πόνος στο θώρακα και η ανορεξία καθώς και η απώλεια βάρους. Όλα ανεξαιρέτως τα συμπτώματα-ενδείξεις έχουν αφετηρία τις έμμεσες ζημιές που κάνει ένας όγκος. Αν δηλαδή φράξει έναν βρόγχο ή αν παράγει πολύ υγρό ή αν διηθήσει ένα αγγείο κλπ.
Δυστυχώς, συχνά, τα πρώιμα συμπτώματα της νόσου δεν γίνονται αντιληπτά, επειδή αποδίδονται σε άλλες συνήθεις παθήσεις. Σε κάθε, περίπτωση όσο πιο νωρίς γίνει η διάγνωση του καρκίνου του πνεύμονα τόσο πιο εύκολα μπορεί να αντιμετωπιστεί.
Ποια είναι τελευταίες εξελίξεις αναφορικά με την αντιμετώπιση του καρκίνου του πνεύμονα;
Η θωρακοχειρουργική πριν από 20-25 χρόνια ήταν μία ειδικότητα που αντιμετώπιζε μόνο το 1/3 των όγκων του πνεύμονος. Σήμερα, η εγχειρησιμότητα έχει φθάσει στο 50% και σε αυτό έχουν βοηθήσει τρεις παράγοντες:
- Η προεγχειρητική χημειοθεραπεία/ανοσοθεραπεία που συρρικνώνει όγκους και λεμφαδένες και καθιστά τον καρκίνο χειρουργήσιμο.
- Η ενδοσκοπική χειρουργική θώρακος που δίνει δυνατότητα αντιμετώπισης χωρίς ιδιαίτερο πόνο και μικρή νοσηλεία.
- Επίσης, η χρήση των laser είτε για αφαίρεση όγκων είτε για διάνοιξη αποφραγμένων βρόγχων δίνει ποιότητα ζωής.
- Τέλος, η φωτοδυναμική θεραπεία έχει αρχίσει παγκοσμίως να συμβάλλει στη σμίκρυνση των όγκων. Πραγματοποιείται με διάχυση ενέργειας (laser) στον όγκο, μετά από χορήγηση ενδοφλέβιας ουσίας η οποία με το Laser διασπάται και νεκρώνει τα καρκινικά κύτταρα εκλεκτικά. Βρίσκεται ακόμα στο ξεκίνημά της, ωστόσο έχει επιτευχθεί μείωση όγκων από 40 μέχρι 70%.
Ο καρκίνος πνεύμονα απαιτεί μεθοδικότητα και ομαδικότητα κατά την προσπάθεια θεραπείας. Το ερώτημα αν πρέπει να αφαιρεθεί ο όγκος και μετά να γίνει ΧΘΠ ή αν πρέπει να προηγηθεί ΧΘΠ για να μικρύνει ο όγκος δεν είναι φιλοσοφικές ερωτήσεις. Είναι υπαρκτά διλήμματα των οποίων η απάντηση βρίσκεται στο ογκολογικό συμβούλιο.
Για περισσότερες πληροφορίες και υπεύθυνη ενημέρωση καλέστε στο 693 747 4174 , ο Κωνσταντίνος Μαρκόπουλος, Θωρακοχειρουργός – Αγγειοχειρουργός και Διευθυντής Κλινικής Ιατρικού Κέντρου Ψυχικού είναι στη διάθεση σας για όποια συμβουλή και χρήσιμη οδηγία. Εναλλακτικά επισκεφτείτε την ιστοσελίδα drmarkopoulos.gr.
