Ο έρπης μπορεί να σταματήσει τον καρκίνο του δέρματος

Γενετικά τροποποιημένος ιός του έρπη μπορεί να σταματήσει την εξέλιξη του καρκίνου του δέρματος, καταστρέφοντας τα καρκινικά κύτταρα και ενισχύοντας παράλληλα την άμυνα του ανοσοποιητικού συστήματος του ασθενούς εναντίον των όγκων. Για πρώτη φορά διεθνώς, κλινική δοκιμή στο τελικό στάδιό της (φάση 3) έδειξε ότι η ανοσοθεραπεία με τη βοήθεια των ιών έχει σίγουρα αντικαρκινική δράση.

Οι ερευνητές από 64 ερευνητικά κέντρα από όλο τον κόσμο, με επικεφαλής τον καθηγητή Κέβιν Χάρινγκτον του Ινστιτούτου Ερευνών για τον Καρκίνο του Λονδίνου και τον Χάουαρντ Κάουφμαν του Ινστιτούτου Καρκίνου του Πανεπιστημίου Ράτγκερς των ΗΠΑ, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό κλινικής ογκολογίας «Journal of Clinical Oncology», δοκίμασαν τη νέα θεραπεία σε 436 ασθενείς με επιθετικό μεταστατικό μελάνωμα (η πιο θανατηφόρα μορφή καρκίνου του δέρματος). Οι καρκινοπαθείς είτε πήραν μια δόση του νέου φαρμάκου, είτε έκαναν (για λόγους σύγκρισης) άλλου είδους ανοσοθεραπεία.

Η θεραπεία ονομάζεται Talimogene Laherparepvec (ή εν συντομία T-VEC) και συνίσταται σε μια μεταλλαγμένη μορφή του τύπου-1 του ιού του έρπη (herpes simplex), ο οποίος, αφότου εισαχθεί στο σώμα του ασθενούς, πολλαπλασιάζεται στο εσωτερικό των καρκινικών κυττάρων και τα καταστρέφει εκ των έσω. Χάρη στην κατάλληλη τροποποίησή του, έχουν αφαιρεθεί δύο γονίδια-κλειδιά από τον ιό, ώστε να μην μπορεί να αναπαραχθεί μέσα στα υγιή κύτταρα. Γι’ αυτό το λόγο, το νέο φάρμακο προκαλεί λιγότερες παρενέργειες σε σχέση με την παραδοσιακή χημειοθεραπεία.

Ο ιός έχει επίσης τροποποιηθεί γενετικά έτσι ώστε να παράγει το μόριο GM-CSF, το οποίο ενεργοποιεί το ανοσοποιητικό σύστημα του ασθενούς, προκειμένου αυτό -παράλληλα με την εκ των έσω δράση του ιού- να επιτίθεται και να καταστρέφει τα καρκινικά κύτταρα. Συνεπώς, η δράση του ιού είναι διπλή, εσωτερική και ταυτόχρονα εξωτερική.

Το T-VEC, που παράγεται από τη φαρμακευτική εταιρεία Amgen, ανήκει σε μια νέα γενιά φαρμάκων που βασίζονται σε ιούς και έχουν αφήσει υποσχέσεις στις πρώτες κλινικές δοκιμές. Το T-VEC είναι το πρώτο που δοκιμάζεται με σχετική επιτυχία σε μια μεγάλη τυχαιοποιημένη και ελεγχόμενη κλινική δοκιμή φάσης 3.

Από τους ασθενείς που πήραν το T-VEC, το 16,3% εμφάνισαν θεραπευτική αντίδραση διαρκείας, για πάνω από έξι μήνες, έναντι ποσοστού μόνο 2,1% όσων έκαναν την εναλλακτική θεραπεία ελέγχου. Σε μερικούς ασθενείς που έλαβαν το T-VEC, η θεραπευτική αντίδραση ξεπέρασε τα τρία χρόνια, ένα όριο που οι ογκολόγοι θεωρούν ως θεραπεία στην περίπτωση μιας ανοσοθεραπείας.