Αρχιτέκτονες και Πολιτικοί Μηχανικοί στην αγορά εργασίας

Την προηγούμενη δεκαετία όταν και η οικοδομική δραστηριότητα βρισκόταν σε έξαρση πολλοί μαθητές επέλεγαν τα τμήματα των Πολιτικών Μηχανικών, Αρχιτεκτόνων και Τοπογράφων.

Εκείνες οι εποχές έχουν βέβαια περάσει, παρόλα αυτά αν και το ενδιαφέρον των μαθητών για τα πιο πάνω τμήματα είναι μειωμένο συγκριτικά με το παρελθόν υπάρχουν αρκετοί υποψήφιοι που ενδιαφέρονται για τις εν λόγω σχολές.

Βάσεις εισαγωγής-ζήτηση

Σε υψηλά επίπεδα βρίσκεται η ζήτηση των τριών σχολών γεγονός που αποδεικνύει ότι δεν έχουν χάσει την αίγλη τους παρά τα προβλήματα απορρόφησης. Ιδιαίτερα αυξημένη είναι η ζήτηση για τα τμήματα των Πολιτικών μηχανικών καθώς 3638 τα είχαν ως πρώτη τους επιλογή ενώ και τα τμήματα Αρχιτεκτόνων δηλώθηκαν πρώτα από 2576 μαθητές αν και απαιτούν εξέταση σε ειδικά μαθήματα. Μικρότερο είναι το ενδιαφέρον για τα τμήματα των τοπογράφων μηχανικών. Στο σημείο αυτό πρέπει να σημειώσουμε ότι υπάρχουν μόνο δυο τμήματα Τοπογράφων σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη ενώ λειτουργούν πέντε τμήματα Πολιτικών Μηχανικών (Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Βόλο, Πάτρα, Ξάνθη) και 6 τμήματα Αρχιτεκτόνων (Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Βόλο, Ξάνθη, Πάτρα και Χανιά).

Αρχιτεκτονική και ειδικά μαθήματα

Στον πιο πάνω πίνακα παρουσιάζονται οι βάσεις εισαγωγής. Όπως θα διαπιστώσει κανείς στα τμήματα αρχιτεκτόνων η βάση σε ορισμένες περιπτώσεις ξεπερνά τα 20.000 μόρια. Αυτό συμβαίνει γιατί το άριστα για τα τμήματα της Αρχιτεκτονικής είναι τα 24.000 μόρια αφού τα δύο ειδικά μαθήματα προσθέτουν 4000 μόρια σε περίπτωση που ο υποψήφιος γράψει 20. Τα δυο ειδικά μαθήματα είναι το ελεύθερο και γραμμικό σχέδιο και για να έχει ο μαθητής δικαίωμα να δηλώσει τα τμήματα Αρχιτεκτονικής θα πρέπει να έχει γράψει και στα δυο 10 και πάνω.

Σε περίπτωση που ισχύει η προϋπόθεση αυτή ο μέσος όρος των δυο μαθημάτων πολλαπλασιάζεται με το 2 και έτσι εξάγεται το σύνολο των μορίων που προσφέρουν τα ειδικά μαθήματα. Για παράδειγμα μαθητής με 13 μέσο όρο θα προσθέσει 2600 μόρια στη βαθμολογία του.

Επαγγελματικά δικαιώματα

Έχουμε προχωρήσει σε ομαδοποίηση των τριών αυτών επαγγελμάτων γιατί όσον αφορά τα επαγγελματικά δικαιώματα υπάρχει συνάντηση. Τι εννοούμε; Οι τοπογράφοι μηχανικοί έχουν το δικαίωμα μελέτης διώροφης κατοικίας με υπόγειο και πρόβλεψη ενός ορόφου. Φυσικά και οι πολιτικοί μηχανικοί έχουν το προηγούμενο δικαίωμα χωρίς όμως περιορισμό στους ορόφους. Αρχιτεκτονικές εργασίες μπορούν να αναλάβουν και οι πολιτικοί μηχανικοί. Ακολούθως παραθέτουμε χρήσιμους πίνακες για τα επαγγελματικά δικαιώματα που προέρχονται από επίσημους επαγγελματικούς φορείς όπως είναι το ΤΕΕ Λάρισας.

