Καταλαβαίνουμε ότι η εποχή του κρυολογήματος και της γρίπης έχει φτάσει όταν όλοι όσοι γνωρίζουμε ξαφνικά φτερνίζονται, είναι μπουκωμένοι ή έχουν ακόμη πιο σοβαρά συμπτώματα. Είναι σχεδόν σαν αυτά τα ενοχλητικά μικρόβια του κρυολογήματος και της γρίπης να στροβιλίζονται με το που μπαίνει ο χειμώνας και πέφτει η θερμοκρασία. Ωστόσο, τα μικρόβια υπάρχουν όλο το χρόνο… Γιατί λοιπόν οι άνθρωποι παθαίνουν περισσότερα κρυολογήματα, γρίπη και τώρα Covid-19 όταν έξω κάνει κρύο;
Οι ερευνητές μιλούν για επιστημονική ανακάλυψη, καθώς μπορεί να έχουν βρει τον βιολογικό λόγο που παθαίνουμε περισσότερες ασθένειες του αναπνευστικού το χειμώνα. Αποδεικνύεται ότι ο ίδιος ο κρύος αέρας βλάπτει την ανοσολογική απόκριση που εμφανίζεται στη μύτη.
«Είναι η πρώτη φορά που έχουμε μια βιολογική, μοριακή εξήγηση σχετικά με έναν παράγοντα της έμφυτης ανοσολογικής μας απόκρισης που φαίνεται να περιορίζεται από τις ψυχρότερες θερμοκρασίες», δήλωσε η ρινολόγος Δρ. Zara Patel, καθηγήτρια ωτορινολαρυγγολογίας και χειρουργικής κεφαλής και τραχήλου στο Στάνφορντ. Στην πραγματικότητα, η μείωση της θερμοκρασίας μέσα στη μύτη κατά 5 βαθμούς Κελσίου σκοτώνει σχεδόν το 50% των δισεκατομμυρίων κυττάρων που καταπολεμούν τους ιούς και τα βακτήρια στα ρουθούνια, σύμφωνα με τη μελέτη που δημοσιεύτηκε την Τρίτη στο The Journal of Allergy και Κλινική Ανοσολογία. «Ο κρύος αέρας σχετίζεται με αυξημένη ιογενή λοίμωξη επειδή ουσιαστικά έχετε χάσει το ήμισυ της ανοσίας σας μόνο με αυτή τη μικρή πτώση της θερμοκρασίας», δήλωσε ο ρινολόγος Δρ. Benjamin Bleier, διευθυντής μεταφραστικής έρευνας ωτορινολαρυγγολογίας στο Massachusetts Eye and Ear και αναπληρωτής καθηγητής στο Ιατρική Σχολή του Χάρβαρντ στη Βοστώνη.
Αξίζει να σημειωθεί πως οι συγκεκριμένες μελέτες είναι in vitro, που σημαίνει ότι αν και χρησιμοποιείται ανθρώπινος ιστός στο εργαστήριο για να μελετήσει αυτήν την ανοσολογική απόκριση, δεν είναι μια μελέτη που διεξάγεται μέσα στην πραγματική μύτη κάποιου», είπε ο Patel «Συχνά τα ευρήματα των in vitro μελετών επιβεβαιώνονται, αλλά όχι πάντα» ανέφερε ο επιστήμονας.
Η αιτία του… κακού – Το παράδειγμα με τη φωλιά των σφηκών
Για να καταλάβουμε γιατί συμβαίνει αυτό, ο Bleier και η ομάδα του μαζί με τον Mansoor Amiji, ο οποίος προεδρεύει του τμήματος φαρμακευτικών επιστημών στο Northeastern University στη Βοστώνη, ξεκίνησαν ένα επιστημονικό «κυνήγι». Σύμφωνα με την επιστημονική εξήγηση, όταν ένας ιός ή βακτήριο του αναπνευστικού, «εισβάλλει» στη μύτη, το κύριο σημείο εισόδου στο σώμα αμέσως, το μπροστινό μέρος της μύτης ανιχνεύει το μικρόβιο, πολύ πριν το πίσω μέρος της μύτης αντιληφθεί τον «εισβολέα», ανακάλυψε η ομάδα. Τότε είναι που τα κύτταρα της μύτης αρχίζουν αμέσως να δημιουργούν δισεκατομμύρια αντίγραφα του εαυτού τους που ονομάζονται εξωκυτταρικά κυστίδια ή EV’s. «Τα EV δεν μπορούν να διαιρεθούν όπως τα κύτταρα, αλλά είναι σαν μικρές μίνι εκδόσεις κυττάρων που έχουν σχεδιαστεί ειδικά για να σκοτώνουν αυτούς τους ιούς», είπε ο Bleier. «Τα EV λειτουργούν ως δόλωμα, έτσι τώρα όταν εισπνέετε έναν ιό, ο ιός κολλάει σε αυτά τα “δολώματα” αντί να κολλάει στα κύτταρα». Αυτά τα “Mini Me’s” στη συνέχεια αποβάλλονται από τα κύτταρα σε ρινική βλέννα (μύξα), όπου σταματούν να εισβάλλουν μικρόβια πριν προλάβουν να φτάσουν στον προορισμό τους και να πολλαπλασιαστούν. «Αυτό είναι ένα από, αν όχι το μόνο μέρος του ανοσοποιητικού συστήματος που αφήνει το σώμα σας να καταπολεμήσει τα βακτήρια και τους ιούς προτού εισέλθουν πραγματικά στο σώμα σας», είπε ο Bleier.
