Την έντονη αντίδραση των ιδιοκτητών ιδιωτικών σχολείων προκάλεσαν δηλώσεις του υπουργού Παιδείας Νίκου Φίλη για τον ΦΠΑ στην εκπαίδευση. Οι ιδιοκτήτες ιδιωτικών σχολείων κάνουν λόγο για «έωλο και διάτρητο επιχείρημα» του υπουργού, κατηγορώντας τον για στρεβλή και ιδεοληπτική προσέγγιση της πραγματικότητα.

Αφορμή αποτέλεσαν δηλώσεις του κ. Φίλη στο «Βήμα της Κυριακής», σύμφωνα με τις οποίες «κυβερνητική πρόθεση είναι να καταργηθεί το 23% ΦΠΑ στην εκπαίδευση. Κατά τη γνώμη μου όμως, είναι άλλο ο ΦΠΑ στα ιδιωτικά σχολεία, και άλλο στα φροντιστήρια». Ο υπουργός Παιδείας ανέφερε ακόμη πως «τα φροντιστήρια καλύπτουν ανεπάρκειες της δημόσιας εκπαίδευσης. Και η αύξηση διδάκτρων μέσω ΦΠΑ επιδεινώνει το λαϊκό εισόδημα και θέτει σε κίνδυνο τηλειτουργία χιλιάδων μικρών δόμων της παράλληλης εκπαίδευσης».

Ο Σύνδεσμος Ιδιοκτητών Ιδιωτικών Σχολείων απαντά με ανακοίνωσή του, τονίζοντας πως «με έκπληξη, απορία και αγανάκτηση διαβάσαμε τη δήλωση του νέου υπουργού Παιδείας, κ. Φίλη, σε συνέντευξη στη δημοσιογράφο κ. Μ. Παπαματθαίου, στο Βήμα της Κυριακής (11 Οκτωβρίου 2015). Στην ερώτησή της δημοσιογράφου, αν θεωρεί “εύκολο να βρεθούν ισοδύναμα μέτρα για να καταργηθεί η εφαρμογή του ΦΠΑ στην εκπαίδευση”, ο κ. Υπουργός προβαίνει σε μια ρηξικέλευθη προσέγγιση της πραγματικότητας: αναγνωρίζει ότι δεν πρέπει να επιβληθεί ΦΠΑ στη μη τυπική εκπαίδευση που παρέχουν τα φροντιστήρια, αλλά πρέπει να επιβληθεί στην τυπική, συνταγματικά κατοχυρωμένη και αναγνωρισμένη από το κράτος εκπαίδευση, που παρέχουν τα ιδιωτικά εκπαιδευτήρια!

Το έωλο και διάτρητο επιχείρημα του κ. Υπουργού, ότι “τα φροντιστήρια καλύπτουν ανεπάρκειες της δημόσιας εκπαίδευσης. Και η αύξηση διδάκτρων μέσω ΦΠΑ επιδεινώνει το λαϊκό εισόδημα και θέτει σε κίνδυνο τη λειτουργία χιλιάδων μικρών δομών της παράλληλης εκπαίδευσης”, είναι χαρακτηριστικό μιας στρεβλής και ιδεοληπτικής προσέγγισης της πραγματικότητας, αλλά, κυρίως, αποτελεί προανάκρουσμα του τρόπου με τον οποίο φαίνεται ότι θα αντιμετωπίσει τα ιδιωτικά σχολεία.

Κατά τον κ. Υπουργό μόνο τα φροντιστήρια, που παρέχουν υποστηρικτικές ή προπαρασκευαστικές για συγκεκριμένες εξετάσεις υπηρεσίες στους μαθητές, για ορισμένα μόνο μαθήματα και για μερικές ώρες την εβδομάδα, καλύπτουν ανεπάρκειες της δημόσιας εκπαίδευσης. Τα ιδιωτικά σχολεία, που έχουν επενδύσει και εξακολουθούν να επενδύουν ίδια κεφάλαια πολλών εκατομμυρίων, που καλύπτουν όλο το φάσμα του επίσημου αναλυτικού προγράμματος, που λειτουργούν σε πιστοποιημένες σχολικές εγκαταστάσεις, που υφίστανται παντοειδείς ενδελεχείς ελέγχους από τις εντεταλμένες υπηρεσίες των αρμόδιων υπουργείων, που εμπλουτίζουν ποιοτικά και ουσιαστικά το επίσημο αναλυτικό πρόγραμμα προκειμένου να καλύψουν τον παρωχημένο και αναχρονιστικό χαρακτήρα του, που οι επιδόσεις τους αναγνωρίζονται σε διεθνείς διαγωνισμούς (PISA, Education at a glance κ.ά.), για να αναφερθούμε σε ορισμένα μόνο, τι νομίζετε ότι κάνουν κύριε Υπουργέ;