Αρχιτεκτονικές εργασίες

Στατικές εργασίες

Τοπογραφικά διαγράμματα

Σημείωση: Οι απόφοιτοι των ΤΕΙ Δομικών Έργων ή Έργων Υποδομής, καθώς επίσης οι δασολόγοι, γεωπόνοι και γενικά άλλες ειδικότητες πλην αυτών που περιγράφονται παραπάνω, δεν έχουν δικαίωμα σύνταξης τοπογραφικών διαγραμμάτων εν γένει, εξαρτημένων από το Κρατικό Σύστημα Αναφοράς ή μη.

Μελέτες μηχανολογικών εγκαταστάσεων

Όσο και αν φαίνεται παράξενο οι πολιτικοί, αρχιτέκτονες και τοπογράφοι μηχανικοί έχουν δικαίωμα για μελέτες απλών μηχανολογικών εγκαταστάσεων. Το πιο πάνω ορίζεται σ εγκύκλιο του ΥΠΕΧΩΔΕ με αριθμό 56761/12241/Εγκ. 125/83 όπου αναφέρει ότι δικαίωμα εκπόνησης μελέτης απλών εγκαταστάσεων, πέρα από τους Μηχανολόγους – Ηλεκτρολόγους έχουν και διπλωματούχοι ανωτάτης σχολής άλλων ειδικοτήτων μηχανικοί. Βέβαια οι μηχανολόγοι μηχανικοί και ηλεκτρολόγοι μηχανικοί δεν έχουν κανέναν περιορισμό.

Μοναδικές μελέτες που εκπονεί η κάθε ειδικότητα

Αρχιτέκτονες είναι οι μοναδικοί που έχουν δικαίωμα να εκπονήσουν ειδικές αρχιτεκτονικές μελέτες.
Οι Πολιτικοί μηχανικοί είναι οι μοναδικοί που έχουν δικαίωμα εκπόνησης μελετών λιμενικών έργων και γεωτεχνικών συγκριτικά με τις δυο άλλες ειδικότητες.

Έκθεση του ΤΕΕ για τα προβλήματα των ειδικοτήτων

Σημαντικά είναι τα στοιχεία που προκύπτουν από την έκθεση του ΤΕΕ. Παρουσιάζουμε σχετικά αποσπάσματα:

1.Πολιτικοί Μηχανικοί

Οι Πολιτικοί Μηχανικοί καθώς είναι µια από τις πρώτες ειδικότητες καλύπτουν ένα ευρύ πεδίο δραστηριοτήτων και άρα το µοιράζονται µε πολλές άλλες ειδικότητες, όπως οι Αρχιτέκτονες, οι Τοπογράφοι αλλά και οι Μηχανικοί Χωροταξίας και Περιφερειακής Ανάπτυξης καθώς και οι Μηχανικοί Περιβάλλοντος. Οι Πολιτικοί Μηχανικοί στην πραγµατικότητα δεν έχουν προβλήµατα µε τις ειδικότητες των ΑΕΙ γιατί διατηρούν στο ακέραιο τα δικαιώµατα των άλλων ειδικοτήτων. Αντίθετα υπάρχει εµπλοκή µε τους αποφοίτους των ΤΕΙ.

