Κανείς δεν μπορεί να αποφύγει τη γήρανση. Τα σημάδια του χρόνου θα κάνουν αναπόφευκτα την εμφάνισή τους σε όλους, εκείνο όμως που είναι εφικτό είναι η καθυστέρησή της και η αποφυγή των ασθενειών που έρχονται με την γήρανση, κατά το ποσοστό που επιτρέπουν τα γονίδια του καθενός. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί με τη διατήρηση σωστού σωματικού βάρους στον φυσιολογικό Δείκτη Μάζας Σώματος (δηλαδή 20-22), με υγιεινό τρόπο διατροφής και μαγειρέματος, καθώς και με την καθημερινή κίνηση/άσκηση για συγκεκριμένο διάστημα.
Μάλιστα, αν κάποιος δεν καπνίζει και δεν πίνει αλκοόλ ή αν πίνει αλλά διατηρεί την κατανάλωση στα χαμηλά συνιστώμενα όρια, δίνει στον εαυτό του επιπλέον εφόδια για να γεράσει υγιής και να αισθάνεται νέος.
«Η γήρανση είναι η σταδιακή διαδικασία έκπτωσης λειτουργιών του οργανισμού πριν επέλθει ο θάνατος. Μπορεί να συμβεί είτε με συνοδεία ασθενειών (κυρίως καρδιαγγειακού, μεταβολικές, καρκίνο, κλπ) ή χωρίς ασθένειες και με καλή έως άριστη ποιότητα ζωής. Αυτό είναι θέμα γονιδίων, περιβάλλοντος και ατομικών επιλογών ως προς τη διατροφή και την άθληση, καθώς και αποφυγής καταστροφικών συνηθειών, όπως το κάπνισμα» τονίζει μιλώντας στο Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων, η εξειδικευμένη σε θέματα διατροφής ιατρός Ιωάννα Αρσενοπούλου, με αφορμή διάλεξή της με θέμα «Υγιής γήρανση και τρόπος ζωής» στην επιστημονική εκδήλωση «Η θεραπεία του καρκίνου… υπόθεση όλων μας», την οποία διοργανώνουν (14-15/12) η Ογκολογική Κλινική του 424 Γενικού Στρατιωτικού Νοσοκομείου Εκπαίδευσης και η Επιστημονική Ένωση Υγειονομικών Ενόπλων Δυνάμεων.
Σύμφωνα με την κα Αρσενοπούλου, ο Δείκτης Μάζας Σώματος (ΔΜΣ) είναι ένας πρώτος παράγοντας που επιδρά στην υγεία. Η παχυσαρκία αυξάνει σημαντικά τον κίνδυνο για καρκίνο, σημειώνει, και προσθέτει ότι η αύξηση βάρους από τη νεαρή ηλικία (20 ετών) μέχρι τη μέση ηλικία (55 ετών) αποτελεί προγνωστικό παράγοντα για την πιθανότητα εμφάνισης καρκίνου. Ωστόσο υπάρχουν και καλά νέα καθώς η απώλεια βάρους, ακόμη κι αν είναι μικρή, μπορεί να μειώσει σημαντικά αυτόν τον κίνδυνο. «Τα καλά νέα είναι ότι η απώλεια βάρους, ακόμα και πολύ μικρή απώλεια, όπως και η μείωση θερμίδων στην καθημερινή τροφή μας, έχει πολύ θετικά αποτελέσματα και αναστρέφει τις παθολογικές διαδικασίες της χρόνιας φλεγμονής των ιστών και τις ορμονικές και άλλες μεταβολές που συμβαίνουν με την παχυσαρκία και οδηγούν τελικά σε ασθένειες όπως ο καρκίνος.