Στις «χιλιάδες μικρές δομές» των φροντιστηρίων φοιτούν, κατά τον κύριο Υπουργό, μόνο παιδιά οικογενειών με “λαϊκό εισόδημα”, που πρέπει να βοηθηθούν. Ας μας διαφωτίσει, λοιπόν, πώς ορίζεται το “λαϊκό εισόδημα”, σε ποια επίπεδα πρέπει να κυμαίνεται (ώστε να εξαιρεθεί από το ΦΠΑ) και ποιες κατηγορίες εργαζομένων καταλαμβάνει.

Ωστόσο, πίσω από τις δύο αυτές λεξούλες, που συνιστούν την επιτομή του λαϊκισμού, επιχειρείται μια βάναυση συσκότιση της αλήθειας, την οποία είναι επικίνδυνο αν αγνοεί ο κ. Υπουργός: Πρώτον, δημόσια εκπαίδευση δεν σημαίνει μόνο το δημόσιο σχολείο, αλλά και το επίσημο αναλυτικό πρόγραμμα, το ένα και μοναδικό, που εκπονεί αποκλειστικά το Υπουργείο Παιδείας και ισχύει υποχρεωτικά για όλα τα σχολεία, δημόσια και ιδιωτικά. Δεύτερον, τις ανεπάρκειες της δημόσιας εκπαίδευσης, κατά συνέπεια του πρώτου, υφίστανται συλλήβδην όλα τα ελληνόπουλα, ανεξαρτήτως του εισοδήματος των γονέων τους. Τρίτον, στα φροντιστήρια δεν προσφεύγουν μόνο παιδιά βιοπαλαιστών, αλλά παιδιά οικογενειών όλων των βαλαντίων. Τέταρτον, το αριστερίστικο στερεότυπο, ότι ιδιωτικό σχολείο ίσον πλούσιοι και κατέχοντες, ενώ δημόσιο σχολείο ίσον φτωχολογιά, παραπέμπει σε ηθογραφική ελληνική ταινία της δεκαετίας του ’50. Εν έτει 2015 δεν αντέχει σε σοβαρή κριτική. Ας μας δώσει, λοιπόν, ο κ. Φίλης μια εικόνα για τα εισοδήματα γονέων που τα παιδιά τους φοιτούν σε δημόσια σχολεία των βορείων (π.χ. Ψυχικό, Φιλοθέη Κηφισιά, Εκάλη) και νοτίων (π.χ. Γλυφάδα, Βουλιαγμένη) προαστίων.

Κατά τα λεγόμενα του κ. Υπουργού η «αύξηση διδάκτρων μέσω ΦΠΑ […] θέτει σε κίνδυνο τη λειτουργία χιλιάδων μικρών δομών», δηλαδή φροντιστηρίων, τα οποία πρέπει να προστατευθούν. Όμως, στα δίδακτρα των ιδιωτικών σχολείων, τα οποία παρεμπιπτόντως είναι ευκόλως ελέγξιμα ως προς τα δίδακτρα και τον αριθμό των μαθητών τους, ας επιβληθεί και ας κινδυνεύσουν, αφού αποτελεί πρόσφορη μέθοδο και εργαλείο για τη σταδιακή εξάλειψή τους, εν ονόματι πάντα του “λαϊκού εισοδήματος”!