Μόλις δημιουργηθούν και διασκορπιστούν στις ρινικές εκκρίσεις, τα δισεκατομμύρια της EV’s αρχίζουν να σωρεύουν τα επιδρομικά μικρόβια, είπε ο Bleier. «Είναι σαν να κλωτσήσεις τη φωλιά σφηκών, τι συμβαίνει; Μπορεί να δεις μερικές σφήκες να πετούν τριγύρω, αλλά όταν τις χτυπάς, τότε όλες πετάνε έξω από τη φωλιά για να επιτεθούν πριν ο εισβολέας προλάβει να μπει στη φωλιά», είπε. «Αυτός είναι ο τρόπος με τον οποίο το σώμα “φιλτράρει” αυτούς τους εισπνεόμενους ιούς, ώστε να μην μπορούν να εισέλθουν στο κύτταρο εξαρχής», μεταδίδει το CNN.
Αύξηση της ανοσοποιητικής δύναμης
Σύμφωνα με τα όσα διαπίστωσε η μελέτη, όταν η μύτη δέχεται «επίθεση», αυξάνει την παραγωγή εξωκυτταρικών κυστιδίων κατά 160%. Επιπλέον, στις διαφορές επισημαίνεται πως τα EV’s είχαν πολλούς περισσότερους «υποδοχείς» στην επιφάνειά τους από τα αρχικά κύτταρα, ενισχύοντας έτσι την ικανότητα διακοπής του ιού των δισεκατομμυρίων εξωκυτταρικών κυστιδίων στη μύτη. «Φανταστείτε πως μοιάζουν σαν μικρά μπράτσα που προεξέχουν, προσπαθώντας να αρπάξουν τα σωματίδια του ιού καθώς τα εισπνέετε», είπε ο Bleier.
«Και βρήκαμε ότι κάθε κυστίδιο έχει έως και 20 φορές περισσότερους υποδοχείς, καθιστώντας τα εξαιρετικά κολλώδη». Τα κύτταρα στο σώμα περιέχουν επίσης έναν ιικό «δολοφόνο» που ονομάζεται micro RNA, το οποίο επιτίθεται στα μικρόβια. Ωστόσο, τα EV στη μύτη περιείχαν 13 φορές μικρότερες αλληλουχίες RNA από τα φυσιολογικά κύτταρα, διαπίστωσε η μελέτη. Έτσι η μύτη έρχεται στη μάχη οπλισμένη με κάποιες επιπλέον «υπερδυνάμεις».
Τι συμβαίνει όμως με αυτά τα πλεονεκτήματα όταν χτυπάει ο κρύος καιρός; Για να το ανακαλύψουν, ο Bleier και η ομάδα του εξέθεσαν τέσσερις συμμετέχοντες στη μελέτη για 15 λεπτά, σε θερμοκρασία 4,4 βαθμούς Κελσίου και στη συνέχεια μέτρησαν τις συνθήκες μέσα στις ρινικές τους κοιλότητες. «Αυτό που βρήκαμε είναι ότι όταν εκτίθεσαι σε κρύο αέρα, η θερμοκρασία στη μύτη σου μπορεί να πέσει στους -12. Και αυτό αρκεί για να εξαλείψει ουσιαστικά και τα τρία αυτά ανοσοποιητικά πλεονεκτήματα που έχει η μύτη», είπε ο Bleier. «Η ψυχρότητα στην άκρη της μύτης ήταν αρκετή για να βγάλει σχεδόν το 42% των εξωκυτταρικών κυστιδίων εκτός μάχης», πρόσθεσε ο Bleier. Ομοίως, έχετε σχεδόν τη μισή ποσότητα από αυτά τα “δολοφονικά” μικρο-RNA μέσα σε κάθε κυστίδιο και μπορείτε να έχετε έως και 70% πτώση στον αριθμό των υποδοχέων σε κάθε κυστίδιο, καθιστώντας τους πολύ λιγότερο κολλώδεις», είπε. Αυτό, πρακτικά σημαίνει πως ο οργανισμός αδυνατεί να καταπολεμήσει δραστικά τα κρυολογήματα, τη γρίπη και τον Covid-19. «Μειώνει στο μισό την ικανότητα του ανοσοποιητικού σας συστήματος να καταπολεμά τις λοιμώξεις του αναπνευστικού» ανέφερε χαρακτηριστικά ο Bleier.
Όπως αποδεικνύεται, η πανδημία μας έδωσε ακριβώς αυτό που χρειαζόμαστε για να βοηθήσουμε τον οργανισμό μας να διατηρήσει το ανοσοποιητικό μας σε καλό επίπεδο, σημείωσε ο Bleier. «Οι μάσκες, δεν σας προστατεύουν μόνο από την άμεση εισπνοή ιών, αλλά είναι επίσης σαν να φοράτε ένα πουλόβερ στη μύτη σας», είπε.
Ο Patel συμφώνησε: «Όσο πιο ζεστό μπορείτε να διατηρήσετε το ενδορινικό περιβάλλον, τόσο καλύτερα θα είναι σε θέση να λειτουργήσει αυτός ο έμφυτος αμυντικός μηχανισμός του ανοσοποιητικού. Ίσως ένας ακόμη λόγος να φοράμε μάσκες!».
Στο μέλλον, ο Bleier αναμένει να δει την ανάπτυξη τοπικών ρινικών φαρμάκων που βασίζονται σε αυτήν την επιστημονική αποκάλυψη. Αυτά τα νέα φαρμακευτικά προϊόντα «ουσιαστικά θα ξεγελάσουν τη μύτη να πιστεύει ότι μόλις έχει δει έναν ιό», είπε.