Εντυπωσιακό παράδειγμα αποτελούν τα αποτελέσματα μελετών που έγιναν και γίνονται κατά διαστήματα στα άτομα του Calorie Restriction Society στην Αμερική, τα οποία αυτοβούλως μειώνουν τη θερμιδική ποσότητα στη διατροφή τους, τρώγοντας πυκνές σε θρεπτικά συστατικά τροφές και διατηρώντας το ΔΜΣ κοντά στο 20. Σύμφωνα με την μελέτη “Aging, Adiposity and Calorie Restriction”( L.Fontana & S.Klein, JAMA 2007), στην ομάδα που τρεφόταν με χαμηλές θερμίδες, σε εξειδικευμένα τεστ στην καρδιά τους, βρέθηκε ότι η καρδιά τους ήταν σαν 16 χρόνια νεότερη. Ανάλογα αποτελέσματα είχαν δώσει και μελέτες σε πειραματόζωα. Βεβαίως, η μείωση θερμίδων κάτω από ένα όριο μπορεί να ενέχει και κινδύνους για την υγεία για αυτό είναι απαραίτητη η συμβουλή ειδικού πριν ξεκινήσει» εξηγεί η κ. Αρσενοπούλου.
Υπάρχουν διάφοροι «τύποι» διατροφής που μπορεί να ακολουθήσει κάποιος για να διατηρήσει την υγεία του. Ωστόσο εξίσου σημαντικός παράγοντας είναι και ο τρόπος παρασκευής της τροφής. «Υπάρχουν διάφοροι “τύποι” διατροφής. Για παράδειγμα διατροφή με χαμηλούς υδατάνθρακες, διατροφή με χαμηλά λιπαρά, μεσογειακή διατροφή, και άλλες “ενδιάμεσες” αυτών. Φαίνεται ότι η διατροφή με χαμηλούς υδατάνθρακες είναι η πιο αποτελεσματική και γρήγορη στην απώλεια βάρους, αλλά σε βάθος χρόνου έχει συγκρίσιμα αποτελέσματα με τη μεσογειακή διατροφή, η οποία είναι γνωστό ότι αν κρατιέται σε χαμηλές θερμίδες, έχει συνδεθεί με πολλαπλά οφέλη στην υγεία (χαμηλότερο κίνδυνο για καρδιαγγειακά και καρκίνο). Ένας άλλος σημαντικός σημαντικός παράγοντας είναι η παρασκευή της τροφής. Ο τρόπος μαγειρέματος είναι παράγοντας καταλυτικός για το πόσο υγιεινό είναι αυτό που τρώμε και αν θα λάβουμε τα οφέλη από την τροφή αυτή» προσθέτει η κα Αρσενοπούλου.
Ακρογωνιαίος λίθος για τη μελλοντική κατάσταση της υγείας μας και την υγιή γήρανση του οργανισμού χωρίς ασθένειες είναι η άσκηση και η καθημερινή κίνηση, όπως επισημαίνει η κα Αρσενοπούλου, τονίζοντας ότι οι οδηγίες των επιστημονικών κοινοτήτων, δίνουν τον ελάχιστο χρόνο άσκησης που απαιτείται για να μειώσουμε τον κίνδυνο για ασθένειες και καρκίνο ο οποίος δεν μπορεί να είναι μικρότερος από 20 λεπτά ήπιας άσκησης την ημέρα ή 20 λεπτά έντονης άσκησης τέσσερις φορές την εβδομάδα.
«Τα τέσσερα λοιπόν πράγματα, που αν τα φροντίσουμε, αυξάνουμε τις πιθανότητες να εξαλείψουμε ή να καθυστερήσουμε την ασθένεια κατά την γήρανση, είναι να κρατάμε σταθερό το σωματικό μας βάρος προς τα χαμηλά επίπεδα του φυσιολογικού ΔΜΣ, δηλαδή γύρω στο 20-22, να επιλέξουμε έναν υγιεινό τρόπο διατροφής και υγιεινό μαγείρεμα της τροφής μας, και να κινούμαστε ή να αθλούμαστε συγκεκριμένο χρόνο κάθε μέρα. Αν μάλιστα δεν πίνουμε αλκοόλ και δεν καπνίζουμε, δίνουμε στον εαυτό μας τα όλα τα εφόδια να γεράσει και να αισθάνεται νέος» καταλήγει η κ. Αρσενοπούλου.