Γιατί είναι τόσο δύσκολη η διακοπή του καπνίσματος

Πολλά έχουν γραφτεί σχετικά με τις συνέπειες του καπνίσματος στην υγεία μας και είμαι σίγουρη ότι γνωρίζετε πολύ περισσότερα για αυτές, χάρη στις καμπάνιες που γίνονται παγκοσμίως κατά του καπνίσματος. Παρ’ όλα αυτά είναι εκπληκτικό το γεγονός ότι το κάπνισμα παραμένει μια από τις ισχυρότερες εξαρτήσεις αναλογικά με τον παγκόσμιο πληθυσμό.

Με κίνητρο την Παγκόσμια Ημέρα κατά του Καπνίσματος ας εξερευνήσουμε τη ψυχολογία του καπνίσματος. Γιατί καπνίζουμε και γιατί είναι τόσο δύσκολο να το κόψουμε; Το κάπνισμα είναι ένας βιολογικός εθισμός και η νικοτίνη είναι το ίδιο εθιστική όσο είναι η ηρωίνη ή η κοκαΐνη.

Το κάπνισμα είναι ένας πάρα πολύ γρήγορος και αποτελεσματικός τρόπος μεταφοράς νικοτίνης στον εγκέφαλο μέσα σε μόλις 6-10 δευτερόλεπτα. Ενώ η νικοτίνη είναι εθιστική είναι σχετικά πιο ασφαλής από το μονοξείδιο του άνθρακα και την πίσσα.

Εφόσον η νικοτίνη φτάσει στον εγκέφαλο υπερδιεγείρει την ντοπαμίνη που είναι υπεύθυνη για τις φυσικές μας απολαύσεις, όπως φαγητό, ποτό, σεξουαλική ικανοποίηση και ταυτόχρονα μεγαλώνει την ανάγκη μας για θετική ενίσχυση αυτών των απολαύσεων. Εκεί λοιπόν βρίσκεται ένα από τα μυστικά της τόσο εύκολης εξάρτησής μας από τη νικοτίνη.

Όμως, υπάρχει κάτι πολύ περισσότερο στο τσιγάρο πέρα από τον εθισμό στην νικοτίνη. Για να καταλάβουμε γιατί αρχίζουμε το κάπνισμα χρειάζεται να καταλάβουμε πως βλέπουμε και αντιλαμβανόμαστε τον εαυτό μας σε σχέση με τους άλλους. Γενικά, ξεκινάμε το κάπνισμα στην προσπάθειά μας να προσδιορίσουμε την εικόνας μας ως άνετοι, αρεστοί, έξυπνοι, πιο άντρες ή πιο γυναίκες. Αυτό είναι σύνηθες στην εφηβεία, όπου οι περισσότεροι ξεκινούν το κάπνισμα. Επίσης, ξεκινάμε το κάπνισμα με τη λαθεμένη αντίληψη «θα καλμάρουν τα νεύρα μου ή θα χάσω βάρος». Μέσα σε αυτή τη λάθος εικόνα συνεχίζουμε να καπνίζουμε από συνήθεια.

Οι περισσότεροι θα ανάψουν τσιγάρο χωρίς καν να το σκεφτούν. Αρχίζουμε να έχουμε τη συμπεριφορά του καπνιστή, κουβαλάμε πακέτο, παίζουμε με τον αναπτήρα, υιοθετούμε την κίνηση του καπνίσματος (στόμα-χέρι). Επίσης, ερεθίσματα όπως ο καφές, το ποτό, η συγκεκριμένη παρέα είναι βαθειά συνδεδεμένα με το κάπνισμα.

Μπορούμε να εθιστούμε τόσο γρήγορα στη νικοτίνη που και η μυρωδιά του καφέ αυτόματα μας διεγείρει την ανάγκη να ανάψουμε τσιγάρο. Όμως το κάπνισμα είναι περισσότερο από μια συνήθεια. Δυστυχώς, συνεχίζουμε να καπνίζουμε γιατί στην προσπάθεια μας να το κόψουμε τιμωρούμαστε με τα συμπτώματα της απεξάρτησης, όπως ευερεθιστότητα, δυσκολία στη συγκέντρωση, τις έντονες ορέξεις, καθώς επίσης κριτική/αποκοπή από την παρέα των καπνιζόντων.

Τρόποι αντιμετώπισης

Οι ψυχολογικές και κοινωνικές πιέσεις είναι πραγματικά επώδυνες για κάποιον που προσπαθεί να κόψει το κάπνισμα. Μερικοί το κόβουν αμέσως, άλλοι πάλι κάνουν πολλαπλές προσπάθειες. Αρχικά χρειάζεται να καταλάβετε τη συνήθεια σας και στη συνέχεια να βρείτε τους τρόπους να την αντιμετωπίσετε.

• Ξεκαθάρισε το κίνητρο σου, όπως να βελτιώσεις την ζωή σου, την υγεία σου, την εμφάνισή σου, τα οικονομικά οφέλη από το κόψιμο του τσιγάρου.

• Αναγνώρισε όλα τα ερεθίσματα γύρω από το κάπνισμα, όπως τι κάνεις όταν καπνίζεις, τι θα κάνεις στο καφέ ή αν βγεις για ποτό, όταν αισθάνεσαι αγχωμένος; Αν δεν έχεις απαντήσεις τότε θα είναι δυσκολότερο. Πέταξε όλα τα τσιγάρα, αναπτήρες, τασάκια. Πολλοί χρησιμοποιούν το κομπολόι και έτσι τα χέρια είναι απασχολημένα μόνιμα. Άλλοι βάζουν τα χρήματα που θα έδιναν την ημέρα για τσιγάρα σε ένα βάζο, είναι ορατό το αποτέλεσμα. Προτίμησε να κάθεσαι στο χώρο των μη καπνιζόντων. Πάρε μια βαθειά ανάσα όταν σου έρχεται η επιθυμία και πίνε αρκετό νερό για να μην αφυδατώνεσαι.

• Ζήτα βοήθεια. Πες στον κόσμο ότι το έκοψες και ζήτα από τους στενούς φίλους/συγγενείς να σε υποστηρίξουν στην προσπάθεια σου.

• Ομολόγησε τον εθισμό σου. Η αποτοξίνωση θα δημιουργήσει δυσάρεστα συμπτώματα όπως ευερεθιστότητα, πονοκεφάλους, αϋπνία, κρυάδες, νευρικότητα, ξηροστομία. Προετοιμάσου.

• Υπάρχουν πολλά σκευάσματα, όπως επίσης και φαρμακευτική αγωγή για να σε βοηθήσουν στην προσπάθειά σου. Ενημερώσου έγκαιρα από το γιατρό σου για να αποφασίσεις ποιο από αυτά είναι το κατάλληλο για εσένα.

• Το να κόβεις μια συνήθεια περιλαμβάνει να σταματήσεις τη συμπεριφορά και να την αντικαταστήσεις με κάποια άλλη. Άρχισε ένα χόμπι ή γυμναστική.

Θυμηθείτε: Ακόμα και αν ξαναρχίσετε το κάπνισμα, έχετε ήδη αποδείξει στον εαυτό σας ότι μπορείτε να το κόψετε και αυτό είναι το σημαντικό.

Πηγή: healthpress.gr