Περισσότερο από έναν χρόνο μετά το ξέσπασμα της πανδημίας που επέβαλε πρωτοφανείς περιορισμούς, ολόκληρος ο πλανήτης δίνει μάχη για μια έστω και δειλή επιστροφή στην κανονικότητα.

Το 30% του πληθυσμού στις ΗΠΑ έχει λάβει τουλάχιστον μία δόση του εμβολίου κατά του κορονοϊού (είτε της Pfizer-BioNTech είτε της Moderna είτε της Johnson & Johnson) και το 16,9% θεωρείται πλήρως ανοσοποιημένο, σύμφωνα με τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Ασθενειών (CDC) των ΗΠΑ.

Πολλοί είναι αυτοί όμως που ανησυχούν και φοβούνται τον εμβολιασμό λόγω των πιθανών παρενεργειών, που μπορεί να περιλαμβάνει από πυρετό και πονοκέφαλο μέχρι πιο σοβαρές αντιδράσεις όπως μεγάλα εξανθήματα ή αναφυλαξία.

Γιατροί λένε πως οι σοβαρές αυτές αντιδράσεις είναι σπάνιες και πως οι κοινές παρενέργειες, όπως πόνος στο σημείο όπου χορηγήθηκε το εμβόλιο, είναι ένα σημάδι ότι το ανοσοποιητικό σύστημα δημιουργεί μια απόκριση.

Η DailyMail.com μίλησε με τρεις ειδικούς στις μολυσματικές ασθένειες σχετικά με τις παρενέργειες που μπορεί να περιμένει κάποιος από τα εμβόλια των Pfizer, Moderna και Johnson & Johnson, γιατί εμφανίζονται σε κάποιους ανθρώπους και τι σημαίνει αυτό.

Εμβόλιο Pfizer/ Biontech

Το πιο συνηθισμένο σύμπτωμα μετά το εμβόλιο της Pfizer είναι πόνος ή πρήξιμο στο σημείο της χορήγησης, πονοκέφαλος, κόπωση, πυρετός, ρίγη και μυικός πόνος.

«Κάπου το 20 με το 80% των ανθρώπων θα το βιώσει» λέει ο Dr Richard Kennedy, καθηγητής ιατρικής στην Mayo Clinic στη Μινεσότα των ΗΠΑ και ένας από τους επικεφαλής της Mayo Clinic Vaccine Research Group. «Είναι συνήθως ήπια έως μέτρια συμπτώματα και διαρκούν μία ή δύο ημέρες».

Ο Dr Thad Stappenbeck, επικεφαλής του Lerner Research Institute σε κλινική του Κλίβελαντ στο Οχάιο, σημειώνει πως – με βάση τη δική του εμπειρία – ο πονοκέφαλος είναι η πιο συνηθισμένη παρενέργεια. «Ο πονοκέφαλος είναι πιθανόν το πιο συχνό και από ανθρώπους που ξέρω και έχουν εμβολιαστεί», λέει.

Υπάρχουν όμως και πιο σπάνιες παρενέργειες, όπως η ναυτία, ο εμετός και το πρήξιμο των λεμφαδένων.

Σύμφωνα με τον Kennedy, λιγότερο από ένας στους 10 ανθρώπους θα βιώσει αυτές τις τρεις παρενέργειες.

Τέλος, υπάρχει και μια σπάνια αλλεργική αντίδραση στο εμβόλιο, που περιλαμβάνει κνίδωση, κνησμό και πρήξιμο, ακόμη και αναφυλαξία. Το αναφυλακτικό σοκ είναι μια σοβαρή και δυνητικά απειλητική για τη ζωή αντίδραση σε αλλεργία από τρόφιμα, φάρμακα ή ακόμη και από έναν τύπο υλικού.

O Kennedy τονίζει ότι περίπου ένας στους 100.000 που λαμβάνουν το εμβόλιο θα βιώσουν μια τέτοια αντίδραση. Ωστόσο, τα καλά νέα είναι ότι είναι «αρκετά σπάνιο και αρκετά θεραπεύσιμο».

Για τον λόγο αυτό, τα CDC απαιτεί παρακολούθηση όλων για 15 λεπτά στα σημεία χορήγησης του εμβολίου μετά τη λήψη του, καθώς και όσων έχουν ιστορικό σοβαρών αλλεργιών για 30 λεπτά.

Οι γιατροί σημειώνουν ακόμη ότι οι πιο έντονες αντιδράσεις είναι πιο πιθανές μετά τη δεύτερη δόση διότι το ανοσοποιητικό σύστημα έχει προετοιμαστεί για να καταπολεμήσει τον ιό και προκαλεί μια απάντηση μετά τη λήψη της τελευταίας δόσης, για να διαπιστώσει τελικά ότι ο συναγερμός είναι ψευδής.

Εμβόλιο Moderna

Όπως και με το εμβόλιο της Pfizer, οι πιο συνηθισμένες παρενέργειες εκείνου της Moderna περιλαμβάνουν τον πόνο στο σημείο της χορήγησης, πυρετό, ρίγη, πονοκέφαλο και κόπωση.

«Χαμηλός πυρετός, πόνοι, δυσκολία να κοιμηθείς την πρώτη νύχτα, είναι συμπτώματα με εκείνα που μοιάζουν με τη γρίπη», λέει ο Dr Robert Murphy,ειδικός στις μολυσματικές ασθένειες στο Northwestern Medicine, στο Σικάγο των ΗΠΑ. «Έχουν φύγει μέσα σε 48 ώρες», προσθέτει.

Επίσης όπως στην περίπτωση της Pfizer, κάποιοι μπορεί να εμφανίσουν πιο ισχυρές παρενέργειες μετά τη δεύτερη δόση.