Τέλος, οφείλουμε να επισημάνουμε ότι επισήμως για την Πολιτεία και το Υπουργείο, του οποίου προΐσταται ο κ. Φίλης, τα φροντιστήρια θεωρείται ότι παρέχουν «παραπαιδεία», με την έννοια έστω της μη τυπικής εκπαίδευσης. Στη λογική αυτή η ΓΓΔΕ, όταν επιβλήθηκε ΦΠΑ στα δίδακτρα των φροντιστηρίων και των Κέντρων Ξένων Γλωσσών, εξέδωσε την ΠΟΛ 1160/17-7-2015.Σύμφωνα με το άρθρο 13 αυτής: “απαλλάσσονται από το ΦΠΑ η παροχή υπηρεσιών εκπαίδευσης γενικά και οι στενά συνδεόμενες με αυτή παραδόσεις αγαθών και παροχές υπηρεσιών, που παρέχονται από δημόσια εκπαιδευτήρια ή από άλλα πρόσωπα αναγνωρισμένα από την, κατά περίπτωση, αρμόδια αρχή, εκτός από τα φροντιστήρια όλων των βαθμίδων εκπαίδευσης και τα κέντρα εκμάθησης ξένων γλωσσών και ηλεκτρονικών υπολογιστών”,

ενώ στο άρθρο 18 σημειώνεται:

«ότι στην έννοια της απαλλασσόμενης από το ΦΠΑ εκπαίδευσης της περίπτωσης ιβ’ της παραγράφου 1 του άρθρου 22 εξακολουθεί να εμπίπτει η προσχολική εκπαίδευση (νηπιαγωγεία, βρεφονηπιακοί και παιδικοί σταθμοί), η πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια σχολική εκπαίδευση, […] ανεξάρτητα αν παρέχονται από δημόσιους ή ιδιωτικούς φορείς κερδοσκοπικού ή μη χαρακτήρα, με την επιφύλαξη της αναγνώρισης του φορέα εκπαίδευσης από αρμόδια αρχή, εφόσον προβλέπεται από σχετικό νομικό πλαίσιο».

Αγνοούμε τι μεσολάβησε και στη συνέχεια υπήχθησαν και τα δίδακτρα των ιδιωτικών σχολείων σε καθεστώς ΦΠΑ. Επίσης, αγνοούμε τι έχει μεσολαβήσει και ο νυν Υπουργός στην απάντησή του κατά περίεργο τρόπο αντιστρέφει τα δεδομένα: τα φροντιστήρια, που μαζί με όλη συλλήβδην την ιδιωτική εκπαίδευση θεωρούνταν ως χθες «παθογένεια προς εξάλειψη», ονοματίζονται πλέον “παράλληλη εκπαίδευση” και χρήζουν στήριξης και προστασίας εν ονόματι πάντα του “λαϊκού εισοδήματος”!

Το μήνυμα που εκπέμπει ο κ. Υπουργός στη συνέντευξή του αυτή είναι περισσότερο από σαφές. Ελπίζουμε να οφείλεται σε λανθασμένη διατύπωση εν τη ρύμη του λόγου του. Γι’ αυτό αναμένουμε να τοποθετήσει την πραγματικότητα ξανά στα πόδια της. Πάντως ως Σύνδεσμος, που από το 1917 εκπροσωπούμε όλα τα ιδιωτικά σχολεία της Ελλάδας, οφείλουμε να επισημάνουμε ότι στην πολυπολιτισμική και πλουραλιστική Ευρωπαϊκή Ένωση, στην οποία ακόμη ανήκει η χώρα μας, η ιδιωτική εκπαίδευση στο σύνολό της και η ελευθερία επιλογής σχολείου αποτελούν για τους γονείς δικαίωμα και προστατεύονται από τον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ. Ως εκ τούτου, μικροκομματικά και πελατειακά παιχνίδια με την εκπαίδευση των παιδιών μας σωστό είναι να αποφεύγονται.

Ο Σύνδεσμος Ιδιωτικών Εκπαιδευτηρίων έχει ήδη ζητήσει συνάντηση με τον κ. Υπουργό και, στο πλαίσιο αυτό, ελπίζει ότι θα διεξαγάγει μαζί του ουσιαστικό και σε βάθος διάλογο, μακριά από στερεότυπα και αγκυλώσεις του παρελθόντος, προς όφελος της παιδείας της νέας γενιάς».