2. Αρχιτέκτονες Μηχανικοί

Οι Αρχιτέκτονες μοιράζονται κοινά πεδία δραστηριοτήτων µε αρκετές άλλες ειδικότητες των ΑΕΙ και των ΤΕΙ, όπως φαίνεται από τη νοµοθεσία, αλλά και από την καθηµερινή πρακτική. Αναλυτικότερα, και όπως ήδη αναφέρθηκε, αυτές είναι των: Πολιτικών Μηχανικών, των Μηχανικών Χωροταξίας και Περιφερειακής Ανάπτυξης, των Αγρονόµων Τοπογράφων Μηχανικών, των ∆ιακοσµητών και των Πολιτικών ∆οµικών Έργων. Λόγω της αυξανόµενης ανεργίας είναι επόµενη η δηµιουργία τριβών, µεταξύ των ειδικοτήτων, αλλά και η έκπτωση (ποιοτική και οικονοµική) της
εργασίας. Στην αγορά εργασίας παρατηρείται το εξής παράδοξο φαινόµενο. Από τη µία ιδρύονται νέα τµήµατα παρεμφερών ειδικοτήτων µε παράλληλη αύξηση των τµηµάτων των ήδη υφισταµένων ειδικοτήτων, µε αποτέλεσµα την αύξηση των εξειδικευµένων πτυχιούχων. Από την άλλη η έλλειψη νοµοθετικής επαγγελµατικής περιχαράκωσης, αναιρεί την έννοια της εξειδίκευσης και όσον αφορά το βασικό πτυχίο, αλλά και την περαιτέρω εξειδίκευση (µεταπτυχιακά, διδακτορικά). Και στα παραπάνω έρχεται να προστεθεί η πολυµορφία των πτυχιούχων µηχανικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης (βλέπε Παραρτήµατα Ι και ΙΙτου Π.∆. 53/2004) και η αναντίρρητη ανάγκη για προσαρµογή της ελληνικής νοµοθεσίας προς αυτή της Ε.Ε., προκειµένου να διευκολυνθεί η ελεύθερη παροχή υπηρεσιών µεταξύ των κρατών-µελών.

3. Οι Αγρονόµοι Τοπογράφοι Μηχανικοί από τη σύσταση ακόµα του επαγγέλµατός τους αντιµετωπίζουν πρόβληµα αλληλοκάλυψης του αντικειµένου της εργασίας τους µε τους Πολιτικούς Μηχανικούς «Εν τη ασκήσει του επαγγέλµατος του διπλωµατούχου πολιτικού µηχανικού νοείται συνυπάρχουσα και η εξάσκησις του επαγγέλµατος του αρχιτέκτονος και του τοπογράφου, της ασκήσεως του επαγγέλµατος του δε τοπογράφου εις καθαράς τοπογραφικάς εργασίας» (Νόµος 4663/9-5-1930 (Φ.Ε.Κ. 149 Α)). Επίσης προκειµένου περί απλών αρχιτεκτονικών ή οικοδοµικών εργασιών και µέχρι διώροφον κτιρίων, επιτρέπεται η άσκησις του επαγγέλµατος άνευ χορηγήσεως του τίτλου Αρχιτέκτονος Μηχανικού εις τους συµφώνως τω άρθρω 3 του Νόµου 4663 ασκούντας το επάγγελµα του Τοπογράφου.

Με βάση τον παραπάνω νόµο όµως δεν υπάρχουν µόνο προβλήµατα µεταξύ των Τοπογράφων µε τους Πολιτικούς Μηχανικούς και τους Αρχιτέκτονες αλλά και µε τους Υποµηχανικούς (πτυχιούχοι των Σχολείων Εργοδηγών του Ε.Μ.Πολυτεχνείου) και τους αναγνωρισµένους εµπειροτέχνες της εποχής εκείνης. Στην ουσία εκτός του ότι τα δικαιώµατα των Τοπογράφων Μηχανικών «υπάγονταν» στα δικαιώµατα των Πολιτικών Μηχανικών και των Αρχιτεκτώνων, ταυτίζονταν και µε αυτά των Υποµηχανικών και εµπειροτεχνών. Έτσι σήµερα βλέπουµε τοπογραφικά διαγράµµατα να συντάσσονται από Τοπογράφους Μηχανικούς, από Πολιτικούς Μηχανικούς, από Αρχιτέκτονες, από Πολιτικούς Υποµηχανικούς και πτυχιούχους Τοπογραφίας των Τ.Ε.Ι. Αξίζει να σηµειωθεί ότι οι σηµερινοί εργοδηγοί δεν έχουν δικαίωµα εκπόνησης τοπογραφικών µελετών και κατ΄ ακολουθία υπογραφή τοπογραφικών σχεδίων.
Με το Φ.Ε.Κ. 168∆΄/2-10-1985 σύµφωνα µε το οποίο µπορούν να εγγράφονται στο Μ.Ε.Κ. (Μητρώο Εµπειρίας Κατασκευαστών) οι διπλωµατούχοι Τοπογράφοι Μηχανικοί, στις κατηγορίες έργων οδοποιΐας, οικοδοµικών, υδραυλικών και λιµενικών έργων, έχουν αλληλοκάλυψη µε τις µελέτες που εκπονούνται από τους Πολιτικούς Μηχανικούς, τους Αρχιτέκτονες στην κατηγορία των οικοδοµικών έργων, των Πολιτικών Υποµηχανικών, των Τεχνολόγων ∆οµικών Έργων στην κατηγορία των οικοδοµικών έργων, των Τεχνολόγων Συγκοινωνιακών και Υδραυλικών έργων στις κατηγορίες οδοποιίας, υδραυλικών και λιµενικών έργων καθώς και των Τεχνολόγων Τοπογράφων στις κατηγορίες οδοποιίας, υδραυλικών και λιµενικών έργων.

