O Αλοΐσιος Αλτσχάιμερ (14 Ιουνίου 1864 – 19 Δεκεμβρίου 1915) ήταν γερμανός ψυχίατρος και νευροπαθολόγος, συνάδελφος του Emil Kraepelin. Ο Αλτσχάιμερ παρουσίασε την πρώτη δημοσιευμένη περίπτωση πρo-γεροντικής άνοιας, την οποία ο Kraepelin θα προσδιόριζε αργότερα ως ασθένεια του Αλτσχάιμερ.
Ο Αλτσχάιμερ γεννήθηκε στο Μάρκτμπράιτ (Marktbreit) στη Βαυαρία, Γερμανία. Ο πατέρας του υπηρέτησε σε γραφείο συμβολαιογράφων. Ο Αλτσχάιμερ φοίτησε στα πανεπιστήμια Ασάφενμπουργκ, Τύμπινγκεν, Βερολίνου, και Βίρτσμπουργκ. Αποφοίτησε σαν γιατρός από το πανεπιστήμιο του Βίρτσμπουργκ το 1887. Στο επόμενο έτος, πέρασε πέντε μήνες με διανοητικά άρρωστες γυναίκες, προτού πάρει την θέση του στην Φρανκφούρτη (Μάιν) σε ένα άσυλο διανοητικώς καθυστερημένων, το Städtische Anstalt für Irre und Epileptische (άσυλο για φρενήρεις και επιληπτικούς).
Το 1901, ο Αλτσχάιμερ παρατήρησε μία ασθενή στο άσυλο της Φρανκφούρτης που ονομαζόταν Άουγκουστ Ντέτερ (Auguste Deter). Η ασθενής, 51 ετών, είχε παράξενα συμπτώματα συμπεριφοράς, συμπεριλαμβανομένης απώλειας βραχυπρόθεσμης μνήμης. Αυτή η ασθενής θα γινόταν το πάθος του Αλτσχάιμερ κατά τη διάρκεια των ερχόμενων ετών.
Τον Απρίλιο του 1906, η Ντέτερ πέθανε και ο Αλτσχάιμερ έστειλε το αρχείο της ασθενούς και τον εγκέφαλό της στο Μόναχο όπου εργαζόταν ο Kraepelin σε εργαστήριο. Μαζί με δύο Ιταλούς παθολόγους, χρησιμοποίησε τις τεχνικές χρώσης για να προσδιορίσει τις αμυλοειδείς πλάκες. Με μια ομιλία του στις 3 Νοεμβρίου 1906 θα παρουσιάσει για πρώτη φορά την παθολογία και τα κλινικά συμπτώματα της νόσου Αλτσχάιμερ. Λόγω εξαιρετικά τυχερών περιστάσεων οι αρχικές προετοιμασίες μικροσκοπίων στις οποίες ο Αλτσχάιμερ βάσισε την περιγραφή της ασθένειας του, είχαν ανακαλυφθεί πριν μερικά χρόνια στο Μόναχο και τα συμπεράσματά του μπόρεσαν έτσι να επαναξιολογηθούν.
Από το 1911 η ασθένεια χρησιμοποιούνταν από ευρωπαίους παθολόγους για να διαγνώσουν ασθενείς στις ΗΠΑ. Στα μέσα του Δεκεμβρίου 1915, ο Αλτσχάιμερ αρρώστησε στο τραίνο για το πανεπιστήμιο του Μπρεσλάου, όπου ήταν διορισμένος σαν καθηγητής της ψυχιατρικής από το 1912. Πιθανότατα είχε μια μόλυνση στρεπτόκοκκου με ρευματικό πυρετό και νεφρική ανεπάρκεια. Πέθανε από συγκοπή καρδιάς σε ηλικία 51 ετών στο Μπρεσλάου.
