Με τα δεδομένα που έχουμε για την Όμικρον να είναι ακόμα φτωχά, αλλά με τις εταιρείες που παράγουν τα εμβόλια να μιλάνε ήδη για αλλαγές στη σύσταση των εμβολίων το μεγάλο ερώτημα που υπάρχει είναι αν τα αρχικά εμβόλια που δημιουργήθηκαν μπορούν να ανταποκριθούν στην συμπεριφορά του κορονοϊού, ο οποίος γεννά διαρκώς μεταλλάξεις.
Της Δήμητρας Τριανταφύλλου
O καθηγητής Φαρμακολογίας στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο, Ευάγγελος Μανωλόπουλος απάντησε στο Newsbeast σε όλες τις ερωτήσεις μας γύρω από το θέμα. Ιδού τι μας είπε, για:
Το αν ενδέχεται η μετάλλαξη Όμικρον να ρίχνει την ανοσολογική απάντηση των εμβολίων
Είμαι συγκρατημένος, δεν ανησυχώ πολύ και θεωρώ και λίγο απίθανο, την ίδια στιγμή, να έχει αλλάξει τόσο πολύ η πρωτεϊνική ακκίδα του κορονοϊού με τις αυτές τις νέες μεταλλάξεις έτσι ώστε να μην είναι καθόλου ευαίσθητα τα εμβόλια. Μπορεί βέβαια όντως να μειώνει κάπως η Όμικρον την αποτελεσματικότητα των εμβολίων όπως συνέβη και με το στέλεχος Δέλτα, το οποίο ελάττωσε την αρχική αποτελεσματικότητα γύρω στο 5% με 10%. Από όσους πολίτες μολύνονται τώρα με στελέχη που κυκλοφόρησαν μετά τα εμβόλια, ελάχιστοι νοσούν σοβαρά ή χάνουν τη ζωή τους.
Το τι σημαίνει η μείωση της ανοσολογικής απάντησης των εμβολίων
Είναι πολύ σημαντικό να το ξεκαθαρίσουμε αυτό. Είναι ένα πράγμα να μολυνθεί κάποιος εμβολιασμένος και να εκδηλώσει σοβαρή νόσο ή και να χάσει τη ζωή του. Εδώ η απάντηση είναι πως τα προαναφερθεντά ποσοστά απώλειας της ανοσολογικής απάντησης των εμβολίων είναι πάρα πολύ μικρά. Και το ίδιο περιμένουμε να συμβεί και με την Όμικρον. Αν με ρωτάτε, η δήλωση που ήρθε από την Moderna, ότι δηλαδή τα υπάρχοντα εμβόλια θα είναι πολύ λιγότερο αποτελεσματικά στην αντιμετώπιση της Όμικρον, είναι ατυχής, γιατί δεν έχουμε ακόμα τα δεδομένα για να το γνωρίζουμε αυτό.
Να σημειωθεί εδώ, ότι ίσως εκτιμήθηκε λάθος στην αρχή η “δουλειά” των εμβολίων και να επικράτησε μια λανθασμένη αντίληψη. Οι μελέτες των εμβολίων παρακολουθούσαν αν κάποιος εμφανίζει συμπτώματα όπως πυρετός, δεν έκαναν στους ανθρώπους που εμβολιάστηκαν pcr test για να δουν αν μολύνονταν. Η οδηγία ήταν αν κάποιος εμφανίσει συμπτώματα, τότε να κάνει τεστ. Άρα, ήδη από την αρχή, η αποτελεσματικότητα που δηλώναν οι εταιρείες αφορούσε την ασυμπτωματική νόσο, όχι την ασυμπτωματική ή απλή μόλυνση. Μόνο η Astrazeneca παρακολουθούσε παράλληλα και αν μολύνονται οι εμβολιασμένοι- τους καλούσε μετά από ένα συγκεκριμένο χρονικό διάστημα για να το διαπιστώσει. Και στην ουσία αυτό είναι το θέμα: αν κολλάμε αλλά δεν πηγαίνουμε στο νοσοκομείο, δεν είναι αυτό το επιθυμητό; Αν ήμασταν σε συντριπτικό ποσοστό εμβολιασμένοι, θα είχαμε να κάνουμε με άλλον έναν ιό από τους πολλούς που κυκλοφορούν. Σε αυτή την περίπτωση δεν θα υπήρχε μεγάλο ιικο φορτίο στην οινότητα. Γι αυτό επιμένουμε και λέμε ότι αυτό που ζούμε είναι η πανδημία των ανεμβολίαστων. Αν τώρα εμβολιαστούν αυτές οι 500.000-600.000 στις οποίες «απευθύνεται» το πρόστιμο των €100, θα αλλάξει εντελώς το σκηνικό.
