Παρόλο που οι Παριζιάνοι έχουν τη φήμη ότι καπνίζουν συνεχώς και κυκλοφορούν παντού με ένα τσιγάρο στο χέρι, στην πραγματικότητα οι εξ ανατολών γείτονές τους είναι αυτοί που έχουν τα μεγαλύτερα ποσοστά στο κάπνισμα. Συγκεκριμένα, η Σερβία, η Βουλγαρία, η Ελλάδα και η Ρωσία είναι στην κορυφή της λίστας έχοντας τους πιο επίμονους καπνιστές στον κόσμο, καθώς σε αυτές τις χώρες οι άνθρωποι που καπνίζουν ξεπερνούν τα 2.000 τσιγάρα ετησίως έκαστος.
Όσον αφορά στο κόστος, τα πιο ακριβά τσιγάρα πουλιούνται στη Νορβηγία, την Αυστραλία και τη Μεγάλη Βρετανία. Μάλιστα, στη Νορβηγία ένα πακέτο τσιγάρα πολύς γνωστής μάρκας κοστίζει πάνω από 11 ευρώ! Γενικά η φορολόγηση διάφορων ειδών στη Νορβηγία είναι υψηλή, όπως το φαγητό στα εστιατόρια, τα ποτά κι άλλα είδη, ωστόσο η χώρα έχει αυξήσει πολύ τους φόρους στα τσιγάρα σε μια προσπάθεια να αποθαρρύνει τη χρήση τους.
Από την άλλη μεριά, οι άνθρωποι στις πιο φτωχές χώρες φαίνεται να καπνίζουν λιγότερο (Καμερούν, Τσαντ και Αιθιοπία είναι στις χαμηλότερες θέσεις), μολονότι οι λόγοι που γίνεται αυτό είναι ένας συνδυασμός πολιτιστικών παραγόντων και έλλειψης διαθέσιμου εισοδήματος. Έρευνες έχουν αποδείξει πως παρά το γεγονός ότι το κάπνισμα έχει γίνει λιγότερο δημοφιλές στις πλούσιες χώρες, αυξάνεται σε αυτές με μεσαία και χαμηλά εισοδήματα, ειδικά στους άνδρες με χαμηλή οικονομική υπόσταση.
Οι γυναίκες παγκοσμίως φαίνεται να αρχίζουν το κάπνισμα σε πιο νεαρή ηλικία και ο λόγος είναι ότι η αγορά έχει ανοίξει και στην Αφρική και η διαφήμιση στοχεύει όλο και περισσότερο στο γυναικείο φύλο, μιας και οι διαφημίσεις για τους άνδρες είναι κορεσμένες.
Εν τω μεταξύ, η χρήση τσιγάρου στη Ρωσία έχει εξαπλωθεί τόσο πολύ –40% του πληθυσμού καπνίζει– που η κυβέρνηση πρόσφατα απαγόρευσε το κάπνισμα σε δημόσιους χώρους με την ελπίδα ότι η χώρα δεν θα δει την κατάσταση που υπήρξε στις αρχές του 1990 να επαναλαμβάνεται, όταν οι ελλείψεις των τσιγάρων στη Σοβιετική Ένωση πυροδότησαν εξεγέρσεις.
«Είμαστε έτοιμοι. Αυτό πρόκειται να είναι ένα σκληρό μέτρο, αλλά είναι απολύτως αναγκαίο. Θα πάρει καιρό, ίσως μια ακόμα γενιά, αλλά θα καταφέρουμε να νικήσουμε το τσιγάρο και να προωθήσουμε τον υγιεινό τρόπο ζωής», ανέφερε ο Igor Shuvalov, αναπληρωτής πρωθυπουργός της Ρωσίας.
Στην Αμερική, 19% του πληθυσμού καπνίζει, αλλά το αντίστοιχο ποσοστό στην Ευρώπη αγγίζει το 29% και αποτελεί τη μεγαλύτερη προβλέψιμη αιτία θανάτου κι ασθένειας. Μια καμπάνια που ξεκίνησε το 2011 από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή στοχεύει στη ματαιοδοξία των καπνιστών, παρά στην υγεία τους και υπόσχεται ότι «οι πρώην καπνιστές έχουν καλύτερη εμφάνιση, μυρίζουν πιο όμορφα, νιώθουν καλύτερα και έχουν περισσότερα χρήματα» (Ex-smokers look better, smell better, feel better and have more money).
Παρακάτω αναδεικνύονται μερικά έξυπνα παραδείγματα από αντικαπνιστικές καμπάνιες παγκοσμίως:
Οντάριο
Αυστραλία
Μεγάλη Βρετανία
Γαλλία
Σερβία
Βραζιλία
Γερμανία (από το 1941)
Επομένως, ποια είναι η καλύτερη στρατηγική για τις κυβερνήσεις που ελπίζουν να μειώσουν το κάπνισμα; Μια Αυστραλιανή μετα-ανάλυση του 2011 απέδειξε ότι οι διαφημίσεις που επαναλαμβάνουν τις αρνητικές επιδράσεις του τσιγάρου στην υγεία ήταν οι πιο αποτελεσματικές στο να οδηγήσουν τους καπνιστές να σταματήσουν το τσιγάρο. Μια έρευνα του 2003 του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας υπερασπίζεται μια προσέγγιση του θέματος που συνδυάζει απαγορεύσεις, εκπαιδευτικές καμπάνιες και περιορισμούς, αλλά επίσης φωτίζει την αποτελεσματικότητα των αυξήσεων των τιμών.
Για κάθε 10% αύξηση, γράφει ο Οργανισμός, το κάπνισμα μειώνεται κατά 2,5% με 5% βραχυπρόθεσμα και 10% μακροπρόθεσμα, γεγονός που οδηγεί σε 500.000 ως και 2 εκατομμύρια λιγότερους θανάτους από κάπνισμα στις πλούσιες χώρες.