Πηγή: Ειδικότητες Μηχανικών και Επαγγελματικά δικαώματα ΤΕΕ/ΤΚΜ, Μάιος 2006 Θεσσαλονίκη

Στο κόκκινο η ανεργία
Οι αρχιτέκτονες μηχανικοί αντιμετωπίζουν οξύτατο πρόβλημα εργασίας. Χαρακτηριστικό για την κατάσταση είναι το άρθρο του newsbeast.gr Κόκκινο χτυπάει η ανεργία και στους αρχιτέκτονες.

Πολλοί είναι οι αρχιτέκτονες που επιλέγουν τη λύση της μετανάστευσης στο εξωτερικό ή αποφασίζουν να ασχοληθούν με τη διακόσμηση με την ελπίδα να αυξήσουν τα έσοδά τους. Παραθέτουμε απόσπασμα συνέντευξης στο περιοδικό «Τεχνογράφημα» της κα Δεσποτίδη προέδρου της Πανελλήνιας Ένωσης Αρχιτεκτόνων:

«Λυπάμαι που το λέω, αλλά στο επίπεδο των μηχανικών και ιδιαίτερα στο αντικείμενο των αρχιτεκτόνων δεν υπάρχει καμία πρόβλεψη (τουλάχιστον μέχρι στιγμής) για ανάπτυξη. Το θεσμικό πλαίσιο λειτουργίας του επαγγέλματος, αλλά και γενικότερα το νομοθετικό πλαίσιο παραγωγής του δομημένου χώρου είναι απαράδεκτο. Γίνονται σοβαρές προσπάθειες εξυγίανσης, αλλά ο τρόπος και ο χρόνος δεν δείχνουν να είναι σύμμαχοι στην ανάπτυξη. Θεωρώ ότι υπάρχουν μεγάλες δυνατότητες απορρόφησης του ανθρώπινου δυναμικού των μηχανικών της χώρας, που κανείς δεν τολμά να τις υλοποιήσει, παρόλο που κατά καιρούς έχουν κατατεθεί ιδέες και έχουν συζητηθεί οι προβληματισμοί. Τα ενεργειακά πιστοποιητικά, οι ρυθμίσεις αυθαίρετων κλπ, δεν είναι δουλειά που θα κρατήσει τους μηχανικούς της χώρας».