Η διάσταση λοιπόν που αυξάνει τα νούμερα διαφυγής στην ανοσολογική απάντηση νούμερα όπως αυτό το 40% που λένε ότι χάνεται με την Δέλτα, αυτά αφορούν στη διάρκεια προστασίας του εμβολίου. Εκεί όντως, τα ποσοστά μπορεί να είναι πιο μεγάλα. Αν όπως διαπιστώνουμε τώρα, στους 6 μήνες έχει γίνει επιτακτικό να χορηγούμε τρίτη δόση, αυτό σχετίζεται με την μεταδοτικότητα της Δέλτα.
Να μην ξεχνάμε εδώ πως στους 100 που έκαναν το εμβόλιο, υπάρχουν 10 που δεν έκαναν ανοσία. Όταν μιλάμε για εμβολιασμένους στα νοσοκομεία πρέπει να συνυπολογίσουμε και αυτόν τον παράγοντα, απλώς δεν έχουμε έναν καλό τρόπο να τον παρακολουθήσουμε.
Το αν πρέπει η τρίτη δόση να γίνεται πιο σύντομα από τους 6 μήνες
Γνωρίζω ανθρώπους που ήταν στο όριο της τρίτης δόσης και κόλλησαν κορονοϊό. Fαίνεται ότι το εξάμηνο είναι οριακό. Προσωπικά έχω γίνει οπαδός της άποψης να μειώσουμε το διάστημα μέχρι την τρίτη δόση στους 4 ½ μήνες. Κάποιες χώρες το έχουν κάνει ήδη τετράμηνο ενώ οι Άγγλοι τρίμηνο.
Το πόσο πολύ μπορεί να αλλάξει η σύσταση των εμβολίων ενώ οι μεταλλάξεις τρέχουν
Για τους επόμενους μήνες τα εμβόλια είναι αυτά που διαθέτουμε. Οι φαρμακευτικές εταιρείες τρέχουν ήδη έρευνες για να δουν αν το στέλεχος Όμικρον είναι πιο επιβαρυντικό και μεταδοτικό. Έχουν ήδη ξεκινήσει να φτιάχνουν το εμβόλιο που θα περιλαμβάνει τις μεταλλάξεις. Αυτή θα είναι η επόμενη φουρνιά των εμβολίων. Τώρα κάνουμε το Pfizer I, αλλά το Pfizer II ήδη δοκιμάζεται με την προσαρμογή που το κάνει ακόμα πιο δραστικό απέναντι στην Δέλτα. Το περιμένουμε την άνοιξη. Αν εντωμεταξύ η Όμικρον αποδειχθεί επιβαρυντική θα ετοιμαστεί και το Pfizer III.
»Προσαρμοζόμαστε στον ιό. Αυτός τρέχει πάντα μπροστά από εμάς, δεν μπορούμε να προβλέψουμε πως θα μεταλλαχθεί, εκτός πια και αν βγει ένα άλλο, ένα ολοκαίνουργιο εμβόλιο που δεν θα επηρεάζεται από τις μεταλλάξεις στην πρωτεΐνη. Αυτό όμως σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να είναι διαθέσιμο τους επόμενους πολλούς μήνες άρα το θέμα είναι πως περνάμε αυτόν τον χειμώνα. Θα τον περάσουμε εμβολιαζόμενοι με τα τρέχοντα εμβόλια. Όλα τα άλλα, αφορούν μια συζήτηση από την άνοιξη και μετά.
Το αν θα χρειάζεται να εμβολιαζόμαστε κάθε 6 μήνες:
Μπορεί και ναι. Αλλά γιατί να μας απασχολεί αυτό; Αν πρέπει να κάνω ένα εμβόλιο κάθε 6 μήνες, για να είμαι καλυμμένος απέναντι στον κορονοϊό γιατί να μην το κάνω; Αυτό είναι ένα σενάριο. Υπάρχουν και άλλα. Ένα άλλο είναι, το να διαπιστώσουμε πως η τρίτη δόση δίνει μεγάλη ανοσολογική απόκριση με διαφορετικά και πιο ποιοτικά χαρακτηριστικά, η οποία θα διαρκεί ένα χρόνο.
To πόσο αποτελεσματικά είναι τα χάπια της Merck και της Pfizer
Η Pfizer λέει ότι το χάπι της για την covid-19 είναι 90% αποτελεσματικό. Φαίνεται ότι θα επιβεβαιωθεί σε αυτό. Ο, τι έχει πει άλλωστε ο Μπουρλά μέχρι στιγμής, έχει επιβεβαιωθεί. Από την άλλη, η Merck δήλωσε ότι το χάπι της είναι 50% αποτελεσματικό αλλά τα τελικά στοιχεία δείχνουν ότι είναι 30%. Εγκρίθηκε αλλά με τέτοια αποτελεσματικότητα δεν το βλέπω να έχει μεγάλη τύχη.