Ένας πολύ μικρός αριθμός ασθενών της Moderna έχει αναφέρει αναφυλαξία μετά την πρώτη δόση. «Αυτό είναι ένα καλά καταγεγραμμένο φαινόμενο», σημειώνει ο Murphy.

Κάποιοι – μόνο στο εμβόλιο της Moderna – έχουν αναφέρει το αποκαλούμενο «Covid arm», με φαγούρα και πρήξιμο στο δέρμα, που κάποιες φορές συνοδεύεται από κόκκινα εξογκώματα ή κνίδωση. Όμως είναι μια ακίνδυνη απόκριση από το ανοσοποιητικό σύστημα στο εμβόλιο που εξασθενεί μέσα σε μια βδομάδα.

Εμβόλιο Johnson & Johnson

Το μονοδοσικό εμβόλιο της Johnson & Johnson κατά του κορονοϊού έχει αισθητά πιο ήπιες παρενέργειες από τα άλλα δύο εμβόλια, σύμφωνα με το δημοσίευμα. «Λιγότερα άτομα αναφέρουν παρενέργειες», λέει ο Kennedy. «Είναι πιο ήπια. Τα πιο συχνά είναι πόνος στο σημείο όπου χορηγείται το εμβόλιο, κάτι που δεν προκαλεί έκπληξη αφού μια ένεση μπαίνει στο μπράτσο σου, τον οποίο το 50% περίπου θα νιώσει».

Το ένα τρίτο αναφέρει κούραση και μυικό πόνο, 10-15% ναυτία και περίπου 10% πρήξιμο και κοκκινίλα στο σημείο της χορήγησης.

Γιατί όμως το εμβόλιο της J&J προκαλεί λιγότερες παρενέργειες; Σύμφωνα με τον Murphy, αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι το εμβόλιο είναι διαφορετικό από τα άλλα δύο. Το εμβόλιο της J&J συνδυάζει γενετικό υλικό από τον νέο ιό με τα γονίδια του αδενοϊού – που προκαλεί το κοινό κρυολόγημα – για να προκαλέσει ανοσοαπόκριση.

Συγκριτικά, τα εμβόλια της Pfizer και της Moderna χρησιμοποιούν μια νεότερη πλατφόρμα, μέρος του γενετικού κώδικα του παθογόνου που ονομάζεται messenger RNA ή mRNA, για να μπορέσει το σώμα να αναγνωρίσει τον κορονοϊό και να επιτεθεί σε περίπτωση που κάποιο άτομο μολυνθεί.

Δεν υπάρχουν αναφορές για αναφυλαξία μετά το εμβόλιο της J&J recipients, αλλά ο Stappenbeck διευκρινίζει πως αυτό μπορεί αν οφείλεται στο ότι λιγότεροι έχουν κάνει το συγκεκριμένο εμβόλιο.

Γιατί εμφανίζονται πιο σοβαρές παρενέργειες στους νεότερους;

Υπάρχουν αναφορές ότι οι νεότεροι εμφανίζουν πιο σοβαρές παρενέργειες σε σχέση με τους πιο μεγάλους. Σύμφωνα με τους γιατρούς, αυτό γίνεται γιατί το ανοσοποιητικό σύστημα εξελίσσεται όσο μεγαλώνουμε. «Καθώς μεγαλώνουμε, όλα στα σώματά μας δεν δουλεύουν εξίσου καλά και το ανοσοποιητικό σύστημα δεν αποτελεί εξαίρεση», αναφέρει ο Kennedy.

«Η αλήθεια είναι ότι οι πιο νέοι έχουν ισχυρότερο ανοσοποιητικό και όταν είσαι μεγαλύτερος, δεν έχεις τόσο μεγάλη απόκριση», προσθέτει ο Murphy. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι οι μεγαλύτεροι δεν προστατεύονται.

Είναι πιο πιθανή η αντίδραση στις γυναίκες;

Αναφορές υπάρχουν επίσης για περισσότερες παρενέργειες στις γυναίκες. Οι γυναίκες είναι πιο πιθανό να αναφέρουν χειρότερες παρενέργειες μετά τη λήψη εμβολίων κατά της COVID-19 από τους άνδρες, αποκαλύπτουν τα στοιχεία των CDC.

Σύμφωνα με τον Kennedy, ο λόγος πίσω από αυτό είναι ένας συνδυασμός βιολογικός και συμπεριφορικός. «Το ανοσοποιητικό σύστημα των γυναικών συμπεριφέρεται λίγο πιο διαφορετικά, έχουν μια πιο ισχυρή απόκριση. Είναι επίσης πιο πιθανό να πάνε στον γιατρό αν κάτι δεν πάει καλά, ενώ οι άντρες μπορεί να προσπαθήσουν να το αγνοήσουν».

Πρέπει τελικά να κάνω το εμβόλιο;

Και οι τρεις απαντούν: «Ναι, πρέπει να κάνω το εμβόλιο μόλις εκείνο είναι διαθέσιμο για εμένα. «Η αποτελεσματικότητα αυτών των εμβολίων έχει υπάρξει αξιοσημείωτη» λέει ο Stappenbeck.

«Λιγότερο από το 1% των πλήρως εμβολιασμένων μολύνονται αργότερα. Αυτός είναι ένας αριθμός καλύτερος από εκείνος που είχαμε από τις κλινικές μελέτες. Αυτό είναι που αποκαλούμε πραγματικά δεδομένα».

Ο Stappenbeck προτείνει επίσης να προετοιμαστεί κάποιος για την πιθανότητα να εμφανίσει κάποια από τις παρενέργειες, όπως παίρνοντας άδεια από τη δουλειά για την επόμενη ημέρα.