Το πρόβλημα της ανεργίας είναι έντονο και αυτό αποδεικνύεται από το γεγονός ότι το ΤΕΕ προχώρησε σε ενέργειες ώστε οι άνεργοι μηχανικοί να αποκτήσουν το δικαίωμα εγγραφής στα μητρώα του ΟΑΕΔ ώστε να τύχουν παροχών και δικαίωμα πρόσληψης μέσω προγραμμάτων. Επίσης το ταμείο ασφάλισης των μηχανικών (ΤΣΜΕΔΕ) αντιμετωπίζει οξύτατα προβλήματα. Σύμφωνα με στοιχεία που παρουσίασε ο πρόεδρος του ΤΕΕ κ Σπίρτζης 8000 μηχανικοί αδυνατούν να καταβάλουν τις ασφαλιστικές εισφορές τους ενώ 3800 τεχνικές εταιρείες, όπου απασχολούνται πολλοί πολιτικοί μηχανικοί, αδυνατούν να καταβάλουν τις εισφορές των εργαζομένων.
Υπερπληθώρα πολιτικών μηχανικών

Η Ελλάδα έχει μεγάλο αριθμό πολιτικών μηχανικών. Το πρόβλημα της υπερπληθώρας των πολιτικών μηχανικών επιδεινώθηκε και με τον ερχομό πολλών νέων πτυχιούχων από το εξωτερικό. Χαρακτηριστικά αναφέρουμε ότι το 2006 από τους 1422 νέους πολιτικούς μηχανικούς οι 496 σπούδασαν στο εξωτερικό.

Σε παλιότερη ομιλία του προέδρου του Συλλόγου Πολιτικών Μηχανικών το 2007 είχε αναφερθεί ότι στη χώρα μας τα μέλη του συλλόγου ανέρχονταν σε. Σήμερα υπολογίζεται ότι οι Πολιτικοί Μηχανικοί ξεπερνούν τις 30.000. Ο αριθμός είναι αρκετά μεγάλος αν σκεφτούμε ότι η Γαλλία έχει περίπου 70.000 πολιτικούς μηχανικούς με πληθυσμό 65.000.000 κατοίκους.

Οι πολιτικοί μηχανικοί πλεονεκτούν με βάση τα επαγγελματικά δικαιώματα

Από τα πιο πάνω στοιχεία προκύπτει το συμπέρασμα ότι αυτοί που πλεονεκτούν με βάση τα επαγγελματικά τους δικαιώματα είναι οι πολιτικοί μηχανικοί. Χαρακτηριστικά αναφέρουμε ότι στο άρθρο 4 του Β.Δ 4663/30 αναφέρεται ότι «ο Πολιτικός Μηχανικός μπορεί να ασκεί το επάγγελμα του Αρχιτέκτονα και του τοπογράφου .Κατά την άσκηση όμως από αυτόν του επαγγέλματος του Αρχιτέκτονα καθορίζεται σαφώς ότι αυτό περιορίζεται μόνο σε αρχιτεκτονικές και οικοδομικές εργασίες και κατά την άσκηση του επαγγέλματος του τοπογράφου σε καθαρά τοπογραφικές εργασίες».

Αυτό που θα πρέπει να σημειωθεί είναι ότι υπάρχει γενικά μια διαμάχη ανάμεσα στους αποφοίτους Αρχιτεκτονικής και Πολιτικών Μηχανικών. Σίγουρα οι Πολιτικοί Μηχανικοί έχουν το δικαιώματα να εκπονήσουν αρχιτεκτονικές μελέτες όμως στον ιδιωτικό τομέα το θέμα είναι το πόσο αποδοτικός μπορείς να είσαι και γενικότερα το πόσο καλός είσαι σε αυτό που κάνεις. Άρα το δικαίωμα από μόνο του δεν λέει κάτι αν δεν κατέχεις το αντικείμενο της εργασίας σου. Γενικά τα τυπικά προσόντα αν δεν ακολουθούνται και από ουσιαστικά προσόντα δεν έχουν αξία στον ιδιωτικό τομέα.

Το θέμα εδώ λοιπόν που τίθεται είναι το πόσο καλά ξέρει να εκπονεί αρχιτεκτονικά σχεδία ή τοπογραφικά συγκριτικά με έναν αρχιτέκτονα ή τοπογράφο.

– Δείτε συγκεντρωμένα όλα τα σχετικά άρθρα για τον Επαγγελματικό προσανατολισμό και τις δυνατότητες στη σημερινή αγορά εργασίας.